Trình bày Tờ trình của Chính phủ về việc bổ sung dự toán ngân sách nhà nước năm 2019 vốn viện trợ không hoàn lại của Chính phủ Ai Len cho các xã đặc biệt khó khăn thuộc Chương trình 135, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, Dự án “Hỗ trợ các xã đặc biệt khó khăn thuộc Chương trình 135” sử dụng vốn viện trợ không hoàn lại của Chính phủ Ai Len đã được Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư tại Quyết định số 1788/QĐ-TTg ngày 13/11/2017, trong đó giao Ủy ban Dân tộc là Cơ quan chủ quản Dự án, các xã thuộc Chương trình 135 của 5 tỉnh bao gồm Hà Giang, Hòa Bình, Quảng Trị, Kon Tum và Trà Vinh là đơn vị thụ hưởng dự án. Theo Thỏa thuận tài trợ, Chính phủ Ai Len cam kết sẽ viện trợ không hoàn lại tối đa 12 triệu Euro (tương đương khoảng 318.354 triệu đồng) cho Dự án “Hỗ trợ các xã đặc biệt khó khăn thuộc Chương trình 135” trong 4 năm tài khóa từ 2017 đến 2020.
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng trình bày Tờ trình của Chính phủ
Cũng theo thỏa thuận, hàng năm hai Bên sẽ đánh giá tình hình triển khai các dự án. Khoản hỗ trợ cho các năm tiếp theo dựa trên nguồn lực của Chính phủ Ai Len và phụ thuộc vào kết quả thực hiện nguồn hỗ trợ của Chính phủ Ai Len trong những năm trước đó. Nếu bất kỳ tỉnh nào trong các tỉnh trên không đảm bảo tiến độ và các yêu cầu như đã cam kết, hai Bên sẽ thống nhất phân bổ nguồn viện trợ cho tỉnh mới.
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, đây chính là lý do dẫn đến khoản vốn viện trợ không hoàn lại của Chính phủ Ai Len không được tổng hợp, bố trí ngay vào dự toán năm 2019 vì tại thời điểm tổng hợp dự toán ngân sách nhà nước năm 2019 chưa có đánh giá tình hình thực hiện dự án của 05 tỉnh nêu trên, chưa có ý kiến của Nhà tài trợ về phân bổ vốn viện trợ không hoàn lại cho năm 2019.
Tuy nhiên, qua báo cáo của các địa phương và kết quả kiểm tra, đánh giá đến ngày 30/6/2019 cơ bản các công trình xây dựng cơ sở hạ tầng tại các xã thuộc Chương trình 135 của 05 địa phương nêu trên đã hoàn thành, bàn giao đưa vào sử dụng, tỷ lệ giải ngân đạt 89% kế hoạch, đáp ứng yêu cầu quy định tại Thỏa thuận tài trợ. Vì vậy, ngày 05/6/2019, Đại sứ quán Ai Len đã có Công thư gửi Ủy ban Dân tộc cho phép tiếp tục phân bổ nguồn vốn viện trợ không hoàn lại 77,49 tỷ đồng cho 05 tỉnh Hà Giang, Hòa Bình, Quảng Trị, Kon Tum và Trà Vinh.
Do đó, để tạo điều kiện cho các địa phương tiếp tục triển khai dự án, đáp ứng tiến độ giải ngân theo yêu cầu của Nhà tài trợ, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất phương án phân bổ vốn viện trợ không hoàn lại năm 2019 của Chính phủ Ai Len là 77,49 tỷ đồng cho 05 địa phương, gồm: Hà Giang 18 tỷ đồng, Hòa Bình 20,9 tỷ đồng, Quảng Trị 9,49 tỷ đồng, Kon Tum 19,2 tỷ đồng và Trà Vinh 9,9 tỷ đồng.
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải trình bày ý kiến thẩm tra
Trình bày báo cáo thẩm tra việc bổ dự toán ngân sách nhà nước năm 2019 vốn viện trợ không hoàn lại của Chính phủ Ai Len cho các xã đặc biệt khó khăn thuộc Chương trình 135, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước năm 2015, thẩm quyền xem xét, quyết định bổ sung dự toán ngân sách nhà nước năm 2019 thuộc thẩm quyền của Quốc hội.
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải nhấn mạnh, do đây là khoản viện trợ ODA không hoàn lại, có tính cấp bách, hỗ trợ các xã đặc biệt khó khăn thuộc Chương trình 135, nhà tài trợ đã chuyển tiền vào ngân sách nhà nước theo đúng cam kết, việc bổ sung phần vốn này không ảnh hưởng đến nợ công và bội chi ngân sách đã được Quốc hội quyết định. Đồng thời, cũng để đáp ứng tiến độ giải ngân theo yêu cầu của nhà tài trợ, căn cứ quy định khoản 3 Điều 51 Luật Ngân sách nhà nước năm 2015, để tận dụng tối đa nguồn lực tài trợ trong bối cảnh ngân sách nhà nước còn nhiều khó khăn và phù hợp với tình hình thực tế, Ủy ban Tài chính - Ngân sách nhất trí trình Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho phép Chính phủ giải ngân theo tiến độ của dự án và đề nghị Chính phủ báo cáo Quốc hội nội dung này tại Kỳ họp thứ 8 theo đúng quy định của pháp luật. Đồng thời, đề nghị Chính phủ chủ động làm việc với nhà tài trợ về kế hoạch sử dụng số vốn còn lại để đưa vào dự toán ngân sách nhà nước những năm sau, tránh lặp lại việc xử lý phát sinh.
Để đảm bảo thực hiện đúng cam kết với Nhà tài trợ, tránh bị hủy dự toán do quá thời hạn quy định, Ủy ban Tài chính – Ngân sách kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí phương án phân bổ vốn viện trợ không hoàn lại năm 2019 của Chính phủ Ai Len số tiền 77.490 triệu đồng cho 05 địa phương như Tờ trình; Giao Chính phủ thông báo số vốn viện trợ nêu trên cho các địa phương để triển khai thực hiện; Giao Chính phủ tổng hợp, báo cáo Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8.
Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển điều hành nội dung phiên họp
Tại phiên họp, sau khi nghe trình bày Tờ trình của Chính phủ và báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính - Ngân sách, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã biểu quyết với 100% thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội có mặt tham gia biểu quyết nhất trí với đề xuất của Chính phủ về phương án phân bổ vốn viện trợ không hoàn lại năm 2019 của Chính phủ Ai Len số tiền 77.490 triệu đồng cho 05 địa phương; đồng thời giao Chính phủ tổng hợp, báo cáo Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8.
Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển lưu ý, đây mới chỉ là tạm cấp ngân sách để triển khai thực hiện theo quy định tại Khoản 3 Điều 51 Luật Ngân sách nhà nước về tạm cấp ngân sách nhà nước chi đầu tư các chương trình, dự án sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi từ nhà tài trợ chưa được dự toán hoặc vượt so với dự toán được giao, Chính phủ báo cáo Ủy ban thường vụ Quốc hội cho ý kiến trước khi thực hiện và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất. Do đó Chính phủ vẫn phải trình ra Quốc hội để Quốc hội quyết định bổ sung dự toán ngân sách nhà nước tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIV, bảo đảm tuân thủ đúng quy trình theo quy định của pháp luật./.