Đoàn Giám sát của UBTVQH làm việc với UBND tỉnh Hải Dương về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực
Toàn cảnh cuộc làm việc
Theo Báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo, thời gian qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tham mưu cấp có thẩm quyền ban hành và ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và của Bộ Giáo dục và Đào tạo trong giai đoạn 2021 - 2024 về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực, nguồn nhân lực chất lượng cao thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Hiện nay, Bộ Giáo dục và Đào tạo đang tiến hành rà soát, sơ kết, tổng kết một số Luật, Nghị định và tham mưu ban hành hoặc sắp ban hành các văn bản quy phạm pháp luật mới hoặc sửa đổi, bổ sung, thay thế các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao và các đề án đào tạo nguồn nhân lực nhằm thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước cũng như đáp ứng nhu cầu phát triển của đất nước trong bối cảnh hội nhập quốc tế.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội, Phó Trưởng đoàn Thường trực Đoàn giám sát Nguyễn Đắc Vinh chủ trì cuộc làm việc
Về xây dựng các dự án, đề án, chương trình, chiến lược, quy hoạch về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ đã trình Thủ tướng Chính phủ ký ban hành 03 văn bản, gồm: Quyết định số 1705/QĐ-TTg ngày 31/12/2024 Phê duyệt Chiến lược phát triển giáo dục đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Quyết định số 374/QĐ-TTg ngày 19/02/2025 phê duyệt Đề án phát triển hệ thống trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0 đến năm 2030; Quyết định số 452/QĐ-TTg ngày 27/02/2025 phê duyệt Quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục đại học và sư phạm thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050…
Về công tác phát triển nguồn nhân lực, nguồn nhân lực chất lượng cao giai đoạn 2021-2024, Báo cáo cho thấy, việc đào tạo nguồn nhân lực trình độ giáo dục đại học giai đoạn năm 2021-2024 cơ bản được giữ ổn định. Kết quả tuyển sinh có xu hướng tăng nhẹ qua từng năm. Quy mô đào tạo thạc sĩ năm 2024 có xu hướng tăng đều trở lại ở tất cả các khối ngành so với năm 2023, trong đó phải nói đến sự tăng mạnh nhất của khối ngành đào tạo giáo viên (năm 2024 tăng 3.353 học viện tương ứng tăng 34,79% so với năm 2023), khối ngành Kinh doanh và quản lý, Pháp luật (năm 2024 tăng 3.205 học viên với tỷ lệ tăng 10,48% so với năm 2023).
Quy mô đào tạo tiến sĩ năm 2024 bắt đầu tăng mạnh ở tất cả các khối ngành so với năm 2023, trong đó phải nói đến sự tăng mạnh nhất của khối ngành Toán và thống kê, Máy tính và công nghệ thông tin, Công nghệ kỹ thuật, Kỹ thuật, Sản xuất và chế biến, Kiến trúc và xây dựng,… tăng 637 nghiên cứu sinh với tỷ lệ tăng 33,32% so với năm 2023, Khối ngành Khoa học sự sống, Khoa học tự nhiên tăng 390 nghiên cứu sinh với tỷ lệ tăng 57,52%, Khối ngành Đào tạo giáo tăng 350 nghiên cứu sinh với tỷ lệ tăng 51,32%... Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đang triển khai Quyết định số 89/QĐ-TTg ngày 18/01/2019 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Nâng cao năng lực đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục đại học đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo giai đoạn 2019 – 2030. Kết quả tính đến năm 2024, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã cử đi đào tạo trình độ tiến sĩ tổng số 496 người, gồm 297 người đào tạo tiến sĩ tập trung toàn thời gian trong nước và 199 người đào tạo tiến sĩ tập trung toàn thời gian ở nước ngoài.
Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn
Trong thời gian tới, Bộ Giáo dục và Đào tạo mong muốn Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sớm đồng bộ các Luật để thống nhất với Luật Giáo dục đại học, Luật Khoa học và công nghệ, Luật Sở hữu trí tuệ và các luật khác; bổ sung quy định về hoạt động đổi mới sáng tạo trong Luật để thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp sáng tạo trong các cơ sở giáo dục đại học. Đặc biệt, ban hành Nghị quyết của Quốc hội về việc nâng cao hiệu lực hiệu quả các chính sách pháp luật về thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo trong các cơ sở giáo dục. Đồng thời mong muốn các cơ quan, tổ chức có liên quan tăng cường phối hợp giữa trung ương và địa phương, đầu tư dài hạn cho hạ tầng nghiên cứu cho các cơ sở giáo dục đại học. Tăng cường xây dựng cơ sở dữ liệu khoa học và kết nối thông tin giữa các cơ sở giáo dục đại học.
Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho rằng, khi Luật Nhà giáo được ban hành và hệ thống pháp luật về giáo dục được đồng bộ, cùng với việc tháo gỡ điểm nghẽn về nguồn lực đầu tư, tài chính, hạ tầng... ngành giáo dục sẽ có những đột phá để bước vào giai đoạn vươn mình.
Các đại biểu tại cuộc làm việc
Các thành viên Đoàn giám sát đánh giá cao sự chuẩn bị công phu thể hiện trong Báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Tuy nhiên, để đảm bảo tính toàn diện và khách quan, Đoàn giám sát đề nghị Bộ cần rà soát lại các số liệu, đảm bảo cập nhật chính xác và số liệu mới nhất, tránh dùng số liệu cũ và các nội dung bị trùng lắp.
Báo cáo của Bộ nhận định quy mô đào tạo các trình độ đại học giai đoạn năm 2021-2024 có xu hướng tăng nhẹ qua các năm, tuy nhiên, biểu số liệu cho thấy số lượng tuyển mới thạc sĩ, tiến sĩ và quy mô đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ năm học 2022-2023 so với năm học 2020-2021 đều giảm. Đoàn giám sát cho rằng, Bộ cần làm rõ với xu hướng giảm trong tuyển sinh và đào tạo trình độ thạc sĩ, tiến sĩ; giải pháp nào để đạt các mục tiêu về bảo đảm số lượng và nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong thời gian tới. Bên cạnh đó, Đoàn giám sát cũng đề nghị Báo cáo cung cấp thêm các thông tin chi tiết về các chương trình, đề án để thực hiện nhiệm vụ đào tạo, phát triển đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học đầu ngành; nhân lực các ngành, lĩnh vực công nghệ cao, công nghệ then chốt…
Tại cuộc làm việc, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Hoàng Minh Sơn đã làm rõ thêm các nội dung mà Đoàn giám sát quan tâm.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội, Phó Trưởng đoàn Thường trực Đoàn giám sát Nguyễn Đắc Vinh
Phát biểu kết thúc cuộc làm việc, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội, Phó Trưởng đoàn Thường trực Đoàn giám sát Nguyễn Đắc Vinh đề nghị, trên tinh thần các nội dung trao đổi tại cuộc làm việc, Bộ Giáo dục và Đào tạo tiếp tục bổ sung, hoàn thiện Báo cáo đảm bảo hơn nữa tính toàn diện, xác thực. Nhấn mạnh nguồn nhân lực là vấn đề khó và phức tạp, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh lưu ý, khi đưa ra các đánh giá cần phải thận trọng, khách quan để đảm bảo mục tiêu cuối cùng là hướng đến chất lượng làm cơ sở cho quá trình hoạch định chính sách liên quan đến nội dung này.
Một số hình ảnh tại Phiên họp:
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội, Phó Trưởng đoàn Thường trực Đoàn giám sát Nguyễn Đắc Vinh chủ trì cuộc làm việc
Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Lâm Văn Đoan
Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Trần Thị Hoa Ry
Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Hoàng Minh Sơn
Ủy viên là ĐBQH hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Văn hóa và Xã hội Đỗ Chí Nghĩa
Ủy viên là ĐBQH hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Thị Tuyết Nga
Ủy viên là ĐBQH hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Văn hóa và Xã hội Phạm Trọng Nghĩa
Ủy viên là ĐBQH hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Kinh tế và Tài chính Lê Minh Nam
Ủy viên là ĐBQH hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Kinh tế và Tài chính Bùi Thị Quỳnh Thơ
Ủy viên là ĐBQH hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Vương Quốc Thắng
Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học, Bộ Giáo dục và đào tạo Nguyễn Thị Thu Thủy
Các đại biểu tại cuộc làm việc
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội, Phó Trưởng đoàn Thường trực Đoàn giám sát Nguyễn Đắc Vinh phát biểu kết thúc cuộc làm việc