PGS.TS, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội, đại biểu Quốc hội Bùi Hoài Sơn
Phóng viên: Theo đại biểu, hoạt động tiếp xúc cử tri trước và sau Kỳ họp có ý nghĩa như thế nào?
PGS.TS, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội, đại biểu Quốc hội Bùi Hoài Sơn – Đoàn ĐBQH thành phố Hà Nội: Đại biểu Quốc hội là người đại diện cho ý chí, nguyện vọng của Nhân dân ở đơn vị bầu cử ra mình và của Nhân dân cả nước. Chính vì thế, hoạt động tiếp xúc cử tri trước và sau Kỳ họp Quốc hội có ý nghĩa quan trọng trong việc tạo cơ hội cho đại biểu Quốc hội gặp gỡ, lắng nghe và trao đổi với cử tri - những người đã bầu cử và đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quan điểm của Nhân dân.
Các cuộc tiếp xúc này đóng vai trò rất lớn trong việc thực hiện nguyện vọng của cử tri, thông báo về công việc và chính sách của Quốc hội, nhận biết các vấn đề và lo ngại của Nhân dân, đồng thời tạo cơ hội cho người dân tham gia và đóng góp vào quyết định chính trị và phát triển đất nước.
Điều này cũng giúp xây dựng sự tin tưởng và tầm nhìn chung giữa đại biểu Quốc hội và cử tri, giúp cho cử tri thực hiện quyền công dân của mình một cách cởi mở và có ý nghĩa hơn trong quá trình quyết định chính sách và quản lý quốc gia, cũng như để Quốc hội thực sự là của dân, do dân và vì dân.
Phóng viên: Tại phiên họp thứ 24 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Trưởng Ban Công tác dân nguyện Dương Thanh Bình cho biết, qua quá trình thực hiện Nghị quyết số 525 về việc tiếp xúc cử tri của đại biểu quốc hội, kết quả cho thấy, về mặt nhận thức của các cá nhân, cơ quan, tổ chức có trách nhiệm thi hành nghị quyết đã được nâng lên rõ rệt. Tuy nhiên, thực tế việc tổ chức tiếp xúc cử tri có lúc, có nơi còn hạn chế. Đại biểu có suy nghĩ gì về thực trạng này?
Toàn cảnh phiên họp thứ 24 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội
PGS.TS, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội, đại biểu Quốc hội Bùi Hoài Sơn – Đoàn ĐBQH thành phố Hà Nội: Thực tế hiện nay, mặc dù đã có những nỗ lực nhất định trong việc tổ chức tiếp xúc cử tri, qua đó, nhiều đại biểu Quốc hội đã chủ động, tích cực thực hiện việc tiếp xúc cử tri với nhiều hình thức khác nhau; thu thập, nghiên cứu và chuyển nhiều kiến nghị của cử tri đến các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết. Cử tri ngày càng nhận thức rõ hơn về quyền và trách nhiệm tham dự các cuộc tiếp xúc, kiến nghị, phản ánh với đại biểu Quốc hội, ngày càng quan tâm đến hoạt động của Quốc hội, đại biểu Quốc hội nói chung, hoạt động tiếp xúc cử tri nói riêng.
Tuy nhiên, tôi hoàn toàn đồng ý với ý kiến của đồng chí Dương Thanh Bình, Trưởng Ban Dân nguyện của Quốc hội đã phát biểu trong phiên họp thứ 24 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ngày 12/7 vừa qua. Rõ ràng chúng ta vẫn còn tồn tại một số hạn chế theo đó một số chương trình tiếp xúc vẫn còn đơn điệu và thiếu sự sinh động, không đáp ứng được nhu cầu tương tác của cử tri. Thông tin chuyển tải cũng chưa đủ sắc nét và không gợi mở đủ để cử tri có thể thể hiện tâm tư, nguyện vọng của cử tri.
Phóng viên: Theo đại biểu, đâu là giải pháp cần hướng đến để hoạt động tiếp xúc cử tri có sự đổi mới và thực sự hiệu quả trong thời gian tới?
PGS.TS, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội, đại biểu Quốc hội Bùi Hoài Sơn – Đoàn ĐBQH thành phố Hà Nội: Để cải thiện những hạn chế giúp hoạt động tiếp xúc cử tri có sự đổi mới và thực sự hiệu quả trong thời gian tới, tôi cho rằng, các đại biểu Quốc hội cần phải đa dạng hóa các hình thức tiếp xúc với cử tri, bao gồm buổi họp trực tiếp, hội nghị trực tuyến, buổi tư vấn cá nhân, buổi thảo luận nhóm...Nhờ vào việc đa dạng hóa hình thức, các cuộc tiếp xúc sẽ mang lại sự phong phú và tương tác tích cực với cử tri.
Bên cạnh đó, các đại biểu Quốc hội nên tạo điều kiện cho cử tri thể hiện ý kiến, quan điểm và thảo luận về chính sách và công việc của Quốc hội. Điều này không chỉ giúp tăng cường tính tương tác trong tiếp xúc, mà còn khuyến khích sự tham gia và đóng góp của cử tri vào quyết định chính trị và phát triển đất nước.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tiếp xúc cử tri thành phố Hải Phòng để báo cáo kết quả Kỳ họp thứ 5, Quốc hội Khoá XV
Muốn vậy, các đại biểu Quốc hội cần đảm bảo rằng thông tin được chuyển tải đến cử tri là đầy đủ, sắc nét và dễ hiểu. Ngoài ra, cần sử dụng các phương tiện truyền thông hiện đại như video, infographic... để truyền đạt thông tin một cách sinh động và thu hút cử tri.
Tôi cho rằng, trong hoạt động tiếp xúc cử tri, cần xem xét việc thúc đẩy sự tương tác liên tục giữa đại biểu và cử tri. Điều này có thể được thực hiện thông qua việc tổ chức cuộc họp định kỳ, sử dụng các ứng dụng trực tuyến để cử tri có thể liên hệ và gửi thông điệp đến đại biểu một cách dễ dàng.
Cuối cùng, để đảm bảo hoạt động tiếp xúc cử tri thực sự hiệu quả, đại biểu Quốc hội cần được trang bị các kỹ năng giao tiếp, lắng nghe và phản hồi. Đồng thời, đại biểu cần có ý thức nhiều hơn nữa về vai trò và trách nhiệm của mình trong việc đại diện cho cử tri và thực hiện nguyện vọng của mình.
Phóng viên: Cũng tại Phiên họp thứ 24 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận về việc tổng kết, rà soát việc thực hiện Nghị quyết liên tịch 525 về việc tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội, có ý kiến đề xuất bổ sung hình thức tiếp xúc cử tri qua hình thức trực tuyến. Đại biểu có suy nghĩ gì về phương án này?
PGS.TS, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội, đại biểu Quốc hội Bùi Hoài Sơn – Đoàn ĐBQH thành phố Hà Nội: Về ý kiến đề xuất bổ sung quy định tiếp xúc cử tri trực tuyến, tôi cho rằng điều này có thể thực hiện vì 3 lý do chính như sau:
Thứ nhất là tạo thuận lợi và tiết kiệm thời gian. Dịch bệnh Covid-19 vừa qua để lại nhiều hệ lụy nhưng cũng có những kinh nghiệm nhất định để chúng ta học hỏi cho hoạt động nghị trường. Tiếp xúc cử tri trực tuyến có thể giúp đại biểu Quốc hội tiết kiệm thời gian và công sức di chuyển đến từng địa điểm gặp gỡ cử tri trực tiếp, giúp tăng cường sự thuận tiện cho cử tri, không cần phải đến các buổi họp mặt cộng đồng, phù hợp với những điều kiện và hoàn cảnh nhất định như dịch bệnh vừa qua hay vùng dân cư phân tán, khó tập trung. Điều này cũng giúp đại biểu Quốc hội lắng nghe được nhiều ý kiến hơn, để “không ai bị bỏ lại phía sau” trong các cuộc tiếp xúc cử tri.
Thứ hai, qua việc sử dụng công nghệ truyền thông, đại biểu Quốc hội có thể dễ dàng truyền tải thông tin và nhận phản hồi từ cử tri. Điều này giúp cải thiện việc giao tiếp và tương tác giữa hai bên.
Thứ ba là tăng cường tính minh bạch. Tiếp xúc cử tri trực tuyến có thể giúp tăng cường tính minh bạch trong quá trình giao tiếp và giải quyết các vấn đề. Cử tri và công chúng có thể dễ dàng theo dõi và kiểm tra lại các cuộc trao đổi và thảo luận trực tuyến.
PGS.TS, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội, đại biểu Quốc hội Bùi Hoài Sơn – Đoàn ĐBQH thành phố Hà Nội cho rằng, tiếp xúc cử tri trực tuyến có thể mang lại nhiều lợi ích, tuy nhiên cần xem xét kỹ lưỡng các yếu tố không phù hợp để đảm bảo an toàn khi áp dụng
Dù vậy, bên cạnh việc cần có quy định phù hợp, tôi vẫn phải lưu ý rằng, việc áp dụng tiếp xúc cử tri trực tuyến cũng có thể phát sinh 3 vấn đề như sau:
Thứ nhất là làm giảm giao tiếp trực tiếp. Tiếp xúc trực tuyến có thể làm giảm giao tiếp trực tiếp giữa đại biểu Quốc hội và cử tri trong khi gặp gỡ trực tiếp có thể tạo ra một không gian và môi trường gần gũi hơn cho cả hai bên. Thiếu đi không gian và sự thân mật này cũng ảnh hưởng đến hiệu quả của tiếp xúc cử tri.
Thứ hai là nguy cơ về an toàn thông tin. Tiếp xúc trực tuyến có thể mở ra các rủi ro về an toàn thông tin khi chúng ta khó kiểm soát và bảo mật thông tin trong quá trình tiếp xúc trực tuyến, đặc biệt khi đề cập đến các vấn đề và thông tin nhạy cảm.
Thứ ba là có thể tạo ra sự không công bằng trong việc tiếp nhận thông tin và phản hồi từ cử tri khi có những cử tri không có truy cập hay kỹ năng sử dụng công nghệ kém dẫn đến một số người không có cơ hội tiếp cận với đại biểu của mình.
Như vậy, bổ sung quy định tiếp xúc cử tri trực tuyến có thể mang lại nhiều lợi ích như tăng cường tính thuận lợi, tăng tính minh bạch và tương tác giữa hai bên. Tuy nhiên, cũng cần phải xem xét kỹ lưỡng các yếu tố không phù hợp để đảm bảo các biện pháp được bảo mật và công bằng khi triển khai phương án này.
Phóng viên: Trân trọng cảm ơn đại biểu!