Phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Phạm Văn Hòa bày tỏ băn khoăn liệu có cần thiết phải ban hành luật này hay không. Đại biểu phản ánh, hiện nay ở cơ sở xã, phường, thị trấn, các lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở bao gồm: Ban bảo vệ dân phố, tổ dân phòng, công an viên không chuyên trách, tổ tuần tra biên giới và lực lượng dân quân. Theo đại biểu, tờ trình của Chính phủ gồm các lực lượng trên, trừ lực lượng dân quân, tổ tuần tra biên giới hợp thành một là chưa hợp lý, vì không có xã, phường nào đều có các lực lượng đầy đủ như trên.
.jpg)
Đại biểu Phạm Văn Hòa – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp phát biểu tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIV.
Khẳng định đã nắm số liệu rất chắc và chịu trách nhiệm về số liệu mình cung cấp, đại biểu Phạm Văn Hòa cho rằng, dự Luật đưa ra con số giảm 500.000 người là không thực tế. Vì các lực lượng trên mỗi địa phương đều khác nhau. Có địa phương thành lập tổ dân phòng theo Luật Phòng cháy, chữa cháy, có địa phương do điều kiện ngân sách khó khăn nên không thành lập lực lượng này.
“Do vậy số người thực tại ít hơn nhiều so với tờ trình, ngược lại sẽ tăng hơn 1/3, nếu gom 3 lực lượng này lại với nhau và số người tham gia làm 1,5 triệu người. Như vậy, tăng, không giảm, có khả năng tăng hơn khoảng 500.000 người”, đại biểu Phạm Văn Hòa chỉ rõ, đồng thời cho rằng, tờ trình nêu sẽ giảm chi ngân sách cho 3 lực lượng trên thì càng không có cơ sở, vì đối với Ban bảo vệ dân phố, Tờ trình là có 72.556 thành viên, mỗi thành viên trung bình hưởng 1.490.000 đồng/tháng, Nhà nước phải chi khoảng 100 tỷ đồng cho mỗi tháng thì không đúng thực tế.
Đại biểu Phạm Văn Hòa cho biết chỉ có thành phố Hồ Chí Minh, thành phố Hà Nội và các địa phương dồi dào thu ngân sách thì chi cao hơn mức 1.490.000 đồng, còn lại thấp hơn rất nhiều.
Riêng lực lượng công an xã bán chuyên trách là 120.000 người, sau khi công an chính quy về xã hiện nay đã có đủ 5 người, dự kiến sẽ có từ 8 tới 12 công an viên chính quy cho mỗi xã và sẽ bổ sung theo từng năm. Lực lượng công an bán chuyên trách theo Tờ trình là 126.000 người, nhưng hiện nay chính quyền đã cho nghỉ việc một số, số khác xin nghỉ việc để tìm việc làm mới, số còn lại sẽ tiếp tục nghỉ khi công an chính quy về xã cho đủ quân số.
“Như vậy, công an viên hiện nay đã giảm rất nhiều, không phải là con số 126.000 người như Tờ trình, khi công an chính quy về xã đầy đủ thì công an viên nghỉ việc theo quy định, như vậy đâu còn ai phải làm mà phải trả phụ cấp tới 1,8 tỷ đồng mỗi tháng cho mỗi địa phương như theo Tờ trình là chưa đúng”, đại biểu Phạm Văn Hòa nhận định.
Cũng theo đại biểu Phạm Văn Hòa, đối với đội dân phòng và tổ tuần tra biên giới thì không có chế độ gì, tùy ngân sách mỗi xã mà có thể chi mỗi tháng vài trăm nghìn đồng cho mỗi đội, gọi là tiền trà nước. Như vậy, số chi này không đáng kể cho mỗi địa phương, nếu sắp xếp thống nhất 3 lực lượng này lại với nhau theo Tờ tình thì sẽ giảm chi cho ngân sách mỗi tháng là 375 tỷ đồng là không có cơ sở pháp lý.
Từ những phân tích trên, đại biểu Phạm Văn Hòa cho rằng cần cân nhắc thông qua luật này với các lý do như sau:
Thứ nhất, chưa có đánh giá tác động, chưa tổng kết các lực lượng này để rút kinh nghiệm, tìm hiểu xem các lực lượng này thực hiện nhiệm vụ trong thời gian qua được gì, chưa được gì mà vội vã ban hành luật là chưa thật sự khách quan.
Thứ hai, nếu “gom” 3 lực lượng này lại với nhau thì sẽ tăng thêm số lượng, có khoảng 1,5 triệu người chứ không giảm như trong tờ trình.
Thứ ba, số tiền chi bồi dưỡng cho lượng này hàng tháng cũng tăng nhiều hơn so với thực tiễn hiện nay.
Thứ tư, lực lượng này hiện nay đã hoạt động ổn định và đã phối hợp tốt với lực lượng dân quân tự vệ, công an xã, phường, thị trấn trong việc đảm bảo an ninh chính trị và trật tự, an toàn xã hội ở địa phương, do vậy không nhất thiết phải thành lập thêm một tổ chức mới.
Hiện nay ở thôn xóm, ấp, khóm có các lực lượng khác hoạt động tự nguyện, không hưởng chế độ như: Chi đoàn thanh niên, chi hội phụ nữ, chi hội nông dân, cộng tác viên dân số, y tế, v.v. Theo đại biểu Phạm Văn Hòa, nếu luật này được hình thành sẽ có những chế độ ưu đãi như trong quy định của luật, như vậy sẽ không công bằng với các lực lượng trên. Lực lượng tham gia bảo vệ trật tự trị an ở cơ sở là lực lượng tự nguyện, hoạt động không chính danh, chỉ là lực lượng phối hợp với công an thực hiện nhiệm vụ. Khi không có công an đi làm cùng thì lực lượng này không thể tự mình thực hiện nhiệm vụ, chỉ có quyền tạm giữ tù trốn trại, truy nã tạm thời, sau đó lại bàn giao cho công an. Nếu thực hiện mà có người chống lại cũng không thể xử lý người dân chống người thi hành công vụ, vì không có thực quyền.
Hiện nay, ở cơ sở cũng đã có lực lượng dân quân rộng khắp từ xã đến thôn, ấp, lực lượng này được thực hiện bảo vệ an ninh quốc gia và đảm bảo trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm, sẽ là lực lượng phối hợp với lực lượng công an trong việc bảo vệ trật tự, an toàn xã hội.
“Đã có lực lượng dân quân phối hợp với lực lượng công an thì có nhất thiết phải ban hành thêm một lực lượng mới nữa hay không?”, đại biểu đại biểu Phạm Văn Hòa băn khoăn.
Ngoài ra đại biểu chỉ rõ, trong dự thảo luật còn có một số quy định rất tốn kém cho ngân sách và cơ sở vật chất, chẳng hạn như địa phương phải bố trí trụ sở làm việc, trang bị công cụ hỗ trợ, trang phục như quần áo, giày, tất, mũ, phù hiệu hằng năm; Hội đồng nhân dân tỉnh bố trí kinh phí hằng năm; Bộ Công an cũng bố trí kinh phí của ngành mình cho lực lượng này. Địa phương nào không đảm bảo được chi ngân sách thì ngân sách trung ương phải đảm bảo.
“Đó là quy định trong luật, trong khi đó, hiện nay không quy định các vấn đề trên, do vậy ngân sách của chúng ta rất ít tốn kém, nếu đảm bảo lực lượng hoạt động như hiện tại”, đại biểu Phạm Văn Hòa khẳng định, đồng thời đề nghị không ban hành dự thảo luật này trong thời điểm hiện nay.