PHÁT BIỂU ẤN TƯỢNG TẠI PHIÊN CHẤT VẤN BỘ TRƯỞNG BỘ LAO ĐỘNG, THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI
Thảo luận ở hội trường về việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19; việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng, đại biểu Nguyễn Quốc Luận – Đoàn ĐBQH tỉnh Yên Bái cơ bản đồng tình nhất trí cao với báo cáo kết quả giám sát chuyên đề về huy động quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19; việc thực hiện chính sách pháp luật về y tế, cơ sở y tế dự phòng.
Đại biểu nhận thấy báo cáo đã đánh giá khách quan, toàn diện những kết quả đã đạt được, chỉ ra được những khó khăn, tồn tại, vướng mắc, phân tích kỹ các nguyên nhân, rút ra được những bài học kinh nghiệm trong việc huy động, quản lý và sử dụng nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch cũng như việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng trong thời gian qua. Đồng thời, đã có được những đề xuất, kiến nghị giải pháp căn cơ, bài bản, toàn diện tới Quốc hội, Chính phủ, bộ, ban, ngành và các địa phương. Đại biểu tham gia thêm một ý kiến vào dự thảo nghị quyết giám sát chuyên đề việc huy động, quản lý, sử dụng nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19; việc thực hiện chính sách pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng như sau.
Đại biểu Nguyễn Quốc Luận – Đoàn ĐBQH tỉnh Yên Bái
Tại khoản 9 Điều 2 của dự thảo nghị quyết có ghi thực hiện việc giao Ủy ban nhân dân cấp huyện trực tiếp quản lý Trung tâm y tế huyện, đồng thời phát huy vai trò và trách nhiệm quản lý chuyên môn của ngành y tế. Đại biểu đồng tình với ý kiến phát biểu của đại biểu Ma Thị Thúy, Đoàn ĐBQH tỉnh Tuyên Quang và đại biểu Nguyễn Văn Mạnh của Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Phúc. Đại biểu đề nghị Quốc hội nghiên cứu, xem xét lại quy định này vì các lý do sau.
Thứ nhất là thực tế thời gian qua cho thấy việc thực hiện quy định Trung tâm y tế huyện là đơn vị sự nghiệp, y tế công lập trực thuộc sở y tế được đa số tỉnh áp dụng. Theo Báo cáo của Đoàn giám sát thì có 60/63 tỉnh, thành phố đang áp dụng và được đánh giá là mô hình có hiệu quả, thuận lợi trong quản lý hệ thống chỉ đạo xuyên suốt theo ngành dọc.
Thứ hai là có sự linh hoạt trong điều phối nhân lực, nguồn lực giữa các cơ sở y tế trên địa bàn tỉnh, giữa tuyến tỉnh với tuyến huyện, giữa huyện nọ với huyện kia, giải quyết kịp thời các nhiệm vụ cấp bách, nhờ đó đáp ứng tốt hơn yêu cầu phòng chống dịch, đảm bảo hiệu quả trong công tác chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân.
Thứ ba, thuận lợi trong việc thực hiện luân phiên, luân chuyển cán bộ chuyên môn y tế từ tỉnh đến huyện thuận lợi và thống nhất trong đào tạo chuyển giao kỹ thuật giữa tuyến tỉnh, tuyến huyện và tuyến xã nhằm nâng cao năng lực tuyến y tế cơ sở, thống nhất được việc triển khai các chương trình đào tạo, nâng cao năng lực đội ngũ y tế trên toàn tỉnh.
Thứ tư, có sự đồng nhất về chủng loại trang thiết bị y tế được đầu tư, sở y tế có thể thực hiện dễ dàng việc điều chuyển trang thiết bị giữa các đơn vị, giữa các huyện phù hợp với khả năng, nhu cầu sử dụng cũng như phân tuyến kỹ thuật của mỗi đơn vị ở từng giai đoạn khác nhau, tránh lãng phí nguồn nhân lực, nguồn lực.
Thứ năm, công cuộc chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ trong cả nước, trong đó chuyển đổi số y tế cũng đang được quan tâm triển khai. Việc ứng dụng công nghệ thông tin để người dân vùng sâu, vùng xa tiếp cận thuận lợi hơn với các dịch vụ y tế chất lượng cao là một trong những ưu tiên cụ chuyển đổi số y tế, như khám chữa bệnh, rồi hội chẩn từ xa, sổ sức khỏe điện tử. Muốn vậy thì cần có sự thống nhất trong chỉ đạo, điều hành để đảm bảo liên thông hệ thống dữ liệu. Do vậy, chỉ có thể thống nhất mô hình quản lý theo ngành dọc mới đảm bảo được các điều kiện nêu trên.
Thứ sáu, nếu thực hiện giao Ủy ban nhân dân huyện quản lý trung tâm y tế huyện sẽ khó khăn trong công tác chỉ đạo, điều hành quản lý nhà nước, việc chỉ đạo về chuyên môn sẽ không sát sao, thuận lợi như khi trung tâm y tế trực thuộc sở y tế, khó khăn trong điều động, luân chuyển nhân sự y tế và đội ngũ lãnh đạo quản lý giữa các trung tâm y tế, rồi khó khăn trong điều phối huy động nguồn lực giữa các huyện khi giải quyết nhiệm vụ cấp bách, không điều tiết được trang thiết bị, vật tư hóa chất, đặc biệt khi cần thiết phải dự phòng để đáp ứng nhiệm vụ đột xuất, cấp bách. Nếu đơn vị trung tâm y tế thuộc Ủy ban nhân dân huyện thì đơn vị nào cũng phải dự phòng và có nơi không sử dụng đến hoặc dự phòng thiếu, trong khi đó việc điều tiết giữa các đơn vị cực kỳ khó khăn vì ở 2 địa bàn khác nhau, 2 đơn vị quản lý hành chính khác nhau, nhưng nếu trực thuộc sở y tế thì việc điều tiết sẽ rất thuận lợi.
Mặt khác, việc đầu tư nguồn lực giữa các trung tâm y tế huyện không đồng nhất giữa huyện có điều kiện và huyện không có điều kiện dẫn đến việc mất công bằng cho người dân trong việc tiếp cận dịch vụ y tế, chăm sóc sức khỏe. Ngoài ra, việc đấu thầu mua sắm tập trung trang thiết bị vật tư y tế, thuốc, sinh phẩm, kit test mà sở y tế là chủ đầu tư để phân bổ cho các trung tâm y tế cũng gặp khó khăn nhiều so với mô hình hiện nay.
Do vậy, đại biểu đề nghị Quốc hội xem xét sửa đổi nội dung này trong dự thảo Nghị quyết theo hướng giữ nguyên mô hình trung tâm y tế huyện là đơn vị sự nghiệp y tế công lập trực thuộc sở y tế như hiện nay, không giao cho Ủy ban nhân dân cấp huyện trực tiếp quản lý trung tâm y tế huyện như trong dự thảo Nghị quyết. Trường hợp cần thống nhất mô hình tổ chức trong cả nước, đại biểu đề nghị quy định trong nghị quyết theo hướng Quốc hội giao Chính phủ chỉ đạo, sắp xếp, tổ chức thống nhất mô hình ngành y tế tại địa phương trong phạm vi cả nước để đảm bảo phù hợp về thẩm quyền theo quy định của Luật Tổ chức Chính phủ.