Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật Dầu khí (sửa đổi)
Cho ý kiến hoàn thiện dự án Luật Dầu khí (sửa đổi) tại phiên họp chuyên đề pháp luật của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đánh giá cao cố gắng, nỗ lực của cơ quan chủ trì soạn thảo là Bộ Công Thương, cùng với đó là Tập đoàn Dầu khí Việt Nam và Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, các cơ quan Quốc hội trong việc nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội trong Kỳ họp thứ 3 để hoàn thiện dự án luật này. Chủ tịch Quốc hội đánh giá, so với dự án khi trình lần đầu, giờ đây dự án luật đã dày dặn hơn, chất lượng phong phú hơn, chặt chẽ hơn, dự án luật đã đủ điều kiện để trình Quốc hội xem xét vào kỳ họp thứ 4. Để tiếp tục hoàn thiện thêm trước khi trình, Chủ tịch Quốc hội cho rằng còn phải tiếp tục có nghiên cứu, báo cáo tiếp thu, giải trình để đạt được sự đồng thuận và chất lượng cao nhất.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị, trong báo cáo thẩm tra trình ra Quốc hội, cơ quan thẩm tra thay mặt cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội cần phải rà soát lại tổng thể mục tiêu, quan điểm, định hướng các chính sách lớn, khi thuyết minh cần làm rõ việc tiến hành sửa đổi luật đến nay đã đạt được những mục tiêu nào, đảm bảo các nguyên tắc như thế nào. Cần bám vào nguyên tắc, định hướng, mục tiêu, tránh sa vào câu chữ với những nội dung cụ thể của điều luật. Khi trình Quốc hội, cần đưa ra cái nhìn tổng thể, rồi mới làm rõ các vấn đề còn ý kiến khác nhau, các quy định chi tiết.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho ý kiến tại phiên họp
Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, cần phải rà soát, đánh giá việc ban hành luật sửa đổi này có giải quyết được những vướng mắc, những tồn tại, bất cập hiện nay không. Cần lường trước các vướng mắc có thể phát sinh trong quá trình tổ chức thực hiện sau khi luật ban hành, tránh trường hợp chưa giải quyết vấn đề cũ nhưng lại làm phát sinh vấn đề mới. Cùng với đó, cần đánh giá kỹ tác động của các chính sách, đặc biệt Tập đoàn Dầu khí Việt Nam là đơn vị chủ lực, nhiều kinh nghiệm thực tiễn trong điều tra cơ bản và hoạt động dầu khí.
Đi vào một số nội dung cơ bản, liên quan đến điều tra cơ bản về dầu khí, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, nội dung quản lý tổng hợp về điều tra cơ bản dầu khí còn mờ nhạt, chưa đảm bảo khắc phục tình trạng cát cứ giữa các chủ thể với nhau. Chủ tịch Quốc hội cho rằng cần khẳng định rõ vấn đề quản lý tổng hợp trong điều tra cơ bản về dầu khí, liên ngành, thông suốt cả khu vực công và khu vực tư, đặt dưới chiến lược, kế hoạch, yêu cầu quốc gia, có sự chỉ huy tập trung và thông suốt.
Về cơ sở dữ liệu điều tra cơ bản về dầu khí, trong khoản 5 Điều 9 có quy định: "Thông tin dữ liệu kết quả điều tra cơ bản về dầu khí được cập nhật vào hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về địa chất và khoáng sản". Chủ tịch Quốc hội đặt vấn đề, cập nhật vào cơ sở dữ liệu nhưng có quản lý riêng không? Nếu quản lý tập trung, thống nhất thì cơ quan, đơn vị nào thực hiện trách nhiệm này? Quy định cần thế hiện rõ cách thức quản lý, khai thác, sử dụng dữ liệu này, tránh việc ban hành quy định không rõ ràng gây vướng mắc trong quá trình thực hiện.
Toàn cảnh cuộc họp
Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị rà soát, quy định rõ về việc bố trí nguồn kinh phí đối với điều tra cơ bản về dầu khí. Trong khoản 2 Điều 9 kinh phí điều tra cơ bản dầu khí được quy định từ 3 nguồn: ngân sách nhà nước, kinh phí của Tập đoàn Dầu khí và kinh phí của tổ chức, cá nhân. Tuy nhiên, quy định này chưa rõ nguyên tắc sử dụng kinh phí khi có 3 chủ thể nêu trên tham gia vào hoạt động điều tra cơ bản về dầu khí, chưa làm rõ cơ chế để nguồn lợi nhuận sau thuế của PVN đầu tư trở lại cho hoạt động điều tra cơ bản về dầu khí. Chủ tịch Quốc hội cho rằng cần phải nghiên cứu quy định thêm lấy nguồn lợi để đầu tư trở lại cho hoạt động điều tra cơ bản, nhằm giảm áp lực cho ngân sách, tăng cường trách nhiệm của các tổ chức và cá nhân.
Chủ tịch Quốc hội cũng nhấn mạnh, cơ quan chủ trì thẩm tra và cơ quan soạn thảo cần phải tiếp tục rà soát để thể hiện rõ hơn nữa tính đặc thù của hoạt động điều tra cơ bản về dầu khí. Trong dự án luật cũng đã thể hiện được một số đặc thù lớn, như tài sản quốc gia liên quan đến yếu tố an ninh, quốc phòng, nhưng chưa nêu về đặc thù năng lực điều tra cơ bản dầu khí. Vì vậy, cần rà soát để có quy định về tiêu chuẩn, đánh giá năng lực, lựa chọn các cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia vào điều tra cơ bản về dầu khí.
Ngoài ra, Chủ tịch Quốc hội cho biết, khái niệm điều tra cơ bản về dầu khí ở khoản 9 Điều 3 với nội dung điều tra cơ bản về dầu khí ở Điều 10 chưa có sự thống nhất. Theo Khoản 9 Điều 3 khái niệm điều tra cơ bản về dầu khí là hoạt động nghiên cứu, khảo sát, điều tra cấu trúc thành phần vật chất, các điều kiện quy luật sinh dầu khí nhằm đánh giá tiềm năng triển vọng v.v. làm căn cứ khoa học cho định hướng hoạt động tìm kiếm, thăm dò v.v.. Như vậy, khái niệm điều tra cơ bản về dầu khí tại khoản 9 Điều 3 có thể là hoạt động nghiên cứu, hoạt động khảo sát, hoạt động điều tra. Trong khi đó, Điều 10 Chương II thì chỉ quy định nội dung điều tra cơ bản dầu khí. Điều này chia thành 2 khoản và có 2 nội dung chính là điều tra nghiên cứu, khảo sát và tìm kiếm các dấu hiệu về dầu khí. Như vậy Điều 10 với khoản 9 Điều 3 chưa tương thích, thống nhất với nhau. Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh tiếp tục rà soát để bảo đảm tính nhất quán và thống nhất giữa các điều, các khoản trong điều tra cơ bản về dầu khí.