Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng phát biểu tại Phiên họp toàn thể thứ nhấ về các vấn đề an ninh chính trị
- Kính thưa Bà Chủ tịch,
- Thưa các quý bà, quý ông
Tôi rất vinh dự được phát biểu đầu tiên tại Phiên toàn thể thứ nhất của Hội nghị thứ 26 Diễn đàn Nghị viện châu Á- Thái Bình Dương. Thay mặt Quốc hội Việt Nam, tôi nhiệt liệt chào mừng các Quý vị đại biểu đến Thủ Đô Hà Nội nghìn năm văn hiến của chúng tôi. Tôi hi vọng rằng tất cả các quý vị sẽ cảm nhận sự mến khách của nhân dân Việt Nam, của nhân dân Hà Nội đối với các đại biểu và tin rằng Hội nghị của chúng ta sẽ thành công tốt đẹp.
Thưa các Quý vị,
Chúng ta đã chứng kiến sự phát triển trong nhiều thập kỷ qua của châu Á- Thái Bình Dương, từ chỗ bị chia rẽ, đối đầu bởi Chiến tranh Lạnh đã dần đi vào quỹ đạo hòa bình, hợp tác, tạo tiền đề cho một thời kỳ phát triển năng động hơn. Hiện nay, châu Á-Thái Bình Dương đã trở thành khu vực đi đầu trong tăng trưởng và liên kết kinh tế toàn cầu. Đây là thành quả của những nỗ lực hợp tác đa phương, trong đó APPF là một cơ chế có nhiều đóng góp quan trọng.
Hội nghị của chúng ta diễn ra vào thời điểm thế giới đang chứng kiến những chuyển biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường, có ảnh hưởng đến hòa bình, ổn định ở nhiều khu vực trên thế giới. Người dân ở mỗi nước chúng ta đều kỳ vọng ở các nghị sĩ quốc hội, những người đại diện chân chính cho nhân dân có những đóng góp thiết thực vào việc bảo đảm một môi trường hòa bình và ổn định, thuận lợi cho việc tập trung các nỗ lực để phát triển kinh tế - xã hội, sự bình an của đất nước, góp phần thúc đẩy hợp tác quốc tế.
Chính vì vậy, trong Phiên toàn thể đầu tiên này, tôi đề nghị chúng ta tập trung thảo luận về vai trò của ngoại giao nghị viện trong việc xử lý các thách thức về hòa bình, an ninh và thịnh vượng ở khu vực và trên thế giới, cũng như về phòng chống khủng bố quốc tế và tội phạm xuyên quốc gia. Chúng tôi rất mong nhận được nhiều ý kiến của các quý vị, chia sẻ những nhận định, đánh giá và đề xuất các biện pháp, sáng kiến nhằm nâng cao vai trò của APPF cũng như các Quốc hội thành viên trong tiến trình này.
Về phần mình, tôi muốn chia sẻ với Quý vị một số suy nghĩ để chúng ta cùng chung tay hợp tác xây dựng một khu vực châu Á- Thái Bình Dương hòa bình, ổn định, tự cường, liên kết toàn diện, năng động, thịnh vượng và vì người dân của chúng ta.
Thứ nhất, như Quý vị đều biết, kể từ sau Hội nghị lần thứ 25 tại Fiji, năm vừa qua là một năm đầy thách thức đối với khu vực châu Á- Thái Bình Dương của chúng ta và toàn thế giới.
Tình hình khu vực và quốc tế tiếp tục diễn biến nhanh và phức tạp hơn. Các nỗ lực hợp tác quốc tế tiếp tục được tăng cường. Tuy nhiên, các xung đột và căng thẳng khu vực tạo ra những thách thức cấp bách hơn đối với các nỗ lực vì hòa bình và phát triển của từng khu vực và cả thế giới. Việc sử dụng và nguy cơ sử dụng các loại vũ khí hủy diệt đang có xu hướng gia tăng. Các tranh chấp lãnh thổ, biển đảo, tài nguyên, nguy cơ đối với tự do, an ninh và an toàn hàng hải vẫn tiếp diễn. Chủ nghĩa khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia gia tăng hoạt động ở khu vực chúng ta. Bên cạnh đó là những thách thức về an ninh mạng, bất bình đẳng, di cư, dịch bệnh, những thiên tai khốc liệt chưa từng có… gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự ổn định và phát triển của nhiều quốc gia thành viên. Các thách thức lớn do các thành viên nêu ra tại Hội nghị năm 2017 vẫn chưa có giải pháp bàn bạc thống nhất, triệt để.
Mặt khác, sau hơn một thập niên kể từ cuộc khủng hoảng kinh tế - tài chính toàn cầu, kinh tế thế giới tuy tiếp tục phục hồi nhưng tốc độ tăng trưởng vẫn chưa đạt mức trước khủng hoảng. Chủ nghĩa dân tộc cực đoan, chủ nghĩa thực dụng, chủ nghĩa bảo hộ có xu hướng gia tăng. Liên kết kinh tế ở các khu vực bị chậm lại. Cuộc cách mạng công nghiệp thế hệ mới đã đem lại hi vọng về năng suất lao động cao hơn, nhưng nảy sinh nhiều quan ngại về hệ lụy của tiến trình chuyển đổi, sự phân bổ không đồng đều các thành quả của tăng trưởng kinh tế và toàn cầu hóa.
Những vấn đề này đòi hỏi những giải pháp ở cấp độ quốc gia, khu vực, quốc tế và có sự phối hợp đa tầng nấc, trong đó có sự tham gia tích cực của chúng ta, những Nghị sĩ Quốc hội, người hoạch định chính sách, các nhà lập pháp các của các quốc gia Sau 25 năm hình thành và phát triển. Đây là lúc để APPF tiếp tục phát huy hơn nữa vai trò và tham gia đóng góp duy trì hòa bình, an ninh, ổn định, hợp tác và phát triển tại khu vực.
Thứ hai, trong một thế giới toàn cầu hóa, số hóa, tùy thuộc lẫn nhau gia tăng, APPF cần đóng vai trò theo chức năng của mình nhằm thúc đẩy hơn nữa hợp tác quốc tế dựa trên luật pháp quốc tế. Những thỏa thuận lịch sử đã đạt được như Chương trình Nghị sự 2030 về phát triển bền vững và Thỏa thuận Pari về biến đổi khí hậu thể hiện tầm nhìn toàn cầu, gắn kết và đổi mới vì một thế giới tốt đẹp hơn, là nền tảng tạo ra những cơ hội hợp tác giữa các quốc gia, đồng thời nâng cao vị thế khu vực. Các thỏa thuận này, không chỉ giúp giải quyết các thách thức toàn cầu về phát triển và bảo vệ môi trường, mà cũng giúp giảm nguy cơ xung đột.
Phải chăng các Nghị viện cần thúc đẩy ban hành chính sách, phân bổ nguồn lực, giám sát việc thực hiện tích cực, hiệu quả các thỏa thuận đa phương quan trọng ở cấp độ toàn cầu và khu vực. Những thỏa thuận mang tính điều ước quốc tế càng cần được quan tâm hơn. Hiệp ước Cấm vũ khí hạt nhân vừa được ký tháng 9/2017 là một thỏa thuận quan trọng có ý nghĩa lịch sử, cần nhận được sự ủng hộ tích cực của các Nghị viện nhằm sớm phê chuẩn để hướng tới một thế giới không có vũ khí hạt nhân.
Chúng ta cần phối hợp với các Chính phủ thúc đẩy hợp tác hiệu quả hơn nhằm ứng phó không chỉ với các thách thức truyền thống mà cả phi truyền thống, nhất là không phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt, chống chủ nghĩa khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia, bảo đảm an ninh nguồn nước, an ninh lương thực và năng lượng, thúc đẩy an ninh, an toàn hàng hải và an ninh mạng.
châu Á- Thái Bình Dương của chúng ta cần tiếp tục đóng vai trò đi đầu trong việc duy trì hòa bình, ổn định khu vực và thế giới, thúc đẩy đối thoại, hợp tác, xây dựng lòng tin, tuân thủ luật pháp quốc tế và các chuẩn mực chung. Ngoại giao Nghị viện và đặc biệt là những hoạt động của APPF đóng vai trò không thể thiếu trong việc hợp tác, thúc đẩy xây dựng khuôn phổ pháp lý, quyết định và giám sát thực hiện các cam kết quốc tế của chính phủ.
Thứ ba, hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững vẫn là xu thế lớn tại khu vực châu Á- Thái Bình Dương. Năm nay, xu thế này càng được củng cố mạnh mẽ nhờ các kết quả thực chất của hợp tác quốc tế, bao gồm các cơ chế đa phương và song phương trên mọi tầng nấc.
Tháng 11 vừa qua, các cam kết của các nhà Lãnh đạo APEC tại Tuần lễ cấp cao APEC tại Đà Nẵng, Việt Nam đã tái khẳng định cam kết tăng cường nỗ lực xây dựng tương lai chung về một cộng đồng châu Á- Thái Bình Dương hòa bình, ổn định, năng động, liên kết và thịnh vượng, đồng thời ủng hộ Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững. Các Lãnh đạo cũng cam kết ứng phó hiệu quả với các thách thức khủng bố, thúc đẩy an ninh năng lượng, tăng cường khả năng chống chịu thiên tai, bảo đảm an ninh lương thực. Tôi đề nghị trong thảo luận, chúng ta tập trung trao đổi một số nội dung như sau:
1. Các văn bản pháp lý hiện hành đã đủ hoàn thiện chưa, đã tạo thuận lợi cho thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững hay chưa?
2. Hiệu quả của sự hỗ trợ của Nghị viện các quốc gia phát triển hơn trong khu vực với Nghị viện các quốc gia kém phát triển hơn.
3. Vai trò giám sát của Nghị viện đối với việc triển khai các nỗ lực chung chống các loại hình tội phạm xuyên quốc gia, các vấn đề an ninh mới nổi.
4. Các quan điểm ngoại giao nghị viện gắn với phòng ngừa để góp phần củng cố lòng tin, ngăn ngừa xung đột, đảm bảo hòa bình, an ninh trong khu vực thế nào?
Những nội dung này sẽ định hướng cho chúng ta cùng trao đổi thẳng thắn, chia sẻ kinh nghiệm, để đạt được những kết quả thiết thực.
Với trách nhiệm của mình là bạn, là đối tác tin cậy, có trách nhiệm của các tổ chức quốc tế và các nước, chủ động thực hiện chính sách hội nhập quốc tế sâu rộng và nâng tầm, chủ động đóng góp cho hợp tác đa phương, Quốc hội Việt Nam sẽ phối hợp chặt chẽ hơn nữa với Quốc hội các nước trong khu vực góp phần thúc đẩy xây dựng khu vực châu Á- Thái Bình Dương hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển bền vững trong thế kỷ XXI.
Xin trân trọng cảm ơn các quý vị.