Đại biểu Quốc hội Lê Như Tiến - Quảng Trị phát biểu ý kiến
Tuy nhiên, theo công bố mới nhất của Tổ chức minh bạch quốc tế thì chỉ số mức độ tham nhũng trong khu vực công của Việt Nam xếp thứ 116/177 quốc gia và vùng lãnh thổ, với điểm số 31/100. Có nghĩa là nếu đánh giá theo thang điểm của ngành giáo dục, đào tạo Việt Nam thì chúng ta chỉ đạt 3/10 điểm. Qua đó cho thấy mức độ tham nhũng trong khu vực công của Việt Nam còn rất nghiêm trọng. Báo cáo của Chính phủ cũng đã thẳng thắn thừa nhận tình hình tham nhũng vẫn diễn ra phức tạp, ngày càng tinh vi, gây thiệt hại lớn đối với ngân sách nhà nước, tài sản của nhân dân, nhất là tham nhũng trong khu vực công. Nhiều công trình, dự án là hệ quả của những căn bệnh không có trong từ điển y học, đó là căn bệnh hoành tráng, căn bệnh thèm ngân sách.
Nhiều công trình, dự án tiêu tốn hàng ngàn tỷ đồng, song hiệu quả và công năng sử dụng lại rất khiêm tốn, thậm chí có những công trình do "đẻ non, chín ép" nên vừa khai trương đã khai tử, bỏ hoang hóa, hư hỏng, xuống cấp, sử dụng không đúng mục đích, cho thuê làm các dịch vụ phi văn hóa, phi lợi ích công. Người dân không được thụ hưởng như thuyết trình ban đầu của các chủ dự án thường rất hay ho, đó là để phục vụ dân sinh. Chỉ có một số người quyết định đầu tư, chủ quản đầu tư, chủ thầu xây dựng, ban quản lý dự án, công trình là được hưởng lợi. Họ thích vẽ ra những dự án hoành tráng vì công trình, dự án càng lớn, phần trăm chảy vào túi cá nhân càng nhiều theo phép tính tỷ lệ thuận.
Tại Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách và phiên thảo luận về Luật nhà ở, nhiều vị đại biểu rất bức xúc khi đề cập đến việc quản lý, sử dụng nhà công vụ. Nhà công vụ, biệt thự công là tài sản công, tài sản Nhà nước, tài sản quốc gia được Nhà nước đầu tư từ ngân sách để ưu tiên cho một số ít đối tượng sử dụng theo quy định của pháp luật. Tính đến thời điểm cuối tháng 9/2014, tổng Quỹ nhà ở công vụ của cả nước là 1.603.498m2, trong đó có hàng trăm biệt thự công, hàng chục nghìn căn hộ chung cư và 55.966 nhà ở liền kề.
Trong những năm qua nhiều đồng chí lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước rất gương mẫu, tự nguyện trả biệt thự công hoặc nhà công vụ ngay sau khi thôi giữ chức vụ lãnh đạo quản lý. Song, không ít cán bộ lãnh đạo quản lý khi không còn giữ chức vụ nữa thì tự cho mình được quyền sử dụng vĩnh viễn mà quên trả lại nhà công vụ, thực chất đã cố tình biến nhà công vụ thành nhà tư vụ. Có người tuy không ở nhưng đã lỡ mang theo chìa khóa nhà công vụ về địa phương để thụ hưởng biệt thự, mà các doanh nghiệp đàn em đã xây sẵn ở quê nhà. Có người còn cho con, cháu mượn nhà công vụ theo cơ chế ở nhờ, giữ hộ, có người thông minh hơn cho thuê nhà công vụ để tháng tháng đều đặn lĩnh thêm khoản tiền trời cho lớn hơn gấp nhiều lần tiền lương.
Vô hình chung, chính sách nhà công vụ của chúng ta đã tạo sự bất bình đẳng, bất công bằng giữa các cán bộ lãnh đạo quản lý với nhau, giữa cán bộ lãnh đạo quản lý ở Trung ương và địa phương trong hệ thống chính trị. Nhà công vụ, biệt thự công thường tọa lạc ở những vị trí đắc địa, trên những mảnh đất vàng, đất ngọc, mỗi m2 trị giá hàng trăm triệu đồng. Nhiều tòa nhà đã bị chia nhỏ, cơi nới, chắp vá, biến dạng, thiếu thẩm mỹ, phá vỡ kiến trúc không gian và kiến trúc đô thị, biến biệt thự công, nhà công vụ thành chung cư gia đình của nhiều thế hệ. Có biệt thự công nằm trong vùng lõi của di sản văn hóa thế giới, chủ sử dụng đã mất từ lâu, từ nhiều năm nay, song cho đến nay vẫn không hề giải tỏa được. Chính phủ có giải pháp quản lý, sử dụng đúng mục đích, bố trí hợp lý quỹ đất thì hàng trăm biệt thự công, hàng chục nghìn nhà công vụ sử dụng sai mục đích có thể thu hồi, bán đấu giá hoặc cho thuê sẽ ngày ngày đẻ trứng vàng cho ngân sách nhà nước.
Đồng thời, việc kiên quyết cắt giảm hàng trăm công trình chưa cần thiết, điều chỉnh hàng nghìn công trình quá hoành tráng và chống thất thoát, lãng phí, tham nhũng trong đầu tư cơ bản thì chúng ta sẽ có thêm hàng chục nghìn tỷ đồng cho ngân sách nhà nước. Là nguồn quan trọng để đầu tư phát triển và cải cách tiền lương theo lộ trình mà chúng ta đã lỗi hẹn với cử tri hơn 2 năm qua chỉ vì thiếu nguồn. Có lẽ đã đến lúc lên nhận dạng và đưa vào Bộ luật hình sự một tội danh tham nhũng mới, đó là tham nhũng nhà công vụ. Chúng ta lên án và xử lý rất nghiêm khắc một số cán bộ, công chức nhận lót tay, quà biếu trị giá vài trăm nghìn hoặc vài triệu đồng. Song từ trước đến nay chúng ta chưa xử ai tham nhũng nhà công vụ trị giá nhiều tỷ đồng. Tại Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách, có đại biểu cho rằng cán bộ lãnh đạo quản lý là tài sản quốc gia cần có chính sách đãi ngộ đặc biệt. Tôi tán thành với quan điểm này, tuy nhiên theo tôi nhà công vụ, biệt thự công cũng là tài sản quốc gia, không thể để tài sản quốc gia này chiếm đoạt tài sản quốc gia khác.
Thưa Quốc hội, tôi xin kiến nghị Quốc hội, Chính phủ cần ưu tiên đầu tư ngân sách nhà nước xây dựng nhà công vụ cho giáo viên, y bác sỹ, lực lượng vũ trang, những người được điều động, luân chuyển hoặc tự nguyện đến công tác tại vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng đặc biệt khó khăn. Song song với việc cần có chế tài nghiêm khắc như cưỡng chế công khai danh tính, xử lý vi phạm hành chính, xử lý hình sự đối với người chiếm đoạt tài sản công, trong đó có chiếm đoạt nhà công vụ. Có như thế công cuộc phòng, chống tham nhũng mới thiết thực, hiệu quả và sẽ xóa được đi hoài nghi là chúng ta chỉ "tắm từ vai trở xuống". Vấn đề này tôi xin đề nghị Bộ trưởng Bộ Xây dựng và Tổng thanh tra Chính phủ cùng chia sẻ. Xin cảm ơn Quốc hội.
