Cần thiết gia nhập Công ước số 98 của ILO
Thừa ủy quyền của Chủ tịch nước trình bày Tờ trình về việc gia nhập Công ước số 98 của Tổ chức Lao động quốc tế về Áp dụng những nguyên tắc của quyền tổ chức và thương lượng tập thể, Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Đào Việt Trung nêu rõ, trên cơ sở đề nghị của Chính phủ, căn cứ quy định của Hiến pháp, Luật Điều ước quốc tế, Chủ tịch nước đề nghị Quốc hội xem xét, quyết định gia nhập Công ước số 98 của ILO tại kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XIV.
Làm rõ sự cần thiết, yêu cầu, mục đích gia nhập Công ước số 98 và các nội dung liên quan Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Đào Việt Trung cho biết, Công ước số 98 về Áp dụng những nguyên tắc của quyền tổ chức và thương lượng tập thể là một trong tám công ước cơ bản của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO). Trong bối cảnh Việt Nam đang tăng cường hội nhập kinh tế - quốc tế, thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, việc gia nhập Công ước số 98 là rất cần thiết và có ý nghĩa trên tất cả các mặt chính trị, pháp lý và kinh tế - xã hội.
Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Đào Việt Trung trình bày Tờ trình về việc gia nhập Công ước số 98 của ILO
Các nội dung chính của Công ước bao gồm bảo vệ người lao động và công đoàn trước các hành vi phân biệt đối xử chống công đoàn của người sử dụng lao động, bảo vệ tổ chức của người lao động khi không bị can thiệp, thao túng bởi người sử dụng lao động và những biện pháp thúc đẩy thương lượng tập thể tự nguyện, thiện chí. Khi Việt Nam gia nhập Công ước số 98, người lao động sẽ được hưởng lợi về tiền lương và điều kiện lao động tốt hơn thông quan thương lượng tập thể được thực hiện một cách thực chất và hiệu quả. Người sử dụng lao động cũng được hưởng lợi do thương lượng tập thể thực chất, tăng năng suất lao động, hạn chế, phòng ngừa tranh chấp lao động, đình công và xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định. Từ đó góp phần ổn định và phát triển kinh tế - xã hội.
Trình bày báo cáo thuyến minh về việc gia nhập Công ước số 98 của ILO của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Lao động -Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cũng cho rằng trong bối cảnh hiện nay, việc gia nhập Công ước số 98 của ILO là rất cần thiết. Nhấn mạnh, gia nhập và thực hiện Công ước 98 chính là giải pháp cụ thể nhằm thực hiện chủ trương của Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 21/5/2018 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động trong doanh nghiệp. Việc gia nhập Công ước 98 đồng thời là để thực hiện cam kết của Việt Nam trong các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới.
Bảo đảm tính tương thích của pháp luật hiện hành với nội dung Công ước
Bộ trưởng Bộ Lao động -Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho hay về cơ bản, các quy định của pháp luật Việt Nam tương thích với các quy định của Công ước số 98. Tuy nhiên, để bảo đảm thực thi đầy đủ, có hiệu quả Công ước trên thực tiễn sau khi gia nhập, Việt Nam cần nội luật hóa các quy định của Công ước.
Bộ trưởng Bộ Lao động -Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung trình bày báo cáo thuyến minh về việc gia nhập Công ước số 98 của ILO tại phiên họp
Qua rà soát hệ thống pháp luật cho thấy có Bộ luật Lao động 2012, Nghị định 05/2015/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Bộ luật Lao động và Nghị định 95/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động cần được sửa đổi, bổ sung nếu Việt Nam gia nhập và thực thi các tiêu chuẩn của Công ước số 98.
Trình bày báo cáo thẩm tra sơ bộ của Ủy ban Đối ngoại về việc gia nhập Công ước số 98 nhất trí về sự cần thiết gia nhập Công ước số 98, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Nguyễn Văn Giàu kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất trình Quốc hội việc gia nhập Công ước số 98 của Tổ chức Lao động quốc tế “về áp dụng những nguyên tắc của quyền tổ chức và thương lượng tập thể” tại kỳ họp thứ 7 khai mạc vào ngày 20/5/2019 tới đây. Đồng thời, chỉ đạo các cơ quan Quốc hội thực hiện thẩm tra dự án Bộ luật Lao động sửa đổi, bổ sung, đảm bảo tính tương thích, phù hợp các nội dung Công ước số 98 và đảm bảo trình thông qua Quốc hội và có hiệu lực đồng bộ với Công ước số 98.
Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Nguyễn Văn Giàu trình bày báo cáo thẩm tra sơ bộ về việc gia nhập Công ước số 98 của ILO
Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng nêu rõ, việc cho ý kiến về gia nhập Công ước số 98 của ILO là nội dung quan trọng trong đổi mới chính trị của Việt Nam và thể hiện sự thận trọng của Việt Nam khi tham gia các điều ước quốc tế.
Qua thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đều tán thành với Tờ trình của Chủ tịch nước và Báo cáo thuyết minh của Chính phủ về sự cần thiết gia nhập Công ước số 98; nhất trí với việc trình Quốc hội xem xét phê chuẩn gia nhập Công ước số 98, không bảo lưu nội dung nào của Công ước.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội xét thấy Công ước số 98 không có quy định nào trái với Hiến pháp 2013 và các nội dung của Công ước đều phù hợp và bảo đảm khả năng nội luật hóa để bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật.
Trên cơ sở đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát, nghiên cứu những nội dung liên quan đến việc nội luật hóa Công ước gắn với các dự án luật, những vấn đề liên quan đến Luật Công đoàn; nêu rõ các nội dung liên quan đến Bộ Luật Lao động để trong quá trình sửa đổi Bộ luật Lao động bảo đảm phù hợp với nội dung của Công ước; tiếp tục rà soát các luật có liên quan, các nghị định của Chính phủ về tổ chức thực thi.
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng kết luận nội dung thảo luận
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đề nghị Ủy ban Đối ngoại, ngay sau phiên họp có thẩm tra chính thức trong đó nói rõ sự cần thiết gia nhập Công ước; việc thuân thủ trình tự, thủ tục đề xuất phê chuẩn; khẳng định tính hợp Hiến, hợp pháp của Tờ trình của Chủ tịch nước và Báo cáo thuyết minh của Chính phủ và khẳng định khả năng áp dụng trong thực tiễn./.