CHỦ TỊCH QUỐC HỘI VƯƠNG ĐÌNH HUỆ BẾ MẠC DIỄN ĐÀN KINH TẾ VIỆT NAM 2021: THÔNG ĐIỆP VỀ TỰ CƯỜNG QUỐC GIA VÀ ĐỒNG HÀNH CÙNG NHAU

Các giải pháp trước mắt phải gắn với lâu dài

Theo Chủ tịch Quốc hội, trong một ngày đầy ắp thông tin về tình hình thế giới và trong nước, không chỉ vấn đề phòng chống, dịch bệnh mà còn cả vấn đề về tăng trưởng phát triển kinh tế ở các nước; đồng thời chia sẻ về dư địa của các chính sách tài khoá, tiền tệ; chia sẻ tiếng nói của cộng đồng doanh nghiệp; chia sẻ giữa Trung ương và địa phương, giữa các chuyên gia trong nước và nước ngoài, giữa học giả, nhà nghiên cứu, nhà hoạch định chính sách, cơ quan thực thi chính sách và đối tượng thụ hưởng chính sách. Chủ tịch Quốc hội khẳng định: Diễn đàn thực sự rất cởi mở, đa chiều và toàn diện. 

Diễn đàn đã dành nhiều thời gian trọng tâm vào chính sách tài khoá và tiền tệ, các chính sách an sinh xã hội và các vấn đề lao động trong tổng thể Chương trình phục hồi và tăng trưởng kinh tế. Trên cơ sở đó, cơ quan chủ trì sẽ phối hợp với Ban Kinh tế Trung ương, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam để có báo cáo tổng thuật đầy đủ toàn bộ diễn biến kết quả của Diễn đàn, tổ chức biên soạn và in chính thức kỷ yếu Diễn đàn để gửi các đến cơ quan hữu quan cũng như gửi đến các các cơ quan của Quốc hội, làm căn cứu nghiên cứu một cách sâu sắc, chuẩn bị cho phiên họp tới đây của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội và kỳ Kọp bất thường của Quốc hội.

Bế mạc Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2021

Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, tác động của đại dịch COVID-19 là bất ngờ, chưa có tiền lệ, không lường trước được, chưa biết bao giờ sẽ chấm dứt. Đặc biệt đại dịch đã gây ra tổn thất rất nặng nề và sâu rộng cho các nước trên thế giới và Việt Nam không là ngoại lệ. Vì vậy, trong bối cảnh đặc biệt thì cần thiết phải có giải pháp đột phá với cơ chế khác điều kiện bình thường. Theo đó, cần tập trung đạt tổng cung và tổng cầu, ưu tiên nhiều hơn cho tổng cung, phối hợp chặt chẽ, hài hoà cả chính sách tài khoá và tiền tệ cùng các chính sách vĩ mô khác với quy mô đủ lớn, diện bao phủ rộng hơn, liều lượng hợp lý, thời điểm phù hợp, có lộ trình khoảng 2 năm (2022 - 2023) và kéo dài sang những tháng đầu năm 2024 với những mục tiêu dài hạn và những dự án đầu tư công. Chính sách phải có mục tiêu cụ thể, dễ dàng trong tổ chức thực hiện, đảm bảo tính khả thi, nhanh chóng, kịp thời, vừa đáp ứng việc yêu cầu hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, hợp tác xã, người sử dụng lao động vượt qua khó khăn, phục hồi kinh tế vừa giữ được ổn định kinh tế vĩ mô và nền tảng cho giai đoạn phát triển mới. Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, giữ được ổn định vĩ mô là rất lâu dài và rất khó, nhưng để mất ổn định vĩ mô thì rất nhanh rất dễ, mất ổn định vĩ mô là mất hết... do đó các giải pháp trước mắt phải gắn với lâu dài.

Chủ tịch Quốc hội cho biết, các đại biểu đều đánh giá sự cần thiết phải có chính sách hỗ trợ và cần sớm thực hiện chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội. Điều này thể hiện cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong hỗ trợ cải cách, tăng cường niềm tin của người dân, doanh nghiệp và tín nhiệm của quốc gia với các tổ chức và cộng đồng quốc tế, nhất là cộng đồng doanh nghiệp trong thu hút đầu tư nước ngoài phát triển kinh tế, đầu tư thương mại giữa các nước với Việt Nam.

Các chính sách tổng thể tập trung hỗ trợ phục hồi các ngành và lĩnh vực quan trọng và các doanh nghiệp bị tác động trực tiếp bởi dịch COVID-19, giải quyết các vấn đề an sinh xã hội chuẩn bị năng lực đầu tư, tạo điều kiện phục hồi kinh tế, đưa ra gói kích thích kinh tế lớn hơn hướng đến các ngành lĩnh vực tăng trưởng cao và có tính dài hạn trong việc cải cách thể chế hướng đến mục tiêu tăng trưởng xanh, bền vững, với kết cấu hạ tầng logicstic, chuyển đổi số, tăng trưởng xanh. Các chính sách cần xác định đúng và trúng đối tượng, tạo ra tác động lan toả, kích thích phục hồi kinh tế và đảm bảo hiệu quả của dòng vốn đầu tư.

Có nhiều ý kiến thảo luận trao đổi về giải pháp phục hồi kinh tế trong điều kiện bình thường mới, trong điều kiện thích ứng an toàn, linh hoạt kiểm soát hiệu qủa dịch COVID-19.

Đối với chương trình phục hồi phát triển kinh tế, xã hội, Diễn đàn đã đề cập tới quan điểm:

Một là, cần bám sát chủ trương định hướng của Đảng, Nhà nước để cụ thể hoá Kết luận lần thứ 4 Ban Chấp hành Trung ương khoá XIII, Nghị quyết Kỳ họp thứ 2 Quốc hội khoá XV, trong đó đảm bảo tính nhất quán, kiên trì giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, nâng cao tính tự chủ khả năng chống chịu thích ứng của nền kinh tế Việt Nam.

Hai là, tập trung tăng tổng cung và tổng cầu. Trong đó, cung là hỗ trợ đầu vào cho doanh nghiệp, cho người sử dụng lao động, giảm thuế, hỗ trợ người lao động, người sử dụng lao động. Cầu là kích cầu thị trường, kể cả thị trường dịch vụ hàng hóa và kích cầu đầu tư trong nước của mọi thành phần kinh tế, bao gồm cả đầu tư công và đầu tư của các thành phần kinh tế.

Ba là cần phối hợp linh hoạt, chặt chẽ, hài hòa về chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ và các chính sách vĩ mô khác, như chính sách thương mại.

Bốn là quy mô phải đủ lớn, có mục tiêu trọng tâm, trọng điểm, nếu không đủ liều lượng sẽ không giải quyết được những vấn đề cấp bách, không tạo ra được sự thay đổi, không khéo sẽ gây ra lãng phí; được thiết kế khả thi và thực hiện nhanh, nguồn lực đưa ra thì phải có khả năng hấp thụ ngay. Có thời hạn triển khai chủ yếu trong 2 năm 2022-2023, đặt ra yêu cầu tập trung nguồn lực để phục hồi và kích thích kinh tế.

Năm là, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, đây là yêu cầu bắt buộc và rất quan trọng. Việc thực hiện chính sách và bảo đảm an toàn cho nền kinh tế. Do vậy cần đánh giá kỹ lưỡng tác động của chính sách và lưu ý đến độ trễ của chính sách. Có thể chấp nhận một số thay đổi trong ngắn hạn như tăng bội chi, tăng trần nợ công, lạm phát có thể không kiểm soát từng năm mà có thể kiểm soát theo lạm phát mục tiêu nhưng trong cả một giai đoạn thì phải bảo đảm được chỉ số an toàn của tài chính và tiền tệ quốc gia, nhất là khả năng trả nợ của ngân sách Nhà nước.

Sáu là, huy động, quản lý, phân bổ các nguồn lực hợp lý, minh bạch, công khai, chống tiêu cực và lợi ích nhóm. Như vậy cần có thiết chế giám sát, kiểm tra bằng nhiều cách thức khác nhau.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu bế mạc Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2021

Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, một trong những luận điểm được nhấn mạnh tại Diễn đàn lần này là khủng hoảng kinh tế - xã hội xuất phát từ dịch COVID-19, không phải xuất phát từ khủng hoảng kinh tế - tài chính; thống nhất là không chỉ khắc phục hậu quả của khủng hoảng do y tế mà còn tính toán đến cả về lâu dài là cơ cấu, cấu trúc lại nền kinh tế để hướng tới phát triển theo hướng xanh, số và bền vững. Vì vậy, cả về lý luận cũng như thực tiễn để xử lý triệt để các giải pháp chuyên môn về y tế mang tính chất quyết định và chủ yếu. Các chính sách kinh tế vĩ mô và công cụ mang tính hỗ trợ, trong đó chính sách tài khóa đóng vai trò chủ đạo, song vẫn cần có sự kết hợp hài hòa với chính sách tiền tệ, sự đóng góp của chính sách tiền tệ và phối hợp giữa hai chính sách.

Cần chú trọng quan hệ hữu cơ gắn kết giữa ngân sách nhà nước, tín dụng ngân hàng và nhu cầu năng lực của doanh nghiệp và người dân. Doanh nghiệp, người dân tạo ra của cải, vật chất, đóng góp vào ngân sách nhà nước cũng như tạo ra dòng tiền với hệ thống ngân hàng. Do vậy, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân cũng chính là nuôi dưỡng nguồn thu ngân sách nhà nước và phát triển hệ thống ngân hàng. 

Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, Việt Nam học tập triệt để kinh nghiệm thế giới nhưng phải áp dụng theo cách của Việt Nam; nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế nhưng phải biết vận dụng cho phù hợp, không phải máy móc.

Xây dựng chính sách trên cơ sở tự cường quốc gia

Về chính sách tài khóa và cách thức huy động nguồn lực, Chủ tịch Quốc hội cho biết, theo các đại biểu nên cân nhắc kế hoạch vay và trả nợ, có thể chấp nhận một tỷ lệ nợ công/GDP cao hơn và một tỷ lệ bội chi ngân sách cao hơn trong năm 2022 - 2023, sau đó sẽ phấn đấu đưa trở về trạng thái bình thường để giữ ổn định tổng các chỉ tiêu vĩ mô trong giai đoạn 5 năm. Tiếp tục chú trọng biện pháp miễn và giảm thuế; tiếp tục triển khai các biện pháp giãn, hoãn thuế, phí. Đồng thời cân nhắc giảm thêm một số loại thuế, phí có thể triển khai nhanh, mang lại lợi ích cho nhiều đối tượng, tạo ra hiệu ứng lan tỏa tích cực, kích cầu tiêu dùng, kích thích kinh tế. Các diễn giả gợi ý có thể giảm thuế VAT với hàng hóa sản xuất trong nước và những loại có thuế suất 10%, không tính loại có thuế suất 5%, giảm thuế môi trường, thuế trước bạ, các loại phí và lệ phí.

Nghiên cứu áp dụng kinh nghiệm quốc tế trong hỗ trợ chi phí đầu vào cho doanh nghiệp qua chính sách thuế. Chủ tịch Quốc hội bày tỏ quan tâm đến báo cáo của Worldbank về kinh nghiệm của quốc tế trong việc áp dụng chính sách thuế, nhất là giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp không có lãi, thậm chí bị lỗ thì phải có hỗ trợ chi phí đầu vào, khấu trừ chi phí đầu vào cao hơn thực tế, hay cho chuyển lỗ. Thực tế, trong Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp đã quy định, đã hỗ trợ doanh nghiệp được khấu trừ đầu vào chi phí với doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động nữ. Nhiều doanh nghiệp thực hiện một cung đường hai điểm đến, chi phí đầu vào rất lớn nếu không khấu trừ chi phí đầu vào thì chịu không thấu, Nhà nước phải hỗ trợ vấn đề này. Chính sách hỗ trợ như vậy sẽ giúp doanh nghiệp tồn tại được, sau này phát triển được. Đây là vấn đề phải nhấn mạnh, Chủ tịch Quốc hội chỉ rõ.

Chủ tịch Quốc hội đánh giá cao đề xuất về tăng cường đánh thuế đối với kinh tế số với mức rất nhỏ là 0,01% với tất cả các giao dịch tài chính điện tử để lấy nguồn đóng góp cho các lĩnh vực khác và đề nghị nghiên cứu kỹ vấn đề này. Ngoài ra còn có đề xuất về nghiên cứu một gói hỗ trợ lãi suất khoảng 2-3%GDP, như vậy, bỏ ra ít mà lại thành nhiều, có tác dụng lan tỏa. Cần phải có gói hỗ trợ về lãi suất, tập trung vào một số ngành, lĩnh vực quan trọng, các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh có khả năng trả nợ, có khả năng phục hồi..., tức là hỗ trợ có điều kiện chứ không phải là hạ chuẩn, chú trọng cải tạo chung cư cũ. Cùng với đó là hỗ trợ xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân theo hình thức thuê mua. Bên cạnh đó, hỗ trợ các lĩnh vực chịu thiệt hại nặng như vận tải hàng không, đường bộ, đường sắt, dịch vụ hoặc các lĩnh vực ưu tiên có cơ hội như công nghệ thông tin, chuyển đổi số, hiện đại hóa y tế...

Tăng thêm hạn mức phát hành trái phiếu để Chính phủ bảo lãnh Ngân hàng Chính sách xã hội cho vay hỗ trợ sản xuất và việc làm ở các đối tượng gặp khó khăn.

Tiếp tục tiết giảm chi thường xuyên, đẩy nhanh tiến độ thoái vốn nhà nước tại các doanh nghiệp; phối hợp với Ngân hàng Nhà nước trong việc phát hành trái phiếu Chính phủ, nghiên cứu khả năng Ngân hàng Trung ương mua trái phiếu Chính phủ, vì khi muốn tăng bội chi, tăng nợ công thì phải đi vay, nếu vay mà thị trường vốn không đáp ứng được thì có thể tính đến câu chuyện này.

Rà soát, khai thác nguồn vốn đang tồn đọng tại các Quỹ ngoài ngân sách nhà nước như Quỹ Dịch vụ viễn thông công ích, Quỹ Vaccine hay Qũy Phát triển khoa học và công nghệ tại doanh nghiệp. Một số ý kiến đề nghị tiếp tục nghiên cứu để giảm phí bảo hiểm xã hội, giảm thuế bảo vệ môi trường, giảm phí trước bạ ô tô, bảo lãnh vay vốn cho doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Các đại biểu tham dự Diễn đàn từ điểm cầu Trung tâm hội nghị quốc tế

Về chính sách tiền tệ, ngân hàng trung ương có thể bằng các công cụ của chính sách tiền tệ như phấn đấu giảm lãi suất điều hành, các công cụ của thị trường mở cùng với cắt giảm chi phí của ngân hàng thương mại để tiếp tục chia sẻ khó khăn với các đối tượng tiếp cận tín dụng. Một số ý kiến đề nghị tiếp tục thực hiện giãn, hoãn, cơ cấu lại các khoản nợ vay để chia sẻ khó khăn với doanh nghiệp, hỗ trợ nguồn vốn cho các doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ phục hồi sản xuất kinh doanh. Sử dụng linh hoạt các công cụ khác của chính sách tiền tệ. Có ý kiến đề nghị tạm thời neo tỷ lệ tiền vay trung và dài hạn như mức hiện nay khoảng 34%, theo lộ trình định kéo về khoảng 30% nhưng trong điều kiện đặc biệt cần giải pháp đặc biệt thì có thể tạm thời “neo” lại, trì hoãn một vài năm để không tạo áp lực buộc các ngân hàng phải tăng lãi suất huy động vốn vay.

Bên cạnh đó cũng cần có giải pháp tăng cường vốn điều lệ cho ngân hàng kể cả ngân hàng Nhà nước và ngân hàng cổ phần thương mại nhà nước. Chủ tịch Quốc hội cho hay, một mặt đòi hỏi ngân hàng chia sẻ nhiều hơn với nền kinh tế, một mặt nền kinh tế cũng phải có trách nhiệm với nền kinh tế. Đây là mối quan hệ biện chứng, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Cần theo dõi và xây dựng các kịch bản ứng phó với rủi ro lạm phát đang có xu hướng gia tăng và cũng phải tính toán đến rủi ro lỡ nhịp với kinh tế thế giới; ứng phó với rủi ro lạm pháp và tốc độ ổn định kinh tế vĩ mô.

Nghiên cứu gói cho vay tái cấp vốn với quy mô đủ lớn để hỗ trợ gói tín dụng nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân và người lao động như đã áp dụng trước đây trong thời kỳ giải quyết hậu quả khủng hoảng kinh tế.

Về sử dụng nguồn lực, các ý kiến đều thống nhất tập trung cho lĩnh vực y tế. Cần  tập trung cho lĩnh vực y tế trong đó ưu tiên tăng ngân sách cho việc củng cố hệ thống y tế cơ sở các cấp, chú trọng y tế cơ sở, y tế dự phòng, đầu tư hiện đại hóa các trung tâm kiểm soát dịch bệnh vùng (CDC); đẩy mạnh việc mua vaccine cùng với nghiên cứu, sản xuất vaccine trong nước; tăng cường năng lực xét nghiệm trang thiết bị y tế, đào tạo tập huấn nghiệp vụ y tế chủ động phòng, chống dịch bệnh COVID-19. Rà soát kỹ các chương trình mục tiêu quốc gia để tránh trùng lặp; có cách thức tận dụng cơ hội hiện đại hóa ngành y tế.

Về lao động việc làm, phân bổ nguồn lực hợp lý, an sinh xã hội, ưu tiên khôi phục lại thị trường lao động, hỗ trợ cho lao động quay trở lại làm việc, khắc phục đứt gãy thị trường lao động, thiếu lao động…Tăng quy mô đào tạo, nâng cao chất lượng đào tạo trong hợp tác công tư, chuyển đổi số. Cần hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi thị trường đối với những đối tượng bị ảnh hưởng nặng nề như lao động nữ, lao động trẻ, đầu tư vào các chính sách thị trường lao động chủ động bao gồm dịch vụ, việc làm, công việc làm có trợ cấp, các chương trình việc làm công, tăng cường an toàn và sức khỏe nghề nghiệp, xây dựng cơ chế và quy trình đối thoại, phản ánh tiếng nói của những đối tượng bị ảnh hưởng nhất.

Về hỗ trợ doanh nghiệp, cần phải hỗ trợ người sử dụng lao động để sớm ổn định hoạt động sản xuất kinh doanh, hỗ trợ chuyển đổi số, hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, cần có chính sách khuyến khích đổi mới sáng tạo, kiến tạo môi trường vĩ mô, hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực, chia sẻ rủi ro cho doanh nghiệp tài trợ các dự án nâng cấp đổi mới công nghệ của doanh nghiệp trong lĩnh vực chế biến, chế tạo…

Về cơ sở hạ tầng, bổ sung vốn cho các dự án quan trọng đã nằm trong danh mục đầu tư công và chuẩn bị xong được thủ tục đầu tư có thể phân bổ và giải ngân được ngay, bao gồm cả các dự án quan trọng còn dở dang do thiếu vốn để có khả năng giải ngân ngay, chú trọng đến tính hài hòa các vùng, miền, lĩnh vực, có thể hỗ trợ giải phóng mặt bằng dự án đối với một số dự án có ý nghĩa quan trọng đối với vùng cũng như quốc gia. Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất là đẩy nhanh công tác chuẩn bị đầu tư.

Về vấn đề an sinh xã hội, nghiên cứu hỗ trợ tiền thuê nhà cho lao động ngoại tỉnh đến làm việc tại các khu vực kinh tế trọng điểm, hỗ trợ đào tạo nghề; khẩn trương sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Việc làm để giải quyết những vấn đề bất cập hiện nay.

Vấn đề chuyển đổi số bao gồm xây dựng chính quyền số, kinh tế số, xã hội số, thành phố thông minh là lựa chọn cấp thiết, nhiệm vụ bao trùm trong cả giai đoạn 2021-2025 và có thể đẩy mạnh trong giai đoạn phục hồi, phát triển kinh tế này; khuyến khích đầu tư xanh, kinh tế xanh, phục hồi xanh, kinh tế tuần hoàn, vấn đề môi trường, năng lượng xanh, năng lượng sạch, thực hiện giảm khí thải xuống mức zero, cần đầu tư nhiều hơn cho công nghệ, tăng thuế quyền thải cacbon.

Tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính tạo thuận lợi cho môi trường đầu tư, kinh doanh. Trên cơ sở hồ sơ do Chính phủ trình, Quốc hội sẽ xem xét xây dựng luật sửa đổi các luật giải quyết vấn đề này. Nhiều ý kiến phản ánh doanh nghiệp cần thể chế nhiều hơn cần tiền. Đồng ý với nhận định này, trong Chương trình Phục hồi kinh tế thì đây là một trong những vấn đề  quan trọng nhất,  trong dài hạn cũng tập trung cho thể chế  

Đẩy mạnh kích cầu nội địa, tăng cường xuất khẩu, kích cầu một số ngành, lĩnh vực như du lịch, bán lẻ, vận tải, lưu trú. Sắp xếp lại chuỗi cung ứng nhất là chuỗi nông sản, tháo gỡ nút thắt về chuỗi logistic, chuỗi phân phối, xây dựng các vùng chuyên canh bài bản, hoàn chình vùng nguyên liệu hướng vào thị trường mới và giữ vững thị trường cũ; tập trung phát triển kinh tế hộ, kinh tế tập thể, hợp tác xã.

Chú trọng khâu thực thi phối hợp chính sách, đặc biệt là quản trị rủi ro bảo đảm các chính sách nhanh chóng đi vào cuộc sống, hỗ trợ tích cực để phục hồi phát triển kinh tế trong thời gian tới. Tăng cường sự phối hợp, hợp tác, hỗ trợ quốc tế giữa các nước, các khu vực và các tổ chức quốc tế.

Đề kịp thời tháo gỡ các khó khăn, khắc phục những tồn tại để phục hồi và phát triển kinh tế trong thời gian tới, các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ cần tích cực, khẩn trương, nghiên cứu, căn cứ ý kiến quý báu của các chuyên gia, các nhà khoa học, các tổ chức trong nước và quốc tế, các doanh nghiệp tại Diễn đàn hôm nay để đưa ra các giải pháp kịp thời và phù hợp; đồng thời hoàn thiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội trong đó lưu ý đến vấn đề cải cách và hoàn thiện thể chế.

Diễn đàn kinh tế lần thứ nhất của nhiệm kỳ này - Diễn đàn kinh tế năm 2021, mặc dù chuẩn bị trong điều kiện gấp gáp, ảnh hưởng của đại dịch nhưng nhờ sự nỗ lực tích cực của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Ban Kinh tế Trung ương, Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam, Văn phòng Quốc hội, Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội, các cơ quan hữu quan cho đến nay đã thành công tốt đẹp.

Chủ tịch Quốc hội chia sẻ, Diễn đàn đã toát lên một số thông điệp: chúng ta cần phải tự cường, phải có ý thức đứng trên đôi chân của mình, không ngừng cải thiện năng lực quản trị quốc gia, năng lực quản trị doanh nghiệp. Nhiều diễn giả cũng đã đưa ra lời khuyên về sự lạc quan, tự tin , tự tin vào chính mình, tự tin vào dân tộc mình, tự tin với khả năng biến nguy thành cơ, tự tin trong việc tìm kiếm cơ hội giữa đầy dãy các thách thức, khó khăn. Thông điệp nhất quán và được nhắc đến nhiều nhất là chúng ta hãy đồng hành với nhau như câu nói “muốn đi nhanh thì đi một mình, muốn đi xa thì đi cùng nhau” và muốn đi xa trong điều kiện đường xá khúc khủyu, gập ghềnh, khó khăn, thách thức thì cần phải đoàn kết sát cánh bên nhau trong nước, quốc tế và khu vực.

Chủ tịch Quốc hội tiếp tục khẳng định những thông tin tại Diễn đàn, những giải pháp kiến nghị rõ ràng cụ thể sẽ là đầu vào, tư liệu hết sức quan trọng cho Quốc hội, Chính phủ, các Bộ ngành cơ quan hữu quan xây dựng hoàn thiện Chương trình tổng thể phục hồi và phát triển kinh tế xã hội và đề các gói chính sách tài khóa và tiền tệ hỗ trợ phòng chống dịch COVID -19 và Chương trình tổng thể phục hồi và phát triển kinh tế xã hội./.