Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân
Phóng viên: Thưa Chủ tịch Quốc hội, xin Chủ tịch cho biết mục đích chuyến thăm Liên bang Nga lần này của Bà và Đoàn đại biểu cấp cao của Việt Nam?
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân: Chuyến thăm chính thức Liên bang Nga lần này của Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam có ý nghĩa quan trọng, tiếp nối các hoạt động trao đổi đoàn giữa Lãnh đạo cấp cao hai nước, nhằm thúc đẩy hơn nữa quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Liên bang Nga, đồng thời, tăng cường quan hệ hợp tác giữa Cơ quan lập pháp hai nước. Cá nhân tôi đã nhiều lần đến thăm Liên bang Nga nhưng đây là lần đầu tiên tôi đến thăm đất nước Nga tươi đẹp với tư cách là Chủ tịch Quốc hội Việt Nam.
Trong chuyến thăm này, tôi và các vị Lãnh đạo cấp cao của Liên bang Nga có các cuộc hội đàm, hội kiến, trao đổi sâu rộng về quan hệ giữa hai nước trên tất cả các lĩnh vực hợp tác chính trị - ngoại giao, kinh tế - thương mại, quốc phòng – an ninh, khoa học – công nghệ, giáo dục – đào tạo và nhiều lĩnh vực hợp tác tiềm năng khác. Tôi cùng Ngài Chủ tịch Duma Quốc gia Liên bang Nga V. Volodin tham dự Phiên họp đầu tiên của Ủy ban hợp tác liên Nghị viện giữa Quốc hội Việt Nam và Duma Quốc gia Liên bang Nga. Tôi tin tưởng chắc chắn rằng, với những nội dung trao đổi sâu rộng, toàn diện, chuyến thăm sẽ góp phần thúc đẩy mạnh mẽ, thực chất hơn nữa quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam – Liên bang Nga góp phần vào sự phát triển và phồn vinh của hai nước.
Phóng viên: Thưa Chủ tịch Quốc hội, Chủ tịch đánh giá như thế nào về mối quan hệ hiện nay giữa Việt Nam – Liên bang Nga?
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân: Có thể nói, mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và LB Nga đang ở trong giai đoạn phát triển tốt đẹp trên tất cả các lĩnh vực chính trị, ngoại giao, kinh tế, thương mại, đầu tư, khoa học, công nghệ, văn hóa, thể thao, du lịch, giáo dục, đào tạo, quốc phòng và an ninh.
Về chính trị - ngoại giao, hai nước có sự tin cậy chính trị rất cao. Hai Bên thường xuyên trao đổi Đoàn các cấp đặc biệt là cấp cao, nổi bật các chuyến thăm lẫn nhau gần đây: Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng thăm Nga năm 2018, Thủ tướng Nga D. Medvedev thăm Việt Nam năm 2018, Chủ tịch Duma Quốc gia LB Nga V.Volodin thăm Việt Nam năm 2018, Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc thăm Nga năm 2019 và chuyến thăm lần này của Chủ tịch Quốc hội Việt Nam cũng như nhiều chuyến thăm của lãnh đạo Bộ, ngành, địa phương của hai nước. Các chuyến thăm thường xuyên của Lãnh đạo cấp cao hai nước là động lực mạnh mẽ thúc đẩy quan hệ hợp tác song phương. Tại các diễn đàn đa phương khu vực và quốc tế, hai bên phối hợp chặt chẽ, ủng hộ quan điểm của nhau.
Quốc hội Việt Nam và Duma Quốc gia, Hội đồng Liên bang Nga cùng với Chính phủ hai nước xây dựng hành lang pháp lý, tạo môi trường kinh doanh, hợp tác kinh tế - thương mại - đầu tư thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân, thúc đẩy hợp tác vì lợi ích thiết thực và sự phồn vinh của hai nước Việt Nam – Liên bang Nga. Quốc hội Việt Nam và Hội đồng Liên bang Nga đã ký Thoả thuận Hợp tác năm 2012. Với Duma Quốc gia Liên bang Nga, hai Bên đã ký Thoả thuận về việc thành lập Uỷ ban Hợp tác liên Nghị viện năm 2018; đây là hình thức hợp tác cao nhất và duy nhất cho đến lúc này giữa Quốc hội Việt Nam với Cơ quan lập pháp của một nước. Quốc hội Việt Nam và hai Cơ quan lập pháp tối cao của LB Nga sẽ tận dụng tối đa các cơ chế hợp tác hiện có góp phần thúc đẩy mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam - Liên bang Nga.
Quan hệ kinh tế - thương mại - đầu tư giữa hai nước trong thời gian gần đây có bước phát triển nhanh. Năm 2018, kim ngạch thương mại giữa hai nước đạt 4,5 tỷ USD, tăng 30% so với năm 2017; 9 tháng đầu năm 2019 đạt 3,4 tỷ USD. Việc Việt Nam và LB Nga tham gia Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - Liên minh Kinh tế Á – Âu đã góp phần tăng cường hơn nữa hợp tác thương mại và đầu tư giữa hai nước, tuy nhiên, hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư vẫn còn nhiều tiềm năng phát triển mạnh mẽ để tương xứng hơn với mối quan hệ chính trị tốt đẹp vốn có giữa hai nước.
Trong tổng thể hợp tác song phương, hợp tác năng lượng là một trong những lĩnh vực hợp tác truyền thống và hiệu quả. Bên cạnh đó, hai Bên cũng tích cực thúc đẩy các dự án hợp tác trọng điểm như xây dựng Trung tâm Nghiên cứu Khoa học và Công nghệ hạt nhân, các dự án phát triển giao thông đô thị và đường sắt tại Việt Nam, đồng thời mở rộng hợp tác sang các lĩnh vực công nghệ số, kinh tế số, chính phủ điện tử, năng lượng tái tạo, sản xuất giống cây trồng, thuốc trừ sâu cho nông nghiệp, thiết bị y tế và thuốc chữa bệnh.
Hợp tác trong lĩnh vực giáo dục – đào tạo từ lâu đã được coi là lĩnh vực hợp tác truyền thống giữa hai nước. Hiện nay, Việt Nam có hơn 5.000 sinh viên đang học tập, nghiên cứu tại Nga. Hợp tác văn hóa, du lịch và giao lưu nhân dân cũng được thúc đẩy mạnh mẽ với những con số tăng trưởng ấn tượng, trong năm 2018 lượng du khách Nga vào Việt Nam đạt mức kỷ lục là hơn 600 nghìn lượt khách, đứng đầu châu Âu và xếp thứ 6 trong số các nước có khách du lịch vào Việt Nam. Thông qua hoạt động hợp tác trong lĩnh vực này, người dân hai nước có thêm nhiều cơ hội tăng cường hiểu biết lẫn nhau, hiểu biết về lịch sử và văn hóa của nhau. Đối với người dân Việt Nam, nước Nga với nền văn hóa, lich sử lâu đời, phong phú và giàu bản sắc luôn là một điểm đến hấp dẫn.
Bên cạnh hợp tác ở cấp Bộ ngành Trung ương, hợp tác giữa các địa phương cũng không ngừng được củng cố và thúc đẩy mạnh mẽ, không chỉ giữa các thủ đô, thành phố lớn như Hà Nội - Moscow, Thành phố Hồ Chí Minh - Saint Peterburg mà cả giữa các địa phương giàu tiềm năng khác như giữa tỉnh Bình Thuận với tỉnh Kaluga, tỉnh Hà Tĩnh với tỉnh Tula, tỉnh Nam Định – Krasnodar… Đây là kênh hợp tác trực tiếp rất tiềm năng và hiệu quả, thiết thực. Quốc hội Việt Nam cam kết tiếp tục hỗ trợ tối đa để các tỉnh, thành phố Việt Nam kết nối, thiết lập quan hệ hợp tác với các địa phương Nga, triển khai hợp tác với những dự án cụ thể, thiết thực trên cơ sở các thỏa thuận đã ký kết.
Phóng viên: Thưa Chủ tịch Quốc hội, theo Chủ tịch Quốc hội, những hướng hợp tác nào mà hai Bên có thể tập trung để làm sâu sắc hơn?
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân: Để không ngừng củng cố và thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước phát triển tốt đẹp, hai Bên cần tiếp tục duy trì trao đổi Đoàn các cấp, nhất là cấp cao, cấp Bộ, ngành và địa phương hai nước, hợp tác chặt chẽ nhằm khai thông, tháo gỡ các vướng mắc đang tồn tại; tích cực phối hợp, tham vấn và ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn đa phương khu vực và quốc tế, tích cực gặp gỡ, trao đổi về các vấn đề mà hai bên cùng quan tâm.
Từ góc độ của Cơ quan lập pháp, tôi và các đồng chí Lãnh đạo Liên bang Nga sẽ trao đổi nhằm đạt được sự nhất trí cao trong phương hướng tiếp tục tăng cường hợp tác giữa Cơ quan lập pháp hai nước, cụ thể là:
1. Tiếp tục trao đổi Đoàn các cấp của Lãnh đạo Quốc hội, các Cơ quan của Quốc hội và Nhóm Nghị sỹ Hữu nghị của Quốc hội; tăng cường trao đổi thông tin, kinh nghiệm về hoạt động nghị viện của mỗi nước; tích cực phối hợp, triển khai hiệu quả Thỏa thuận hợp tác đã ký.
2. Tăng cường phối hợp giám sát, đôn đốc thực hiện hiệu quả các Thỏa thuận hợp tác mà Chính phủ hai nước đã ký kết và các dự án hợp tác chiến lược, nhất là hợp tác quốc phòng an ninh, năng lượng, công nghệ, giáo dục đào tạo và du lịch; ủng hộ Chính phủ, địa phương, doanh nghiệp và nhân dân hai nước tăng cường giao lưu, tăng cường hiểu biết lẫn nhau.
3. Tăng cường hơn nữa tiếp xúc, tham vấn, phối hợp và ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn nghị viện đa phương mà Quốc hội hai nước là thành viên, nhất là trong các cơ chế hợp tác như Liên minh Nghị viện thế giới (IPU), Diễn đàn Nghị viện châu Á-Thái Bình Dương (APPF), Hội nghị Chủ tịch Quốc hội Á Âu (MSEAP), Diễn đàn phụ nữ Á - Âu, Diễn đàn Sự phát triển của chế độ đại nghị và các cơ chế hợp tác liên nghị viện khác.
Trong phạm vi của mình, Quốc hội hai nước ủng hộ quan hệ hợp tác giữa các địa phương hai nước trong tất cả các lĩnh vực, tạo khuôn khổ pháp lý thuận lợi nhằm thúc đẩy đầu tư, thương mại, du lịch và giao lưu nhân dân ở tất cả các cấp, đặc biệt là cấp địa phương.
4. Duy trì Phiên họp hàng năm của Ủy ban Hợp tác liên Nghị viện giữa Quốc hội Việt Nam và Duma Quốc gia Liên bang Nga, tận dụng tối đa kênh hợp tác này hỗ trợ, thúc đẩy mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam – Liên bang Nga nói chung, quan hệ hợp tác tốt đẹp giữa Quốc hội Việt Nam và Duma Quốc gia Liên bang Nga nói riêng.
Ngoài ra, bên cạnh những nỗ lực hợp tác tạo môi trường pháp lý thuận lợi thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước, hai Bên cần chú trọng công tác giáo dục các thế hệ trẻ về mối quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác tốt đẹp giữa hai nước vốn là tài sản vô giá đã được xây dựng, vun đắp bởi nhiều thế hệ lãnh đạo và nhân dân hai nước. Từ đó, thế hệ trẻ của hai nước sẽ trân trọng, gìn giữ và thúc đẩy mạnh mẽ mối quan hệ quý báu này.
Phóng viên: Theo sáng kiến của Chủ tịch Duma Quốc gia V.Volodin, Ủy ban Liên Nghị viện Việt - Nga ở cấp cao đã được thành lập với mục tiêu giám sát việc thực hiện các thỏa thuận song phương. Cơ chế này đang hoạt động hiệu quả đến đâu? Những chủ đề chính của chương trình nghị sự của hợp tác giữa Quốc hội hai nước Việt Nam và Liên bang Nga là gì?
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân: Trong chuyến thăm chính thức Việt Nam năm ngoái, Chủ tịch Quốc hội Việt Nam và Chủ tịch Duma Quốc gia ký Thỏa thuận về việc thành lập Ủy ban Hợp tác Liên Nghị viện giữa Quốc hội Việt Nam và Duma Quốc gia Liên bang Nga. Đây là cơ chế hợp tác nghị viện song phương cao nhất và duy nhất mà Quốc hội Việt Nam hiện có với một Cơ quan lập pháp của nước khác. Trong chuyến thăm lần này, tôi và Ngài Chủ tịch Duma Quốc gia Liên bang Nga V.Volodin cùng dự Phiên họp đầu tiên của Ủy ban hợp tác liên Nghị viện giữa Quốc hội Việt Nam và Duma Quốc gia Liên bang Nga. Phiên họp thứ nhất của Ủy ban Hợp tác liên Nghị viện Việt - Nga.
Quốc hội Việt Nam và Duma Quốc gia Liên bang Nga sẽ duy trì Phiên họp hàng năm của Ủy ban Hợp tác liên Nghị viện giữa Quốc hội Việt Nam và Duma Quốc gia Liên bang Nga và tận dụng tối đa kênh hợp tác này để góp phần không ngừng củng cố và thúc đẩy mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam – Liên bang Nga nói chung, quan hệ hợp tác tốt đẹp giữa Quốc hội Việt Nam và Duma Quốc gia Liên bang Nga nói riêng.
Năm nay, Phiên họp lần thứ nhất được tổ chức tại Liên bang Nga tập trung vào các Chủ đề chính là: 1- Sự phát triển của quan hệ hợp tác Nghị viện trong tổng thể quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và LB Nga; 2- Hợp tác nghị viện nhằm thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam và Liên bang Nga trên một số lĩnh vực cụ thể. Căn cứ trên kết quả Phiên họp lần thứ nhất, hai Bên sẽ đưa ra chủ đề cho các phiên họp tiếp theo. Kết quả của Phiên họp sẽ được ghi nhận tại Thông cáo chung của từng phiên.
Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn Chủ tịch Quốc hội!