Đề xuất dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 08 luật
Báo cáo tại Phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của 8 luật xuất phát từ yêu cầu thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước về xây dựng, hoàn thiện pháp luật nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho hoạt động sản xuất, kinh doanh và đời sống xã hội, nhất là trong điều kiện vừa phòng, chống dịch Covid-19, vừa phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; đồng thời, để đáp ứng yêu cầu phát sinh từ thực tiễn liên quan tới hoạt động đầu tư, kinh doanh, quản trị doanh nghiệp, thi hành án dân sự, thực hiện chính sách xã hội hóa đầu tư vào hệ thống truyền tải điện quốc gia; khuyến khích đầu tư sản xuất và sử dụng phương tiện giao thông thân thiện với môi trường.
Bộ trưởng Bộ Tư pháp nhấn mạnh, việc xây dựng, ban hành Luật nhằm kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về thể chế, pháp luật, khơi thông và phát huy nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh phòng, chống dịch bệnh Covid-19; đơn giản hóa thủ tục đầu tư, kinh doanh, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp.
Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long
Về quan điểm chỉ đạo xây dựng dự án Luật, Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho biết, chỉ sửa đổi, bổ sung những vấn đề cấp bách, đã rõ, được thực tế kiểm nghiệm, có sự đồng thuận cao để khắc phục những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn; tăng cường phân quyền đồng thời bảo đảm sự kiểm soát chặt chẽ nguồn lực của đất nước.
Về phạm vi, bố cục, trên cơ sở quan điểm chỉ đạo xây dựng dự án Luật và ý kiến kết luận của Chủ tịch Quốc hội, dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số quy định của 08 luật: Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Đầu tư, Luật Đầu thấu, Luật Điện lực, Luật Doanh nghiệp, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt và Luật Thi hành án dân sự (đưa 02 luật ra khỏi phạm vi sửa đổi, bổ sung của Luật này là Luật Hải quan, Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa).
Bộ trưởng Bộ Tư pháp cũng cho biết, dự thảo Luật gồm 10 điều, trong đó 08 điều sửa đổi, bổ sung một số quy định của 08 luật hiện hành, 01 điều quy định về điều khoản chuyển tiếp và 01 điều quy định về hiệu lực thi hành. Đồng thời, nêu rõ nội dung cơ bản của dự án Luật trong sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư công; Sửa đổi, bổ sung Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư; Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư; Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu; Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điện lực; Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp;…
Kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về cơ chế, chính sách và quy trình, thủ tục
Thẩm tra sơ bộ dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 08 luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, đa số ý kiến Thường trực các Ủy ban cơ bản tán thành với Tờ trình của Chính phủ về sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của một số luật nhằm kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về cơ chế, chính sách và quy trình, thủ tục để thúc đẩy đầu tư, hỗ trợ sản xuất, kinh doanh, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền hợp lý; cụ thể hóa chủ trương đã được đề ra tại các văn kiện của Đảng và nghị quyết của Quốc hội.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh
Cơ bản nhất trí quan điểm xây dựng Luật đã được xác định tại Tờ trình số 535/TTr-CP của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế nhấn mạnh việc sửa đổi, bổ sung các quy định của Luật cần bám sát các quan điểm này để bảo đảm phạm vi sửa đổi, bổ sung phù hợp với mục đích ban hành Luật.
Phạm vi sửa đổi, bổ sung của dự án Luật tương đối rộng với các nội dung thuộc các lĩnh vực khác nhau. Để có thêm cơ sở, luận cứ cho việc bổ sung dự án Luật vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh và Chương trình kỳ họp bất thường của Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ báo cáo bổ sung về: (1) căn cứ của việc ban hành một Luật để đồng thời sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ nội dung trong nhiều luật; (2) tính cấp thiết, cấp bách, có tác động ngay của từng nội dung sửa đổi, bổ sung, có thể thực hiện được ngay, tháo gỡ ngay khó khăn, vướng mắc, đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét, thông qua theo trình tự, thủ tục rút gọn và trình Quốc hội ngay tại kỳ họp bất thường của Quốc hội. Ngoài ra, đề nghị đánh giá cụ thể hơn công tác triển khai thực hiện các luật vừa được Quốc hội ban hành năm 2020, mới có hiệu lực từ ngày 01/01/2021 để làm rõ hơn sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số quy định tại các Luật này.
Về hồ sơ và bố cục dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế đánh giá cao quá trình chuẩn bị của Chính phủ đã nhanh chóng chỉ đạo hoàn thiện Hồ sơ dự án Luật cơ bản đủ các loại tài liệu theo quy định tại khoản 1 Điều 64 của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Nội dung dự án Luật theo Tờ trình số 535/TTr-CP đã tiếp thu nhiều ý kiến của Lãnh đạo Quốc hội, Thường trực Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội, ngoài ra, Cơ quan chủ trì soạn thảo có Báo cáo số 259/BC-BTP ngày 01/12/2021 bổ sung một số thông tin liên quan đến dự án Luật.
Để bảo đảm Hồ sơ dự án Luật trình Quốc hội đáp ứng yêu cầu của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đề nghị Chính phủ rà soát, hoàn thiện thêm về: (1) nội dung Báo cáo đánh giá tác động; (2) tình hình thực hiện các quy định của pháp luật, trong đó, tách bạch rõ những vấn đề mâu thuẫn, chồng chéo, gây khó khăn, vướng mắc có nguyên nhân do luật và những vấn đề có nguyên nhân do văn bản dưới luật hoặc do quá trình tổ chức thực hiện; đánh giá đầy đủ thực tiễn làm cơ sở cho việc đề xuất chính sách mới, đặc biệt là khía cạnh bảo đảm an toàn hệ thống, quốc phòng, an ninh; (3) tiếp tục hoàn thiện dự thảo văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành nội dung sửa đổi, một số nội dung cần quy định chi tiết nhưng chưa có văn bản thì cần bổ sung trong Hồ sơ dự án Luật; (4) tiếp tục chỉnh lý các tài liệu trong Hồ sơ dự án Luật phù hợp với các nội dung mới của dự thảo Luật theo Tờ trình số 535/TTr-CP; (5) bổ sung đầy đủ ý kiến đối tượng chịu sự tác động trực tiếp của các chính sách và các cơ quan, tổ chức liên quan trực tiếp.
Về hiệu lực thi hành và điều khoản chuyển tiếp, các Luật có quy định sửa đổi, bổ sung thuộc dự án Luật có phạm vi điều chỉnh, đối tượng điều chỉnh, điều kiện bảo đảm thi hành khác nhau. Vì vậy, đề nghị Chính phủ rà soát kỹ lưỡng, quy định chặt chẽ về việc áp dụng pháp luật, hiệu lực thi hành và điều khoản chuyển tiếp của từng quy định cụ thể, phù hợp với quy định về hiệu lực của văn bản quy phạm pháp luật, bảo đảm tính khả thi và tránh gây vướng mắc trong thực tiễn.
Báo cáo tại Phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cũng nêu rõ quan điểm của Thường trực của Ủy ban đối với những nội dung sửa đổi, bổ sung cụ thể của dự án Luật. Trong đó, đề nghị Chính phủ các cơ quan liên quan tiếp tục rà soát, làm rõ các quy định liên quan đến: Phân cấp thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư; Dự án đầu tư thuộc phạm vi bảo vệ của di tích quốc gia, di tích quốc gia đặc biệt; Hình thức sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại; Vấn đề đầu tư xây dựng lưới điện truyền tải; Phân định phạm vi giữa Nhà nước và khu vực tư nhân trong hoạt động quản lý, vận hành lưới điện truyền tải quốc gia;…
Đảm bảo tính đồng bộ của hệ thống pháp luật
Phát biểu tại Phiên họp, Chủ tịch Vương Đình Huệ nhấn mạnh, đây là nội dung đặc biệt quan trọng liên quan đến tính đồng bộ của hệ thống pháp luật. Dó đó, cần rà soát, đánh giá kỹ lưỡng đảm bảo các nội dung đề xuất sửa đổi là cần thiết, cấp bách; phù hợp với thực tiễn và đảm bảo tính khả thi khi ban hành.
Cho rằng Hồ sơ dự án luật trình tại Phiên họp đã tương đối đầy đủ, có đánh giá tác động và tiếp thu nhiều ý kiến trong Kết luận thông báo sau cuộc họp giữa Chủ tịch Quốc hội, các Phó Chủ tịch Quốc hội với một số cơ quan của Quốc hội, Chính phủ, Chủ tịch Quốc hội lưu ý, cần tiếp tục đầu tư thêm công sức, thời gian hơn nữa để hoàn thiện dự án Luật đảm bảo chất lượng cao nhất.
gn.jpg)
Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ
Thống nhất với nhiều nội dung tại Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận và thống nhất thêm các vấn đề có tính chất nguyên tắc. “Nhu cầu sửa đổi, bổ sung pháp luật là thường xuyên, cần phải có quan điểm mang tính nguyên tắc để đảm bảo thống nhất”, Chủ tịch Quốc hội cho biết.
Chủ tịch Quốc hội cũng nêu rõ 05 nội dung cần quan tâm: (1) Dự án luật được xem xét theo trình tự, thủ tục rút gọn. Do đó, chỉ xem xét những vấn đề cấp bách, cấp thiết và đã có đánh giá tương đối đầy đủ tác động; (2) Đề nghị cần rà soát thật kỹ từng chính sách, từng luật cần sửa đổi, bổ sung; những vấn đề chưa rõ, chưa có sự đồng thuận cao thì không đưa vào dự án luật này; (3) Công tác chuẩn bị phải khẩn trương, khoa học và chặt chẽ; Phải kỹ lưỡng, lưu ý từng câu, chữ, từ ngữ quy định trong dự thảo luật, đảm bảo tính rõ ràng, thống nhất; (4) Điều khoản chuyển tiếp phải rất chặt chẽ. Trong trường hợp có những vấn đề Chính phủ dự kiến phải có nội dung hướng dẫn chi tiết, đề nghị Chính phủ nghiên cứu 1 Nghị định quy định chi tiết chung cho nhiều luật, không nên tách ra thành 8 Nghị định hướng dẫn để đảm bảo khi luật sửa đổi, bổ sung được ban hành có thể thực thi được ngay; (5) Hồ sơ, trình tự tuy là rút gọn nhưng vẫn phải đúng quy trình, thủ tục được quy định tại Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Ngoài ra, Chủ tịch Quốc hội cũng cho ý kiến cụ thể vào các quy định sửa đổi, bổ sung của dự thảo Luật. Trong đó, lưu ý việc cần tiếp tục làm rõ, rà soát các quy định liên quan đến: Phân quyền quyết định chủ trương đầu tư cho Bộ trưởng, người đứng đầu cơ quan trung ương, cơ quan khác; Hội đồng nhân dân cấp tỉnh đối với các dự án sử dụng vốn vay ODA; Tiêu chí về quy mô dân số và quy mô sử dụng đất trong Luật Đầu tư; Việc thực hiện các dự án đầu tư xây dựng công trình bảo vệ và phát huy giá trị di tích ở khu vực bảo vệ II đối với di tích quốc gia và di tích quốc gia đặc biệt; …
Dự án Luật đủ điều kiện trình Quốc hội tại Kỳ họp bất thường
Thảo luận tại Phiên họp, các ý kiến tập trung phát biểu về một số nội dung như: Đánh giá Hồ sơ dự án Luật; việc bổ sung dự án Luật vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2021; sự cần thiết phải sửa đổi và các nội dung đề xuất sửa đổi; quy định về thu hồi đất; việc sửa đổi có đảm bảo tính đồng bộ của hệ thống pháp luật;…
Phát biểu thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho rằng, Hồ sơ dự án Luật tương đối đầy đủ và đủ điều kiện trình Quốc hội tại Kỳ họp bất thường của Quốc hội. Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật cũng đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp thu đầy đủ ý kiến của các cơ quan của Quốc hội, ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, hoàn thiện hồ sơ dự án trước khi trình Quốc hội.
Nhấn mạnh đây là dự án Luật quan trọng liên quan đến nhiều vấn đề lớn, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật cũng đề nghị phần đánh giá tác động phải được thực hiện kỹ lưỡng, tăng tính thuyết phục đối với các nội dung đề xuất.
.jpg)
Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải
Kết luận nội dung làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng ý chủ trương xây dựng, ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Đầu tư, Luật Đầu thấu, Luật Điện lực, Luật Doanh nghiệp, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt và Luật Thi hành án dân sự. Đồng thời, nhất trí trình Quốc hội xem xét thảo luận, quyết định về dự án Luật này theo thủ tục, trình tự rút gọn tại Kỳ họp bất thường lần thứ nhất của Quốc hội.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng thống nhất bổ sung chương trình xây dựng pháp luật đối với dự án Luật và giao cho Ủy ban Pháp luật của Quốc hội xây dựng dự thảo Nghị quyết xin ý kiến của Thường vụ Quốc hội để bổ sung vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2021.
Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ rà soát, nghiên cứu và tiếp thu ý kiến của cơ quan thẩm tra, ý kiến tham gia của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Đồng thời, hoàn thiện thêm Báo cáo đánh giá tác động, bổ sung đầy đủ ý kiến các đối tượng chịu sự tác động trực tiếp của các chính sách, các cơ quan liên quan trực tiếp; bổ sung dự thảo các văn bản hướng dẫn chi tiết kèm theo dự án luật; tiếp tục rà soát để đảm bảo các điều khoản sửa đổi tuân thủ Hiến pháp, đúng chủ trương của Đảng, thống nhất đồng bộ giữa hệ thống pháp luật; quy định chặt chẽ về áp dụng pháp luật và điều khoản chuyển tiếp; rõ ràng về cơ chế giám sát, cơ chế chịu trách nhiệm.
Bên cạnh đó, Phó Chủ tịch Quốc hội cũng nêu rõ các vấn đề cụ thể liên quan đến nội dung sửa đổi, bổ sung của từng luật như: đề nghị rà soát hoàn thiện Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Đầu tư, Luật Đầu thấu, Luật Điện lực,…
Tại phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tiến hành biểu quyết nhất trí về việc: trình Quốc hội xem xét, quyết định về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Đầu tư, Luật Đầu thấu, Luật Điện lực, Luật Doanh nghiệp, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt và Luật Thi hành án dân sự tại Kỳ họp bất thường lần thứ nhất của Quốc hội theo thủ tục rút gọn; Thống nhất bổ sung dự án Luật vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2021./.