PHÓ CHỦ NHIỆM UỶ BAN KH, CN&MT TẠ ĐÌNH THI: CẦN ĐÁNH GIÁ ĐẦY ĐỦ VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH, PHÁP LUẬT VỀ BẢO VỆ NGƯỜI TIÊU DÙNG

Quang cảnh buổi làm việc

Tham dự buổi làm việc có các thành viên Đoàn giám sát; đại diện Ủy ban Kinh tế, Ủy ban Tư pháp, Ủy ban Tài chính, ngân sách, Ủy ban Pháp luật, Ban Dân nguyện; đại diện Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam.. cùng một số đơn vị có liên quan.

Báo cáo tại buổi làm việc, Phó Cục trưởng Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng, Bộ Công thương Trịnh Anh Tuấn cho biết, trong giai đoạn 2011 – 2022 vừa qua, thực hiện nhiệm vụ là cơ quan chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Bộ Công Thương đã đôn đốc, chỉ đạo các đơn vị thuộc Bộ, đồng thời phối hợp với Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố, các cơ quan, tổ chức liên quan để triển khai mạnh mẽ, hiệu quả công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trên phạm vi cả nước.

Đại diện Bộ Công thương trình bày báo cáo

Về cơ bản, trong gần 12 năm thực thi vừa qua, các quy định tại Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các văn bản hướng dẫn Luật đã góp phần thay đổi mạnh mẽ, đồng thời kiến tạo các khung khổ, nền tảng cơ bản vững chắc để tiếp tục tạo dựng sự phát triển của công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tại Việt Nam.

Công tác xây dựng thể chế được các cấp, các ngành quan tâm, đẩy nhanh tiến độ thực hiện, đáp ứng các yêu cầu cụ thể hóa các chủ trương của Đảng, phù hợp với tình hình thực tiễn tại Việt Nam và xu hướng phát triển của công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trên thế giới; thực thi hiệu quả hệ thống văn bản pháp luật điều chỉnh trực tiếp lĩnh vực bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; lồng ghép các quy định về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong nhiều văn bản, lĩnh vực chuyên ngành có liên quan, trong đó, nổi bật là lĩnh vực thương mại điện tử, quản lý thị trường; hình thành hệ thống cơ quan quản lý nhà nước từ Trung ương đến địa phương và hệ thống các tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trên cả nước; nâng cao nhận thức của xã hội đối với sự quan trọng của công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong quá trình phát triển kinh tế, xã hội; kêu gọi và tăng cường trách nhiệm của các chủ thể trong việc tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; tạo cơ sở để ban hành và thực hiện nhiều chương trình, dự án, đề án, kế hoạch về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, cũng như thúc đẩy lồng ghép bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong các lĩnh vực chuyên ngành; khẳng định vai trò và những đóng góp của Việt Nam đối với sự phát triển chung của công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong khu vực và trên thế giới…

Đại diện Bộ Công thương cho biết, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các văn bản hướng dẫn đã chỉnh tương đối đầy đủ và toàn diện các vấn đề liên quan đến bảo vệ quyền người tiêu dùng, bao gồm: quyền và nghĩa vụ của người tiêu dùng; trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ đối với người tiêu dùng; nhiệm của tổ chức xã hội trong việc tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu giải quyết tranh chấp giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh hóa, dịch vụ và trách nhiệm quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.  Bên cạnh đó, một số quy định cụ thể của Luật không chỉ đáp ứng yêu cầu thực tiễn còn có tính định hướng dự báo để kịp thời điều chỉnh các vấn đề, các xu mới phát sinh, như: bảo vệ thông tin của người tiêu dùng; kiểm soát hợp theo mẫu, điều kiện giao dịch chung; hàng hóa có khuyết tật; tổ chức xã hội gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; phương thức giải quyết tranh chấp của tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh. Cùng với đó, trên cơ sở các quy định khung về bảo vệ quyền lợi người dùng, các nội dung về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng cũng đã được quy trong pháp luật của các lĩnh vực chuyên ngành, bao gồm các quy định về nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh hoạt động trong lĩnh vực thương mại tử, an toàn thực phẩm, kinh doanh các mặt hàng đặc biệt như rượu, thuốc lá, ...hoặc trong các vấn đề nóng như phòng, chống hàng giả, hàng không rõ gốc xuất xứ...

Thứ trưởng Bộ Công thương Trần Quốc Khánh

Phát biểu tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ Công thương Trần Quốc Khánh cho biết, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng là một chủ trương quan trọng được đề cập trong nhiều văn kiện của Đảng nhằm hoàn thiện thể chế, đảm bảo phát triển kinh tế-xã hội và đáp ứng yêu cầu của công tác hội nhập quốc tế trong tình hình mới. Ngày 17/11/2010, Quốc hội khóa XII, kỳ họp thứ 8 thông qua Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Trong những năm qua, Đảng, Nhà nước ta đã đặc biệt quan tâm đến bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng thông qua Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2010 và hàng loạt các Nghị quyết, Chương trình hành động liên quan đến lĩnh vực này. Đây cũng là vấn đề nhận được sự quan tâm lớn của xã hội.

Thứ trưởng Bộ Công thương Trần Quốc Khánh cho biết, nhìn chung, tại thời điểm ban hành năm 2010 và qua quá trình thực nhiều nội dung quy định của Luật đã thể hiện được tính thống nhất, phù hợp đảm bảo hiệu quả trong quá trình triển khai. Đồng thời, ngay trong quá trình khai, Bộ Công Thương đã chủ động thực hiện tổng kết, đánh giá định kỳ theo năm, theo giai đoạn năm và 10 năm đánh giá kết quả đạt được, tồn tại, hạn đặc biệt các vấn đề liên quan đến quy định pháp luật. Trên cơ sở đánh giá, kết nêu trên, năm 2019, Bộ Công Thương đã đề xuất các cấp có thẩm quyền xét việc sửa đổi, bổ sung Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.  Hiện tại Bộ đang trong quá trình nghiên cứu, sửa Luật. Thông qua buổi làm việc với Đoàn giám sát hôm nay, Thứ trưởng Trần Quốc Khánh cho biết, Bộ Công thương sẽ phối hợp tối đa với Đoàn giám sát để làm rõ các vấn đề liên quan, nhằm tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện dự án Luật này. 

Qua thảo luận, các đại biểu đánh giá cao những nỗ lực của Bộ Công thương; cho rằng, hệ thống các văn bản pháp luật về bảo vệ quyền lợi người dùng đã được ban hành một cách kịp thời, nhanh chóng, đồng bộ và có sự rà soát, điều chỉnh, cập nhật để phù hợp với yêu cầu quản lý nhà nước thực tiễn, góp phần tạo động lực thúc đẩy và khuyến khích sự tham gia của xã hội đối với công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Tuy nhiên các đại biểu cũng chỉ ra, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng vẫn còn một số bất cập, hạn chế. Một số quy định pháp luật hiện hành chưa phù hợp, chưa điều chỉnh kịp sự thay đổi của thực tiễn sản xuất - kinh doanh, tiêu dùng; một số quy định còn chồng chéo, mâu thuẫn với các quy định pháp luật có liên quan, dẫn tới khó theo dõi, thực hiện không thống nhất.

Các đại biểu tại buổi làm việc

Bên cạnh đó, nguồn lực triển khai công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tại cơ - quan nhà nước, tổ chức xã hội còn nhiều khó khăn, hạn chế, dẫn tới hiệu quả triển khai chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn; công tác triển khai chính sách, pháp luật chưa tạo nên chuyển biến mạnh mẽ, chưa có các giải pháp mang tính đổi mới đột phá; một số địa phương, một số bộ ngành còn chưa quan tâm tới công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Các đại biểu cho rằng, trước bối cảnh trên, việc hoàn thiện quy định pháp luật và tăng cường hiệu quả thực thi pháp luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng là việc làm cần thiết, phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng và Pháp luật của Nhà nước góp phần tạo lập môi trường cạnh tranh lành mạnh thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội của đất nước. Tuy nhiên, đề nghị Bộ Công thương làm rõ thêm về phạm vi điều chỉnh của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) và các Luật đan xen khác có liên quan.

Phát biểu ý kiến tại buổi làm việc, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Vương Quốc Thắng cho rằng, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) có phạm vi điều chỉnh rất rộng, khó, liên quan tới không chỉ 90 triệu người dân Việt Nam, mà còn liên quan tới người nước ngoài, các tổ chức quốc tế hợp tác với Việt Nam; liên quan đến rất nhiều Luật chuyên ngành khác… Do vậy, Báo cáo của Bộ Công thương cần phải đánh giá thật cụ thể, đảm bảo tính logic, các nội dung thể hiện hướng đến bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng từ trực tiếp đến gián tiếp. Bên cạnh đó, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Vương Quốc Thắng cũng đề nghị Bộ Công thương cần phát hiện, làm rõ đc những hạn, chế bất cập trong chính sách để hoàn thiện, tối ưu pháp luật trong lĩnh vực này.

Phó Trưởng Đoàn giám sát - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Tạ Đình Thi phát biểu tại buổi làm việc.

Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Trưởng Đoàn giám sát - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Tạ Đình Thi nhấn mạnh, nội dung buổi làm việc hôm nay rất quan trọng, nhằm đánh giá đầy đủ việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, tìm ra những hạn chế, bất cập và đề xuất những giải pháp khắc phục nhằm hoàn thiện các chính sách, pháp luật trong lĩnh vực này, trong đó có dự án Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi).

Đánh giá cao sự chuẩn bị nghiêm túc của Bộ Công thương cho buổi làm việc, Phó Trưởng Đoàn giám sát - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Tạ Đình Thi cho rằng, Báo cáo của Bộ đã bám sát đề cương của Đoàn giám sát, thể hiện cụ thể các nội dung theo yêu cầu. Trên cơ sở các ý kiến tại buổi làm việc, Phó Trưởng Đoàn giám sát Tạ Đình Thi đề nghị Bộ Công thương tiếp thu đầy đủ và tiếp tục hoàn thiện Báo cáo gửi Đoàn giám sát nghiên cứu trong thời gian sớm nhất.

Một số hình ảnh tại buổi làm việc:

Quang cảnh buổi làm việc

Phó Trưởng Đoàn giám sát - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Tạ Đình Thi chủ trì buổi làm việc.

Phó Cục trưởng Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng, Bộ Công thương Trịnh Anh Tuấn trình bày báo cáo

Qua thảo luận, các đại biểu đánh giá cao những nỗ lực của Bộ Công thương; cho rằng, hệ thống các văn bản pháp luật về bảo vệ quyền lợi người dùng đã được ban hành một cách kịp thời, nhanh chóng, đồng bộ và có sự rà soát, điều chỉnh, cập nhật để phù hợp với yêu cầu quản lý nhà nước thực tiễn.

Tuy nhiên các đại biểu cũng chỉ ra, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng vẫn còn một số bất cập, hạn chế như: một số quy định pháp luật hiện hành chưa phù hợp, chưa điều chỉnh kịp sự thay đổi của thực tiễn sản xuất - kinh doanh, tiêu dùng; một số quy định còn chồng chéo, mâu thuẫn với các quy định pháp luật có liên quan...

Các đại biểu cho rằng, trước bối cảnh trên, việc hoàn thiện quy định pháp luật và tăng cường hiệu quả thực thi pháp luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng là việc làm cần thiết, phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng và Pháp luật của Nhà nước, góp phần tạo lập môi trường cạnh tranh lành mạnh thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội của đất nước.

Ông Nguyễn Mạnh Hùng - Chủ tịch Hội bảo vệ Quyền lợi người tiêu dùng Việt Nam phát biểu tại buổi làm việc.

Phó Trưởng Đoàn giám sát - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Tạ Đình Thi phát biểu kết luận tại buổi làm việc.