Với chủ đề ”Toàn ngành tư pháp đoàn kết, kỷ cương, sáng tạo, tích cực thi đua hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được giao”, Đại hội đánh giá kết quả thực hiện các phong trào thi đua yêu nước giai đoạn 2015-2020, tuyên dương thành tích của các tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến, xác định phương hướng tiếp tục đổi mới, đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước.
Trong suốt 75 năm qua, từ ngày đầu được thành lập cùng chính quyền dân chủ nhân dân, cho đến những tháng năm gian lao của hai cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ và sau này là thời kỳ Đổi mới, cùng với quá trình hoàn thiện bộ máy nhà nước, ngành Tư pháp, Bộ Tư pháp không ngừng được củng cố, lớn mạnh, được Đảng, Nhà nước và nhân dân tin tưởng giao cho ngày càng nhiều nhiệm vụ quan trọng, nặng nề hơn, nhưng cũng vinh dự, vẻ vang hơn. Thực hiện lời dạy của Bác Hồ về một nền pháp quyền nhân nghĩa, 75 năm qua, ngành Tư pháp đã luôn bám sát chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước, kịp thời đề xuất, tham mưu các chiến lược xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật và cải cách tư pháp, xây dựng nền tảng pháp luật dân chủ nhân dân; dùng công cụ pháp luật để bảo vệ chính quyền, giữ vững độc lập, chủ quyền, bảo vệ lợi ích quốc gia - dân tộc; quyền và lợi ích hợp pháp của người dân.
Các đại biểu thực hiện nghi thức chào cờ
Bước vào giai đoạn đổi mới, trước yêu cầu tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, cùng với toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, Bộ, ngành Tư pháp đã không ngừng đổi mới tư duy, phương thức hoạt động, thực hiện đồng bộ, hiệu quả nhiều giải pháp góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đã được Đại hội Đảng lần thứ XII đề ra, có nhiều đóng góp tích cực trong việc xây dựng và hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường XHCN, xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật, cải cách tư pháp và hội nhập quốc tế. Ngành Tư pháp đã tích cực tham mưu giúp Đảng, Quốc hội, Chính phủ trong việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, nhất là trong việc triển khai thực hiện và tổng kết Nghị quyết số 48-NQ/TW ngày 24/5/2005 của Bộ Chính trị về Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm 2010, định hướng đến năm 2020; Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02/6/2005 của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020; kịp thời nhận diện, đề xuất giải pháp ứng phó với những vấn đề mới phát sinh trong quá trình hội nhập quốc tế, tác động của Cách mạng Công nghiệp lần thứ 4. Đặc biệt, cùng với việc nâng cao chất lượng, tính dự báo của các chương trình lập pháp, lập quy theo các nhiệm kỳ của Quốc hội, Chính phủ, Bộ Tư pháp đã tham mưu, đề xuất được những định hướng chính sách lớn, then chốt trong xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật, cải cách hành chính, cải cách tư pháp.
Trong nhiệm kỳ này, Bộ Tư pháp đã phối hợp với các bộ, ngành tham mưu giúp Chính phủ trình Quốc hội ban hành hơn 70 luật, trong đó có những đạo luật quan trọng liên quan trực tiếp tới quyền con người, quyền công dân, điều chỉnh các quan hệ dân sự, kinh tế, trong đó chú trọng thiết lập môi trường đầu tư, kinh doanh minh bạch, thông thoáng hơn; cạnh tranh bình đẳng giữa các doanh nghiệp; thủ tục hành chính được cải thiện. Đánh giá cao thời gian qua Bộ Tư pháp đã rất nỗ lực, chủ động phối hợp với các bộ, ngành hữu quan tham mưu giúp Chính phủ báo cáo Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tình hình rà soát văn bản quy phạm pháp luật, kịp thời kiến nghị, xử lý các quy định mâu thuẫn, chồng chéo, gỡ bỏ các quy định về thủ tục hành chính gây khó khăn, cản trở, phiền hà cho người dân, doanh nghiệp. Tới nay, ở nước ta đã hình thành hệ thống pháp luật cơ bản đầy đủ, thống nhất, minh bạch, thể chế hóa kịp thời các chủ trương của Đảng về cải cách pháp luật, cải cách tư pháp; bảo đảm sự vận hành thông suốt của bộ máy nhà nước theo nguyên tắc pháp quyền xã hội chủ nghĩa; tạo hành lang pháp lý vững chắc để phát triển kinh tế - xã hội, ổn định chính trị, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đẩy mạnh hội nhập quốc tế, góp phần quan trọng trong tiến trình xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng. Vị thế và uy tín của đất nước trên trường quốc tế ngày càng được khẳng định, đánh giá cao. Chất lượng công tác thẩm định dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật ngày càng được nâng cao; công tác kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật được thực hiện có trọng tâm, trọng điểm. Nhiều quy định, văn bản trái pháp luật, mâu thuẫn, chồng chéo đã được xử lý, nhận được sử đồng tình, ủng hộ của xã hội, người dân; Công tác thi hành án dân sự có nhiều chuyển biến tích cực; góp phần thiết thực bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật, bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa, lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của tổ chức và cá nhân; Việc xã hội hóa cung cấp các dịch vụ công trong lĩnh vực pháp luật, tư pháp tiếp tục được thực hiện với những bước đi thận trọng, lộ trình phù hợp, giảm tải cho các cơ quan nhà nước, phục vụ kịp thời và đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của người dân, doanh nghiệp. Với vai trò đại diện pháp lý cho Chính phủ trong giải quyết các tranh chấp quốc tế về đầu tư, thương mại, Bộ Tư pháp đã bảo vệ thành công một số vụ kiện, góp phần quan trọng bảo vệ lợi ích quốc gia về mặt pháp lý trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng; Tổ chức bộ máy các cơ quan trong ngành tư pháp, pháp chế tiếp tục được kiện toàn theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Công tác đào tạo, bồi dưỡng ngày càng được chú trọng. Tới nay, chúng ta đã có đội ngũ hàng vạn cán bộ pháp luật, pháp chế, chức danh tư pháp được đào tạo bài bản, có trình độ chuyên môn, kĩ năng nghiệp vụ; có bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp ngày càng được nâng cao, đáp ứng tốt hơn nhu cầu phát triển của đất nước và công cuộc cải cách pháp luật, cải cách hành chính, cải cách tư pháp.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu tại Đại hội thi đua yêu nước ngành Tư pháp
Thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước, phát biểu chỉ đạo Đại hội, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh đạt được những kết quả nêu trên có phần đóng góp quan trọng của các phong trào thi đua yêu nước do ngành Tư pháp phát động, tổ chức thực hiện hiệu quả với nhiều đổi mới, sáng tạo, bám sát nhiệm vụ chính trị được giao có sức lan tỏa sâu rộng. Tiêu biểu như: phong trào thi đua: “Cán bộ Tư pháp tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”; Phong trào thi đua “Toàn ngành Tư pháp đoàn kết, kỷ cương, sáng tạo, tích cực thi đua hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được giao giai đoạn 2016-2020”; phong trào thi đua “Toàn ngành Tư pháp đoàn kết, kỷ cương, trách nhiệm, thi đua bứt phá hiệu quả, về đích sớm lập thành tích xuất sắc chào mừng kỷ niệm 75 năm Ngày truyền thống (28/8/1945-28/8/2020) và Đại hội Thi đua yêu nước lần thứ V”. Các phong trào thi đua đã khơi dậy lòng tự hào, đề cao tinh thần trách nhiệm, tính chủ động, sáng tạo và trí tuệ, cố gắng khắc phục khó khăn, hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị chuyên môn, đạt nhiều thành tích, đóng góp thiết thực vào thành tựu chung của đất nước.
Nhấn mạnh đất nước đang bước vào giai đoạn phát triển mới với nhiều thuận lợi nhưng cũng có không ít khó khăn, thách thức. Trên thế giới, hòa bình, hợp tác, liên kết và phát triển vẫn là xu thế chủ đạo. Tuy nhiên, cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn diễn ra gay gắt, tình hình an ninh, chính trị tiếp tục diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều yếu tố bất trắc, khó lường. Toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế tiếp tục được đẩy mạnh, nhưng tăng trưởng kinh tế thế giới, đầu tư quốc tế có xu hướng giảm, nợ công toàn cầu tăng, chủ nghĩa dân túy và xu hướng bảo hộ nổi lên... nhất là ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu, đại dịch Covid-19. Chúng ta đang tích cực chuẩn bị Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng để định ra mục tiêu, phương hướng phát triển đất nước trong giai đoạn mới; một trong những nhiệm vụ quan trọng, cấp bách đặt ra là việc xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam với bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và một hệ thống pháp luật đồng bộ, dân chủ và tiến bộ, trong đó có những nhiệm vụ cụ thể đã được được xác định tại các Kết luận số 83, Kết luận số 84 của Bộ Chính trị tổng kết thực hiện Nghị quyết số 48, Nghị quyết số 49. Bối cảnh này đặt ngành Tư pháp trước nhiều thử thách, yêu cầu, đòi hỏi ngày càng cao.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị lãnh đạo ngành Tư pháp cần phân tích sâu sắc hơn nữa để tìm ra các giải pháp đưa công tác thi đua, khen thưởng trong toàn Ngành tiếp tục đạt kết quả cao hơn, để phong trào thi đua yêu nước thực sự là nguồn động lực cổ vũ, động viên cán bộ, công chức, viên chức ngành Tư pháp thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị được giao.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân trao Huân chương Lao động hạng Nhất cho ngành Tư pháp
Chủ tịch Quốc hội yêu cầu ngành Tư pháp cần tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về thi đua, khen thưởng. Từng cơ quan, đơn vị trong ngành Tư pháp cần chủ động, sáng tạo hơn nữa trong tổ chức, đổi mới nội dung các phong trào thi đua gắn với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị được giao. Trọng tâm là tham mưu cho Đảng, Quốc hội, Chính phủ trong xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, hội nhập quốc tế trong bối cảnh hiện nay; Tích cực, chủ động tham mưu cho Ban cán sự đảng Chính phủ trình Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII xem xét, ban hành Nghị quyết về Chiến lược xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam với 02 nội dung rất quan trọng về cải cách tư pháp và Chiến lược pháp luật Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 nhằm thể chế hóa Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng, triển khai hiệu quả, thiết thực các Kết luận số 83, Kết luận số 84 của Bộ Chính trị.
Thứ hai, Bộ Tư pháp cần phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, các cơ quan của Quốc hội nâng cao hơn nữa chất lượng và tính dự báo của các dự án luật, pháp lệnh, nghị quyết trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng như việc hoạch định chiến lược, quy hoạch phát triển ngành, nghề Tư pháp; tiếp tục thể chế hoá các nghị quyết của Đảng, nhất là Văn kiện Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng sắp tới; tham mưu xây dựng, ban hành các dự án luật trực tiếp triển khai thi hành Hiến pháp năm 2013, trong đó ưu tiên hoàn thiện pháp luật về Nhà nước pháp quyền XHCN, thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN, pháp luật về bảo đảm quyền con người, phát huy quyền làm chủ của nhân dân; kịp thời phát hiện, đề xuất giải pháp xử lý các quy định mâu thuẫn, chồng chéo, bất cập hoặc không phù hợp với thực tiễn, gây khó khăn, kìm hãm sự phát triển.
Thứ ba, tham mưu, đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật, bảo đảm gắn kết chặt chẽ công tác theo dõi thi hành pháp luật với công tác xây dựng, kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật; bảo đảm tính thượng tôn, nghiêm minh của pháp luật, để pháp luật thực sự trở thành chuẩn mực ứng xử trong các cơ quan nhà nước, xã hội và người dân. Muốn như vậy, cần nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, coi đây là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành mà trước hết là ngành Tư pháp để mọi cá nhân, tổ chức có ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật, đồng thời biết sử dụng pháp luật làm phương tiện, công cụ quản lý, bảo vệ quyền lợi và lợi ích hợp pháp của mình.
Thứ tư, tiếp tục hoàn thiện tổ chức, thể chế quản lý các lĩnh vực và hoạt động của ngành Tư pháp theo đúng lộ trình, định hướng. Nâng cao hơn nữa hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong các lĩnh vực hành chính tư pháp, thi hành án dân sự, thi hành án hành chính; đẩy mạnh xã hội hóa việc cung cấp các dịch vụ công trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp, trợ giúp pháp lý, bảo đảm sự gắn kết giữa quản lý nhà nước với tự quản của các tổ chức xã hội - nghề nghiệp, đưa các lĩnh vực công tác này thực sự đến với cuộc sống, phục vụ tốt hơn nhu cầu của người dân, doanh nghiệp.
Thứ năm, tăng cường hơn nữa vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp uỷ Đảng, chính quyền các cấp đối với công tác thi đua, gắn công tác khen thưởng với kết quả thực hiện nhiệm vụ, đảm bảo công minh đúng người, đúng việc; quan tâm phát hiện và nhân rộng gương người tốt, việc tốt, điển hình tiên tiến, tạo sự phát triển bền vững, sức lan tỏa, động lực trong toàn ngành Tư pháp. Muốn như vậy, chúng ta cần tăng cường hơn nữa công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ tư pháp chuyên nghiệp, liêm chính, trong sạch, vững mạnh; chú trọng kiện toàn hệ thống tổ chức, đảm bảo cơ sở vật chất, điều kiện làm việc để nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy các cơ quan trong ngành tư pháp, đặc biệt là cấp cơ sở để kỳ Đại hội thi đua yêu nước lần tới chúng ta sẽ có nhiều hơn các điển hình tiên tiến, nhiều tấm gương sáng của các đồng chí trên tất cả các lĩnh vực, cương vị công tác.
Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu trao tặng Huân chương Lao động cho các tập thể, cá nhân
Đất nước đang đứng trước những thời cơ và vận hội mới, nhưng cũng đầy khó khăn, thách thức. Chủ tịch Quốc hội tin tưởng rằng với truyền thống 75 năm phấn đấu, xây dựng và trưởng thành, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ; sự quan tâm, phối hợp chặt chẽ của cả hệ thống chính trị, sự đồng lòng nhất trí của toàn thể cán bộ, công chức, viên chức ngành Tư pháp, trong thời gian tới công tác tư pháp sẽ tiếp tục có những bước phát triển mới, góp phần thực hiện thắng lợi sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc. Nhân đây, tôi đề nghị các cấp ủy, chính quyền các cấp tiếp tục quan tâm, phối hợp chặt chẽ hơn nữa với Bộ, ngành Tư pháp, coi công tác tư pháp là công việc chung, cùng Bộ, ngành Tư pháp hoàn thành mọi nhiệm vụ chính trị được giao.
Với những đóng góp to lớn cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc, thay mặt lãnh đạo đảng và nhà nước, chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đã trao Huân chương lao động hạng Nhất lần thứ 3 do Chủ tịch nước tặng thưởng cho Bộ Tư pháp vì những nỗ lực không ngừng của Nghành trong xây dựng nền tảng pháp luật dân chủ nhân dân; dùng công cụ pháp luật để bảo vệ chính quyền, giữ vững độc lập, chủ quyền, bảo vệ lợi ích quốc gia - dân tộc; quyền và lợi ích hợp pháp của người dân.
Cũng dịp này, Bộ Tư pháp cũng đã trao thưởng cho các tập thể và các nhân điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua yêu nước giai đoạn 2015-2020