Ý KIẾN ĐBQH TP. HÀ NỘI: TRÁCH NHIỆM VÀ GIẢI PHÁP CỦA BỘ CÔNG THƯƠNG ĐỂ KHẮC PHỤC TÌNH TRẠNG BUÔN LẬU NGÀY CÀNG GIA TĂNG HIỆN NAY

Vừa qua nhân dân và cử tri cả nước rất bức xúc về tình trạng buôn lậu ngày càng gia tăng về số vụ phức tạp về cơ cấu, nghiêm trọng về hậu quả. Buôn lậu diễn ra trên các tuyến biên giới, đường bộ, đường sắt, đường thủy, cửa khẩu, cảng biển, cảng hàng không, điển hình là các vụ buôn lậu ngà voi, thuốc lá điếu ngoại, xăng dầu, đường, cát làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất và sức cạnh tranh của hàng hóa nội địa, làm thất thu lớn ngân sách nhà nước. Xỉn Bộ trưởng cho biết trách nhiệm của Bộ trưởng để xảy ra tình trạng trên và giải pháp khắc phục trong thời gian tới?

Bộ Công Thương xin được trả lời Đại biểu về vấn đề này như sau:

Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh

Đối với công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, đây là nhiệm vụ cấp bách và lâu dài của nhiều Bộ, ngành, nhiều lực lượng chức năng trong đó có Bộ Công Thương. Trong thời gian qua, công tác này đã được Chính phủ đặc biệt quan tâm, thể hiện qua việc thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (Ban Chỉ đạo 389 quốc gia), giao Bộ Tài chính là Cơ quan thường trực làm nhiệm vụ chỉ đạo, điều hành chung công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên cả nước; Bộ Công Thương và các Bộ ngành là thành viên Ban Chỉ đạo 389 quốc gia. Đồng thời, ngày 06 tháng 5 năm 2016, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 19/2016/QĐ-TTg phân công trách nhiệm cụ thể của các Bộ, ngành, chính quyền địa phương trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, theo đó:

- Tại biên giới, trên biển: Lực lượng Hải quan, Bộ đội biên phòng, Cảnh sát biển có trách nhiệm kiểm tra, ngăn chặn hàng hóa nhập lậu vào thị trường nội địa.

• Trong thị trường nội địa: Các Bộ, ngành phối hợp với chính quyền địa phương chỉ đạo các lực lượng Công an, Quản lý thị trường, Thanh tra chuyên ngành có trách nhiệm kiểm tra, kiểm soát, xử lý vi phạm đối với hành vi vi phạm về sản xuất, kinh doanh hàng hóa nhập lậu, gian lận thương mại, hàng giả và vi phạm an toàn thực phẩm trên thị trường.
• Trách nhiệm của chính quyền địa phương: Chỉ đạo các lực lượng chức năng tại địa phương thực hiện việc kiểm tra, kiểm soát các hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ trên địa bàn trong việc chấp hành pháp luật; phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất, kinh doanh hàng giả trên địa bàn; tổ chức bộ máy, trang bị phương tiện, điều kiện làm việc của Quản lý thị trường và Thanh tra chuyên ngành địa phương để thực hiện tốt nhiệm vụ phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.
• Trách nhiệm của Bộ Công Thương: Phối hợp với cơ quan chức năng các cấp thực thi công tác quản lý thị trường trong thị trường nội địa, hướng dẫn nghiệp vụ, chỉ đạo lực lượng Quản lý thị trường thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, kiểm soát thị trường, đấu tranh chống các vi phạm pháp luật trong hoạt động thương mại ở thị trường trong nước.

Trong thời gian qua, với vai trò là thành viên Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, Bộ Công Thương đã nghiêm túc quán triệt, thực hiện các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia trong đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Theo đó, việc triên khai thực hiện được xác định theo hướng vừa theo diện rộng, vừa có trọng tâm, trọng điểm về lĩnh vực/mặt hàng, về địa bàn, về các thời điểm cao điếm trong năm... Điều này được thể hiện qua các chương trình, kế hoạch và văn bản chỉ đạo thống nhất của Bộ Công Thương đối với lực lượng quản lý thị trường cả nước. Trong đó, có thể nêu ví dụ từ năm 2015 đến nay, Bộ Công Thương đã ban hành các văn bản chỉ đạo, điều hành chủ yếu trong lĩnh vực này như sau:

• Kế hoạch số 6515/KH-BCT ngày 30 tháng 6 năm 2015 về đẩy mạnh công tác đấu tranh chốiig buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong tình hình mới (thực hiện Nghị quyết sổ 41/NQ-CP của Chính phủ);
• Kế hoạch số 2232/KH-BCT ngày 06 tháng 3 năm 2015 triển khai các nhiệm vụ trọng tâm năm 2015 của ngành Công Thương về công tác Quản lý thị trường, chống buôn lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng và gian lận thương mại (thực hiện Kế hoạch số 02/KH-BCĐ389 của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia);

  - Kế hoạch số 12571/KH-BCĐ389 ngày 08 tháng 12 năm 2015 về cao điểm đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả dịp Tết Nguyên đán Bính Thân 2016 (thực hiện Ke hoạch số 218/KH-BCĐ389 của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia);

• Kế hoạch số 1630/KH-BCT ngày 26 tháng 02 năm 2016 về công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả năm 2016 (thực hiện Kế hoạch số 03/KH-BCĐ389 của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia);
• Kế hoạch số 1635/KH-BCĐ389 ngày 26 tháng 02 năm 2016 của Ban Chỉ đạo 389 Bộ Công Thương về tăng cường thanh tra, kiểm tra việc sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú y, thức ăn chăn nuôi, thức ăn thuỷ sản và chất cấm dùng trong chăn nuôi, chế biến thực phẩm (thực hiện Ké hoạch- số 01/KH-BCĐ389 của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia);
• Kế hoạch của Bộ Công Thương (ban hành kèm theo Quyết định số 2650/QĐ-BCT ngày 28 tháng 6 năm 2016) thực hiện Chỉ thị số 13/CT-TTg ngày 09 tháng 5 năm 2016 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường trách nhiệm quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm;
• Quyết định số 3835/QĐ-BCT ngày 23 tháng 9 năm 2016 của Bộ trưởng Bộ Công Thương về Kế hoạch tăng cường công tác quản lý phân bón vô cơ năm 2016 - 2017;
• Kế hoạch số 11219/KH-BCĐ389 ngày 23 tháng 11 năm 2016 của Ban Chỉ đạo 389 Bộ Công Thương về cao điểm đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trước, trong và sau Tết Nguyên Đán Đinh Dậu 2017(thực hiện Kế hoạch số 358/KH-BCĐ389 của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia).

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Công Thương, lực lượng Quản lý thị trường cả nước đã triển khai công tác kiểm ữa, kiểm soát có trọng tâm, trọng điểm, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm góp phần hạn chế, đẩy lùi hoạt động buôn bán, vận chuyển hàng lậu, sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng, vi phạm an toàn thực phẩm:

• Năm 2015, lực lượng Quản lý thị trường cả nước kiểm tra, phát hiện, xử lỵ 103.746 vụ vi phạm (tăng 10.468 vụ, tăng 11,2% so với năm 2014); với tổng số thu nộp ngân sách 459,8 tỷ đồng (tăng 63,5 tỷ đồng, tăng 16 % so với năm 2014); giá trị hàng tịch thu chưa bán 133,8 tỷ đồng (tăng 44,5 tỷ đồng, tăng 49,8 % so với năm 2014); ước trị giá hàng tiêu hủy 114,7 tỷ đồng (tăng 42,8 tỷ đồng, tăng 59,5 % so với năm 2014).
• 10 tháng năm 2016, lực lượng Quản lý thị trường kiểm tra trên 145.000 vụ; phát hiện, xử lý gần 88.000 vụ vi phạm; thu nộp ngân sách nhà nước trên 523 tỷ đồng. Trong đó, một số lĩnh vực, mặt hàng đạt được kết quả cao như:

+ Thuốc lá ngoại nhập lậu, phát hiện, xử lý 5.355 vụ, đạt 140% so với cùng kỳ; tổng số tiền xử phạt vi phạm hành chính là 28.7 tỷ đồng, đạt 186% so với cùng kỳ; tịch thu 1.053.551 bao thuốc lá các loại, thu giữ 34 xe ô tô, 725 xe máy, 34 phương tiện khác; chuyển cho cơ quan điều tra 113 vụ..

+ Về an toàn thực phẩm, kiểm tra, xử lý 13.893 vụ việc vi phạm (tăng 211,9% so với năm 2015), xử phạt vi phạm hành chính 29,6 tỷ đồng (tăng 41,52% so với năm 2015), trị giá tang vật thu giữ 20,4 tỷ đồng;

+ Mặt hàng phân bón, phát hiện, xử lý 1.522 vụ vi phạm (tăng 73% so với cùng kỳ năm 2015), xử phạt vi phạm hành chính 61,42 tỷ đồng; Mặt hàng thuốc bảo vệ thực vật, kiểm tra, xử lý 515 vụ vi phạm, xử phạt hành chính trên 1,5 tỷ đồng.

Tuy nhiên, Bộ Công Thương cũng thẳng thắn nhìn nhận rằng, tình trạng buôn bán hàng nhập lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên thị trường nội địa vẫn còn diễn biến phức tạp, công tác kiểm tra, kiểm soát, xử lý vi phạm của lực lượng quản lý thị trường chưa đạt được hiệu quả như mong muốn. Trong thời gian tới, Bộ Công Thương xác định sẽ tập trung nâng cao năng lực, hiệu quả thực thi nhiệm vụ này trong toàn bộ lực lượng quản lý thị trường trên cơ sở triển khai thực hiện tốt Pháp lệnh Quản lý thị trường. Đồng thời, Bộ cũng sẽ có đề xuất với Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia để có các giải pháp huy động, tạo sự phối hợp, tham gia tích cực, hiệu quả hơn nữa của các cấp, các ngành, chính quyền, lực lượng chức năng các địa phương cũng như của người dân trong xã hội để nâng cao được hiệu quả và tạo sự chuyển biến mạnh mẽ hơn đối với công tác này.