Tại phiên họp, các đại biểu tiếp tục thảo luận về các báo cáo đồng thời nghe đại diện lãnh đạo các Bộ Công an, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao, Bộ Tư pháp tiếp thu, giải trình một số vấn đề đại biểu quan tâm.
Đánh giá tình hình tội phạm gắn với tình hình kinh tế xã hội
Cho ý kiến về báo cáo công tác phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật, đại biểu Trương Trọng Nghĩa cho rằng, tình hình kinh tế xã hội của đất nước ngày càng phát triển, tiến bộ, GDP tăng nhưng tình hình tội phạm vẫn diễn ra rất phức tạp và các ngành đều quá tải. Đại biểu cho rằng việc quá tải của các cơ quan điều tra, truy tố, xét xử là một phần nguyên nhân của những hạn chế, sai sót. Do đó, theo đại biểu nên tìm nguyên nhân của tình hình tội phạm từ gốc để có hướng giải quyết, xử lý.
Đại biểu Trương Trọng Nghĩa
Đại biểu Trương Trọng Nghĩa phân tích, theo lí luận thì kinh tế xã hội càng phát triển thì tội phạm càng ít, nhưng ở ta kinh tế xã hội càng phát triển thì tội phạm càng diễn biến phức tạp. Điều này đặt vấn đề một số chính sách của ta liệu có vấn đề, kinh tế phát triển kéo theo khoảng cách giàu nghèo, khoảng cách vùng miền, cơ hội tội phạm gia tăng, điều kiện để tội phạm diễn ra dễ dàng phức tạp và tinh vi hơn. Đại biểu cho rằng cần xem xét vấn đề an sinh xã hội đã được đầu tư, quan tâm thích đáng chưa, đãbảo đảm bình đẳng về tiếp cận y tế vào giáo dục cho người dân, qua đó kiến nghị đề xây dựng chính sách, không để người dân cảm thấy mình bị bỏ lại, từ đó hạn chế nguyên nhân của tội phạm.
Về chỉ tiêu Quốc hội giao cho ngành tư pháp, đại biểu Nguyễn Quang Dũng cho rằng trong thực hiện các chỉ tiêu yêu cầu của Quốc hội đề ra, có những nội dung năm nào cũng không đạt nên cần nghiên cứu xem xét để có những đề xuất kiến nghị thay đổi cho phù hợp. Theo đại biểu, có những chỉ tiêu đề ra những thực tế triển khai rất vướng như chỉ tiêu về kháng nghị của Viện kiểm sát được thực hiện phải đạt trên 70%; hay như giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm…cần rà soát lại.
Cùng quan điểm, đại biểu Trương Trọng Nghĩa cũng cho hay, qua quan sát tổ chức thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội trong công tác tư pháp nhiều năm cho thấy các chỉ tiêu của Quốc hội cần có sự thay đổi, cần có sự cập nhật gắn với tình hình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước kéo theo tình hình tội phạm có sự thay đổi. Đại biểu cho rằng việc xác định các chỉ tiêu cụ thể cần kết hợp giữa định tính với định lượng để có xác định chuẩn xác. Do đó, các ngành cùng với Quốc hội cần ngồi lại rà soát để bổ sung, điều chỉnh lại các chỉ tiêu về phòng chống tội phạm, vi phạm pháp luật và các chỉ tiêu khác.
Đại biểu cũng lưu ý đối với một số chỉ tiêu cần nhìn nhận lại cách đánh giá và phân tích nguyên nhân như nếu cứ mãi đặt vấn đề Tòa xử trắng án thì là lỗi của Viện kiểm sát, hay Viện kiểm sát không phê chuẩn quyết định khởi tố thì khuyết điểm của cơ quan điều tra là không hợp lý bởi đây là những vấn đề xuất phát từ nhiều nguyên nhân.
Trước đó, báo cáo của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao cũng đề nghị trên cơ sở tổng kết 06 nghị quyết chuyên đề về công tác tư pháp kiến nghị Quốc hội ban hành Nghị quyết mới thay thế các nghị quyết của Quốc hội về công tác tư pháp hiện nay để bảo đảm thống nhất các nội dung, phù hợp với tình hình mới, đáp ứng yêu cầu và nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ quan tư pháp.
Tập trung chấn chỉnh xử lý vi phạm an toàn giao thông
Giải trình một số vấn đề đại biểu quan tâm, Thứ trưởng Bộ Công an Thượng tướng Lê Quý Vương cho biết về tình hình vi phạm trật tự an toàn giao thông ở nhiều địa phương còn rất phổ biến. Bộ Công an tập trung chấn chỉnh từ việc kiểm tra nồng độ cồn, xử dụng ma túy khi tham gia giao thông rồi đến vấn đề cấp bằng. Bộ cũng đề xuất sửa đổi Luật Giao thông đường bộ để góp phần bảo đảm trật tự an toàn giao thông.
Thứ trưởng Bộ Công an Thượng tướng Lê Quý Vương giải trình làm rõ một số nội dung
Liên quan đến phát hiện, xử lý các vi phạm trật tự an toàn giao thông, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga đặt vấn đề có tình trạng người vi phạm chống đối cảnh sát giao thông thi hành nhiệm vụ. Vậy quy trình ngăn chặn, xử lý vi phạm sao cho bớt nguy hiểm đối với cảnh sát giao thông, Bộ có định hướng giải quyết như thế nào hay áp dụng công cụ, phương tiện nào đề giảm bớt nguy hiểm cho cảnh sát giao thông khi chặn người vi phạm.
Về vấn đề này, Thứ trưởng Lê Quý Vương cho biết, trong an toàn giao thông có 5 yếu tố quan trọng là con người gồm người tham gia giao thông, điều khiển phương tiện giao thông và con người quản lý giao thông như cảnh sát giao thông, thanh tra giao thông; hai là phương tiện giao thông; ba là hạ tầng cơ sở; bốn là bố trí, điều tiết giao thông; năm là luật.
Ở nước ta việc chặn vi phạm và kiểm tra, xử lý vi phạm còn làm thủ công nên còn có những khó khăn. Thời gian tới sẽ tập trung chấn chỉnh yếu tố con người, phương tiện, hạ tầng và tổ chức giao thông. Trong đó, Luật Giao thông đường bộ mới chủ yếu tập trung vào hạ tầng giao thông, còn trật tự an toàn giao thông, đi đứng, xử lý cần phải xem xét. Cùng với đó hướng tới xử phạt nguội qua hình ảnh, xử phạt qua tài khoản. Về bảo đảm an toàn khi thực thi nhiệm vụ, Bộ cũng có chỉ đạo nhắc nhở cán bộ.
Bên cạnh đó, Thứ trưởng Bộ Công an cũng giải trình làm rõ một số vấn đề liên quan đến xử lý các vụ án đánh bạc lớn, tội phạm môi trường, tội phạm ma túy, tội phạm an ninh mạng, đấu tranh phòng, chống tham nhũng; vấn đề tạm giữ, tạm giam; thực hiện tha tù giảm án trước thời hạn; giải quyết tin báo, tố giác tội phạm…
Siết chặt kỷ cương đạo đức công vụ trong ngành kiểm sát
Giải trình ý kiến của các đại biểu tại phiên họp, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí cho biết sẽ tiếp thu các ý kiến đánh giá, góp ý, đặc biệt là những tồn tại, hạn chế được đại biểu chỉ ra để có hướng giải quyết, khắc phục, xử lý.
Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí phát biểu giải trình tại phiên họp
Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí cũng chia sẻ, trong năm 2019, Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã chủ động, có kế hoạch khắc phục giải quyết những tồn tại hạn chế mà Ủy ban Tư pháp đã nêu năm 2018 và bước đầu đạt những kết quả, chuyển biến tích cực. Tiếp tục khẳng định trong thực hiện nhiệm vụ chính trị của Viện kiểm sát là quyết tâm đấu trạnh tội phạm, đi đôi với đó là bảo vệ quyền con người; bảo đảm không bỏ lọt tội phạm đồng thời tránh oan sai nên mọi hoạt động đều cẩn trọng trong mỗi quyết định khởi tố hay không khởi tố.
Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí nêu rõ, tất cả những chỉ tiêu yêu cầu đặt ra với ngành muốn quán triệt thực hiện hiệu quả phải thông qua công tác cán bộ. Thời gian qua, Viện trưởng và ban cán sự Đảng Viện kiểm sát nhân dân tối cao coi công tác cán bộ là giải pháp cơ bản trước mắt và lâu dài phải thực hiện. Nhận thức rõ chỉ có qua công tác cán bộ và lựa chọn được người đứng đầu, phát huy vai trò của người đứng đầu đề truyền tải, lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ ngày càng tốt hơn. Do đó, Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã siết lại trật tự, kỷ cương, đạo đức công vụ trong ngành kiểm sát. Công tác thanh tra, kiểm tra thường xuyên và đột xuất được tiến hành quyết liệt, quyết liệt xử lý nghiêm các cán bộ vi phạm bảo đảm tính răn đe. Viện kiểm sát nhân dân tối cao đề cao trách nhiệm của người đứng đầu, mạnh dạn bổ nhiệm cũng như điều động, thay đổi vị trí công tác của người đứng đầu không bảo đảm yêu cầu.
Cùng với đó tập trung nâng cao chất lượng cơ quan điều tra của Viện kiểm sát nhân dân tối cao, không chạy theo theo số lượng án mà tập trung cho chất lượng, giải quyết những vấn để nổi cộm, bức xúc.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga kết luận nội dung thảo luận
Phát biểu kết luận nội dung thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga đánh giá các cơ quan đã nghiêm túc chuẩn bị báo cáo cơ bản đảm bảo chất lượng, phụ lục danh mục số liệu. Lãnh đạo các cơ quan hữu quan đã nghiêm túc, cầu thị, tôn trọng hoạt động giám sát của Ủy ban Tư pháp và các cơ quan của Quốc hội.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga nêu rõ, sau 1,5 ngày thảo luận sôi nổi, các thành viên Ủy ban Tư pháp ghi nhận và đánh giá cao kết quả đạt được của các cơ quan điều tra, truy tố, xét xử trong bối cảnh tình hình trong nước và quốc tế diễn biến phức tạp. Hoạt động điều tra, truy tố, xét xử cơ bản chấp hành đúng pháp luật, đạt được những kết quả tích cực đóng góp lớn vào sự ổn định, phát triển của đất nước.
Ủy ban Tư pháp cũng ghi nhận những khó khăn vướng mắc của các cơ quan trong thực hiện nhiệm vụ được giao từ quy định của pháp luật, tổ chức bộ máy và kinh phí và sẽ nghiên cứu, tiếp thu để kiến nghị với cơ quan có thẩm quyền. Đồng thời, đề nghị các ngành nêu rõ địa chỉ của những tồn tại, nguyên nhân, những tác động đến hiệu quả giải quyết công việc để Ủy ban Tư pháp có hướng hỗ trợ, phối hợp giải quyết, kiến nghị khắc phục.
Về chỉ tiêu đối với ngành tư pháp, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho biết nội dung này, Ủy ban sẽ tổ chức phiên họp riêng, mở rộng để cùng với các cơ quan xem lại, rà soát các chỉ tiêu, dự kiến sẽ gộp các chỉ tiêu, yêu cầu đối với ngành tư pháp vào trong một Nghị quyết của Quốc hội để các cơ quan tiện thực hiện.