Trình bày Báo cáo công tác của ngành Tòa án, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao (TANDTC) Nguyễn Hòa Bình cho biết, năm 2019, số lượng các loại vụ việc mà các Tòa án phải thụ lý, giải quyết có xu hướng gia tăng, diễn biến phức tạp với tính chất, mức độ thiệt hại nghiêm trọng. Lãnh đạo Tòa án nhân dân tối cao đã chỉ đạo Tòa án các cấp tiếp tục tập trung thực hiện tốt 14 giải pháp đột phá để nâng cao chất lượng công tác xét xử; đồng thời, chủ động, sáng tạo đề ra nhiều giải pháp cần ưu tiên thực hiện như: tăng cường tổ chức phiên tòa theo tinh thần cải cách tư pháp; công khai bản án, quyết định của Tòa án trên Cổng thông tin điện tử; làm tốt công tác hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật; đổi mới công tác đào tạo, tập huấn qua hệ thống truyền hình trực tuyến cho toàn hệ thống; tăng cường kỷ cương, kỷ luật công vụ; tập trung nguồn lực để cải thiện cơ sở vật chất, điều kiện, phương tiện làm việc cho các Tòa án và đã đạt được nhiều kết quả quan trọng.
Chất lượng xét xử được đảm bảo
Chánh án TANDTC cho biết, từ ngày 01/10/2018 đến ngày 31/7/2019, các Tòa án đã giải quyết được 410.572 vụ việc trong tổng số 539.559 vụ việc đã thụ lý (đạt tỷ lệ 76,1%). So với cùng kỳ năm trước, số vụ việc đã thụ lý tăng 63.949 vụ; đã giải quyết tăng 56.427 vụ.
Toàn cảnh phiên họp
Qua công tác giải quyết, xét xử các loại vụ việc cho thấy, việc tranh tụng tại phiên tòa tiếp tục được chú trọng theo hướng thực chất, hiệu quả; công tác phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng được thực hiện đúng quy định của pháp luật nên chất lượng xét xử được đảm bảo; tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do lỗi chủ quan của Tòa án là 1,1%, đáp ứng yêu cầu Quốc hội đề ra. Các Tòa án đã hạn chế đến mức thấp nhất việc để các vụ việc quá thời hạn giải quyết theo quy định của pháp luật.
Việc xét xử các vụ án hình sự đảm bảo đúng người, đúng tội, đúng pháp luật. Trong thời gian qua đã đưa ra xét xử nhiều vụ án kinh tế, tham nhũng được dư luận xã hội quan tâm. Hình phạt áp dụng đối với các bị cáo tương xứng với tính chất, mức độ hành vi phạm tội, vừa nghiêm khắc, vừa đảm bảo tính khoan hồng, đáp ứng được yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm.
Trong công tác giải quyết các vụ việc dân sự, các Tòa án đã làm tốt việc hướng dẫn các đương sự thực hiện nghĩa vụ cung cấp chứng cứ, tài liệu của vụ án; chủ động xác minh, thu thập chứng cứ trong những trường hợp cần thiết theo quy định của pháp luật; tăng cường phối hợp với các cơ quan hữu quan nhằm giải quyết tốt vụ án. Lãnh đạo TANDTC đã chỉ đạo các Tòa án cần chú trọng và tập trung thực hiện có hiệu quả công tác hòa giải nhằm đảm bảo việc giải quyết vụ án được nhanh chóng, kịp thời, góp phần củng cố mối đoàn kết trong nội bộ nhân dân.
Trong công tác giải quyết các vụ án hành chính, các Tòa án đã chú trọng tổ chức đối thoại giữa người khởi kiện và người bị kiện; quan tâm làm tốt công tác phối hợp với các cơ quan có liên quan xây dựng hồ sơ vụ án, thu thập đầy đủ chứng cứ cần thiết nhằm đảm bảo giải quyết vụ án đúng quy định của pháp luật....
Ngoài ra, công tác hợp tác quốc tế tiếp tục được mở rộng và tăng cường với phương châm đa dạng hóa, đa phương hóa. Công tác cải cách thủ tục hành chính tư pháp tập trung vào việc đổi mới các quy trình, thủ tục tiếp nhận, xử lý công việc và tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động của Tòa án. Công tác thi đua khen thưởng tiếp tục được đổi mới theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả; tích cực triển khai thực hiện các giải pháp đổi mới trong quy trình, thủ tục, hồ sơ bình xét, đề nghị khen thưởng; đổi mới công tác thi đua theo hướng chú trọng khen thưởng đột xuất, kịp thời biểu dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân có thành tích trong công tác. Công tác thông tin, tuyên truyền tiếp tục được quan tâm thực hiện, đã xây dựng thêm nhiều chuyên mục trên các phương tiện thông tin truyền thông của Tòa án nhân dân; thường xuyên cập nhật và đăng tải các văn bản pháp luật mới liên quan đến hoạt động xét xử của Tòa án và các văn bản chỉ đạo của TANDTC đối với các Tòa án nhân dân...
Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình trình bày Báo cáo
Các Tòa án đã thực hiện nghiêm chủ trương tinh giản biên chế; cơ cấu tổ chức của các Tòa án được kiện toàn để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; đội ngũ công chức, nhất là công chức có chức danh tư pháp tiếp tục được bổ sung về số lượng và nâng cao về chất lượng; công tác thanh tra, kiểm tra việc thực thi công vụ và xử lý cán bộ, công chức có hành vi vi phạm được tiến hành kịp thời, nghiêm minh. Công tác xây dựng pháp luật đảm bảo đúng tiến độ, yêu cầu; công tác hướng dẫn, bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật có nhiều chuyển biến; công tác đào tạo tiếp tục được đổi mới, trong đó tập trung chủ yếu vào việc đào tạo Thẩm phán và các chức danh tư pháp; việc tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ, Thẩm phán và Hội thẩm nhân dân đi sâu vào việc triển khai thi hành các văn bản pháp luật mới và các chuyên đề về những vướng mắc trong thực tiễn xét xử.
Tiếp tục nâng cao chất lượng xét xử và thực hiện tốt nguyên tắc tranh tụng
Để hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp và các chỉ tiêu, yêu cầu mà các Nghị quyết của Quốc hội đề ra, Chánh án TANDTC đã xác định các nhiệm vụ trọng tâm công tác Toà án trong thời gian tới.
Trong đó, tiếp tục quán triệt và triển khai tổ chức thực hiện nghiêm túc các Nghị quyết Trung ương 4, Nghị quyết Trung ương 6, Nghị quyết Trung ương 7 khóa XII và các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội về công tác tư pháp và cải cách tư pháp.
Đặc biệt, đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng giải quyết, xét xử các loại vụ án, thực hiện tốt nguyên tắc tranh tụng. Chú trọng làm tốt công tác hòa giải trong giải quyết các vụ án dân sự và công tác đối thoại trong giải quyết các vụ án hành chính. Khắc phục triệt để việc để các vụ án quá thời hạn xét xử do lỗi chủ quan của Tòa án; phấn đấu không để xảy ra việc xét xử oan hoặc bỏ lọt tội phạm. Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm; thực hiện tốt công tác thi hành án hình sự. Tăng cường tổ chức các phiên tòa rút kinh nghiệm, đáp ứng yêu cầu của công cuộc cải cách tư pháp.
Đồng thời, tiến hành sơ kết 05 năm triển khai thi hành Hiến pháp 2013 gắn với việc tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 48-NQ/TW và Nghị quyết số 49-NQ/TW của Bộ Chính trị. Hoàn thành các dự án luật, pháp lệnh được phân công chủ trì soạn thảo đảm bảo chất lượng và đúng tiến độ; tích cực tham gia xây dựng các đạo luật do các cơ quan khác chủ trì soạn thảo. Làm tốt công tác tổng kết thực tiễn xét xử làm cơ sở cho việc xây dựng, ban hành các Nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao, phát triển án lệ và giải đáp các vướng mắc về nghiệp vụ. Đẩy mạnh công tác lựa chọn, công bố, bình luận án lệ.
Bên cạnh đó, tiếp tục thực hiện tinh giản biên chế và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức và Thẩm phán theo vị trí việc làm; rà soát lại số lượng biên chế, đội ngũ Thẩm phán của các Tòa án nhân dân để điều chỉnh phù hợp đối với từng Tòa án theo nhu cầu công việc. Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra trong hoạt động công vụ. Xử lý nghiêm những tập thể, cá nhân có sai phạm gắn với trách nhiệm của người đứng đầu. Mở rộng các hoạt động hợp tác quốc tế, trước hết là quan hệ song phương với các nước, các đối tác chiến lược, quan trọng và các nước trong khu vực; tìm kiếm nguồn hỗ trợ, đồng thời tổ chức triển khai hiệu quả các dự án đã được phê duyệt. Phối hợp với các cơ quan có liên quan làm tốt công tác tương trợ tư pháp. Nghiên cứu, đề xuất phương án đào tạo cán bộ phục vụ hội nhập quốc tế.
Cùng với đó, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong các lĩnh vực hoạt động cả về chuyên môn nghiệp vụ và trong hoạt động quản lý, điều hành; tiếp tục thực hiện việc đổi mới thủ tục hành chính - tư pháp, đảm bảo công khai minh bạch các hoạt động của Tòa án, đặc biệt là việc công khai bản án, quyết định của Tòa án trên cổng thông tin điện tử của Tòa án nhân dân./.