Cơ sở dữ liệu đất đai là vấn đề tồn tại hiện nay nhưng cũng là giải pháp cho giai đoạn tới
Liên quan đến Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và kế hoạch sử dụng đất 5 năm 2021 – 2025 (Quy hoạch), Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, các cơ quan của Quốc hội cùng với Chính phủ đã vào cuộc để xem xét nội dung này từ sớm bởi đây là nội dung rất hệ trọng, quy mô lớn và tầm nhìn đến giữa thế kỷ.
Đánh giá cao Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, đây là bản Quy hoạch đạt chất lượng khá tốt, được xây dựng bằng các phương pháp mới, hiện đại, được giới chuyên gia đánh giá cao.
.jpg)
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại phiên thảo luận Tổ
Chủ tịch Quốc hội cho biết, quy hoạch sử dụng đất được xây dựng trên cơ sở các phương pháp mới, hiện đại như điều tra, định mức, tiếp cận hệ thống, dự báo... kết hợp với công nghệ hiện đại như viễn thám, hệ thống thông tin địa lý, tính toán bằng các phương pháp của kinh tế lượng, định mức sử dụng đất, được đối soát, kiểm tra, phân tích các yếu tố không gian bằng công nghệ GIS…Đồng thời, tiếp cận theo không gian, hệ sinh thái, cân bằng giữa quy hoạch “tĩnh” và quy hoạch “động”. Quy hoạch xác định rõ 3 ranh giới và 4 khu vực. Quy hoạch sử dụng đất được xem xét trong bối cảnh tác động của đại dịch Covid-19, biến đổi khí hậu, thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, các xu thế, triển vọng trong thu hút đầu tư, phát triển, phục hồi sau đại dịch.
Quy hoạch xác định rõ nguyên tắc về “3 ranh giới” và “4 khu vực”. Cụ thể, ba ranh giới gồm: ranh giới nghiêm ngặt bảo tồn như đất rừng đặc dụng và đất rừng phòng hộ, đất trồng lúa, hồ ao, di tích lịch sử…; ranh giới hạn chế phát triển như diện tích rừng tự nhiên, hành lang bảo vệ nguồn nước, đập ngập nước; ranh giới khuyến khích phát triển để chuyển đổi mục đích sử dụng cho phát triển kinh tế - xã hội, huy động nguồn lực theo cơ chế thị trường. Bốn khu vực gồm: khu vực bảo tồn, bảo vệ nghiêm ngặt; khu vực ổn định, hạn chế chuyển đổi mục đích sử dụng; khu vực cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất nhưng có điều kiện, có kiểm soát; khu vực được phép chuyển đổi sử dụng đất.
Chủ tịch Quốc hội cũng nhất trí với đề xuất của nhiều đại biểu Quốc hội về việc Chính phủ cần báo cáo thêm, giải trình rõ hơn các nội dung đã được báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế đặt ra. Đơn cử như tình trạng quy hoạch giai đoạn vừa qua được xây dựng rất chậm. Đến năm 2019 vẫn có tới 5 tỉnh chưa phê duyệt được quy hoạch đất đai trong khi quy hoạch đất đai phải đi trước một bước, làm cơ sở cho các quy hoạch khác.
Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, cơ sở dữ liệu về đất đai vừa là vấn đề tồn tại hiện nay nhưng cũng là giải pháp cho tổ chức thực hiện Quy hoạch, Kế hoạch sử dụng đất cho giai đoạn tới. Do đó, cần phải xây dựng được hệ thống cơ sở dữ liệu đất đai như cách chúng ta đang làm đối với hệ thống cơ sở dữ liệu dân cư. Một mặt ứng dụng các công nghệ mặt khác thực hiện điều tra đất đai và lập các hồ sơ địa chính để tạo lập cơ sở dữ liệu đất đai. Thực hiện được điều này đòi hỏi phải có công nghệ và nguồn lực tài chính cần phải được quan tâm.
Giữ đất trồng lúa là một trong những nội dung quan trọng nhất
Liên quan đến quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trồng lúa, Chủ tịch Quốc hội cho biết, đây là vấn đề lớn, chủ trương của Nhà nước là giữ ổn định ở mức 3,5 triệu ha. Bản Quy hoạch đề ra chỉ tiêu 3,568 triệu ha, cao hơn 68 nghìn ha so với mục tiêu và nguyên tắc. Nhấn mạnh đây là nội dung quan trọng nhất khi bàn về Quy hoạch này, Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng và chuyển đổi mục đích sử dụng đất, vừa có nguyên tắc chuyển đổi trở lại diện tích đất trồng lúa nhưng đồng thời cũng vừa phải linh hoạt, dựa vào điều kiện, đặc điểm của từng vùng, địa chất từng khu vực.
Chủ tịch Quốc hội nêu dẫn chứng đối với vùng Tây Nam Bộ thì phải phân loại, quy hoạch sử dụng đất trên cơ sở gắn với tài nguyên nước, đất ở vùng nước mặn, đất ở vùng nước lợ và đất ở vùng nước ngọt, như vậy, đất vùng nước ngọt thì trồng lúa, vùng nước mặn thì chuyển đổi sang nuôi trồng thủy sản, nước lợ thì có thể một vụ tôm, một vụ lúa. Đặc biệt, việc chuyển đổi diện tích đất “bờ xôi ruộng mật”, đất hai vụ lúa phải hết sức hạn chế việc chuyển đổi mục đích sử dụng, phải kiểm soát rất nghiêm ngặt. Các nước phát triển cũng rất quan tâm đến việc giữ loại đất này.
Về đất khu công nghiệp, Quy hoạch đề xuất gia tăng khá lớn so với quy hoạch trong giai đoạn vừa qua, khoảng 120 nghìn ha. Trong khi đó, quy hoạch hiện hành mới chỉ thực hiện được 47%. Dư địa dành cho đất công nghiệp thời gian tới, theo Chủ tịch Quốc hội là cần thiết phải gia tăng để đáp ứng yêu cầu phát triển lâu dài vì đây là đất phục vụ hạ tầng cho sản xuất, góp phần quan trọng tạo công ăn việc làm, tăng sản lượng công nghiệp, tăng thu nhập cho người lao động, ngân sách nhà nước, tăng trưởng GDP… Tuy nhiên, cũng phải rà soát rất kỹ lưỡng, tránh tình trạng hợp thức hóa việc điều chỉnh quy hoạch. Chính phủ cần có báo cáo bổ sung về nội dung này.
Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị Chính phủ cần tiếp tục rà soát số liệu trong Quy hoạch. Do tầm nhìn Quy hoạch rất dài nên Chính phủ cần định kỳ rà soát và nếu cần thiết có thể trình Quốc hội nhằm đáp ứng các yêu cầu phát triển mới, tư duy mới trong các giai đoạn phát triển tới đây.
Về giải pháp tổ chức thực hiện, Chủ tịch Quốc hội đề nghị tiếp tục rà soát về số liệu trong quy hoạch với thực tế. Về mặt thế chế, Chủ tịch Quốc hội cho rằng lần này phải nhấn mạnh yêu cầu nghiên cứu, tổng kết, sửa đổi toàn diện Luật Đất đai. Đồng thời, tập trung xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai. Ngành tài nguyên phải số hóa mạnh mẽ hơn nữa. Nhấn mạnh, thể chế pháp luật về đất đai và cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai là hai vấn đề quan trọng nhất, Chủ tịch Quốc hội cho rằng Nghị quyết của Quốc hội cũng cần nêu các vấn đề này.
Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế cần gắn với Kế hoạch tổng thể phục hồi kinh tế sau đại dịch COVID-19
Cũng trong phiên thảo luận tổ, nêu quan điểm về kế hoạch tái cơ cấu nền kinh tế giai đoạn 2021 - 2025, Chủ tịch Quốc hội cho biết, nếu năm 2020 không bị tác động bởi đại dịch Covid – 19 thì các chỉ tiêu, mục tiêu của kế hoạch tái cơ cấu nền kinh tế trong giai đoạn 2016 – 2020 đều đạt mục tiêu đề ra. Kế hoạch tái cơ cấu nền kinh tế giai đoạn 2021 – 2025 nặng nề hơn nhiều vì phải gắn với kế hoạch tổng thể về phục hồi kinh tế sau đại dịch COVID - 19.
Nhấn mạnh điều này, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ trong bất kỳ trường hợp nào chúng ta cũng phải giữ cho được ổn định kinh tế vĩ mô. Phải sử dụng gói chính sách tài khóa và tiền tệ đủ mạnh với quy mô đủ lớn và thời gian thích hợp để tập trung cho phục hồi, phát triển kinh tế, đồng thời, giải quyết các vấn đề tồn tại hiện nay của nền kinh tế, nhất là áp lực về nợ xấu gia tăng do tác động của đại dịch COVID - 19hay những thể chế cần phải tiếp tục hoàn thiện để thúc đẩy thực hiện 3 đột phá chiến lược, các trọng tâm tái cơ cấu nền kinh tế. Cùng với đó, phải tận dụng mạnh mẽ các cơ hội của cách mạng công nghệ 4.0, tập trung cho số hóa, kinh tế số, xã hội số, đổi mới sáng tạo, các mô hình kinh tế mới, kinh tế xanh, kinh tế ban đêm, kinh tế chia sẻ…
Theo Chủ tịch Quốc hội, đây là những trọng tâm cần tập trung trong kế hoạch tái cơ cấu nền kinh tế giai đoạn tới. Đây cũng là những lĩnh vực chúng ta cũng có dư địa để vừa hạn chế, khắc phục những tác động tiêu cực của dịch bệnh COVID - 19vừa tận dụng cơ hội để cải cách mạnh mẽ hơn, nhất là cơ hội trong lĩnh vực công nghệ thông tin, công nghệ số, cách mạng công nghiệp lần thứ tư.../.