Toàn cảnh buổi làm việc
Tại buổi làm việc, Phó Giám đốc Thư viện Khoa học và Công nghệ Quốc gia Trần Thị Hải Yến cho biết: Thư viện Khoa học và công nghệ quốc gia là đơn vị đứng đầu hệ thống các thư viện khoa học công nghệ trên toàn quốc, thực hiện chức năng thư viện trung tâm của cả nước về khoa học và công nghệ.
Hiện nay, Thư viện Khoa học và Công nghệ Quốc gia có nguồn lực thông tin Khoa học và Công Nghệ mạnh nhất trong cả nước. Với 240.000 tài liệu toàn văn công bố khoa học trong nước trên các tạp chí khoa học, kỷ yếu hội nghị hội thảo; 26.000 báo cáo kết quả nghiên cứu các cấp; Nguồn tin truyền thống với 350.000 sách, 7.700 tên tạp chí ... 40 triệu tài liệu Khoa học và Công Nghệ quốc tế từ các cơ sở dữ liệu khoa học và công nghệ nổi tiếng trên thế giới. Hiện Thư viện đang có một hệ thống phòng đọc, phòng tra cứu tài liệu điện tử và hạ tầng kỹ thuật có khả năng đáp ứng nhu cầu khai thác thông tin đa dạng của độc giả.
Bên cạnh đó, Thư viện Khoa học và Công nghệ Quốc gia có quan hệ trao đổi thông tin, tài liệu với hầu hết các thư viện và cơ quan thông tin lớn trong nước, là tổ chức đầu mối phát triển Liên hiệp Thư viện Việt Nam về nguồn tin Khoa học và Công nghệ với 100 cơ quan thông tin thư viện trên toàn quốc là thành viên và quan sát viên. Trong quan hệ quốc tế, thư viện đang có quan hệ trao đổi thông tin, tài liệu và hợp tác với hơn 50 tổ chức của 35 nước trên thế giới, có hợp tác song phương, đa phương với các thư viện và các trung tâm thông tin của hơn 70 nước trên thế giới.
Là một đơn vị đứng đầu các thư viện khoa học công nghệ, Thư viện Khoa học và Công nghệ quốc gia chịu sự điều chỉnh của Pháp lệnh Thư viện, Nghị định 72/2002. Tuy nhiên, trong Pháp lệnh thư viện cũng như Nghị định 72/2002 không quy định chức năng nhiệm vụ cho Thư viện Khoa học và công nghệ quốc gia, trong khi đó lại quy định đầy đủ và cụ thể các chức năng, nhiệm vụ của Thư viện Quốc gia. Do vậy, Thư viện Khoa học và công nghệ quốc gia trong 10 năm qua hoạt động chủ yếu dựa trên cơ sở các văn bản quy phạm pháp luật trong hoạt động thông tin, thư viện, Luật Khoa học và Công nghệ và một số văn bản có liên quan khác. Cơ sở hạ tầng các kho sách, kho tạp chí đã được xây dựng từ lâu nên đã xuất hiện nhiều hư hỏng, gây ảnh hưởng tới việc bảo quản tài liệu, vệ sinh, an toàn. Nếu như trước đây, Thư viện Khoa học và Kỹ thuật Trung ương là một trong những thư viện sở hữu một đội ngũ đông đảo những cán bộ có năng lực và kinh nghiệm được đào tạo có hệ thống cả ở trong nước và nước ngoài thì hiện nay, lực lượng này đang dần trở nên thiếu. Nguyên nhân của hiện tượng này là do đội ngũ cán bộ cũ đã nghỉ chế độ, trong khi đó, thư viện lại khó thu hút được những cán bộ trẻ có năng lực (đặc biệt là cán bộ tin học) cho đội ngũ kế cận.
Phó Giám đốc Thư viện Khoa học và Công nghệ Quốc gia Trần Thị Hải Yến kiến nghị, Trong Điều 7 và Điều 8 của Nghị định 72/2002/NĐ-CP có quy định dành cho thư viện chuyên ngành và đa ngành, tuy nhiên các thư viện này lại không được phân cấp quản lý cụ thể. Do vậy kiến nghị trong Dự án Luật Thư viện, cần có sự phân cấp quản lý rõ ràng cho hệ thống thư viện chuyên ngành và đa ngành. Trong quá trình xây dựng Luật Thư viện, quan tâm đến chính sách động viên, khuyến khích và đảm bảo quyền lợi cho cán bộ thư viện như chế độ tiền lương, chế độ làm ngoài giờ, trực thư viện, trực mạng và phụ cấp độc hại…Hiện nay, các quy định về bản quyền chưa tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động cung cấp dịch vụ công của các cơ quan thông tin - thư viện.
Tại buổi làm việc, Đại diện lãnh đạo thư viện Khoa học và Công nghệ quốc gia, Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia cũng đã giải đáp, làm rõ những vấn đề đoàn khảo sát quan tâm, nhất là trong quá trình thực hiện những quy định pháp luật về thư viện; Một số khó khăn cụ thể trong quá trình triển khai Pháp lệnh Thư viện; Những khó khăn trong quá trình phát triển nguồn tin, xây dựng chính sách nguồn tin, việc bổ sung các nguồn tin Khoa học và công nghệ quốc tế và việc hợp tác quốc tế. Công tác phục vụ bạn đọc và các cơ chế, chính sách đối với cán bộ công nhân viên…
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa Giáo dục Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Hoàng Thị Hoa kết luận
Kết luận buổi làm việc, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa Giáo dục Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Hoàng Thị Hoa đánh giá cao những ý kiến, giải đáp của Đại diện lãnh đạo thư viện Khoa học và Công nghệ quốc gia, Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia. Đồng thời nhấn mạnh, với vai trò một thư viện cấp quốc gia về Khoa học và Công nghệ, đơn vị đã đạt được nhiều thành tựu trong việc phát triển nguồn tin và phục vụ thông tin Khoa học và Công nghệ cho mọi đối tượng độc giả, nhất là đối tượng sinh viên, cán bộ, giảng viên, học viên cao học và các nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp quốc gia. Giáo dục đào tạo và khoa học công nghệ là quốc sách. Khoa học công nghệ phải đi trước một bước và phải thật thông thoáng thì kết quả khoa học công nghệ mới được phát huy được. Tuy nhiên, trên thực tế, ngành thư viện nói chung chưa có có chế chính sách khuyến khích người tài, người giỏi, chưa có cơ chế thông thoáng cho nên chưa hát huy chuyên môn người làm thư viện. Trong quá trình hội nhập, trước cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, Thư viện Khoa học và Công nghệ quốc gia cần tiếp tục đổi mới để thu hút độc giả. Với kho tàng kiến thức về khoa học và công nghệ lớn như hiện nay, đòi hỏi thư viện Khoa học và Công nghệ quốc gia có những cách để người dân tiếp cận dễ dàng hơn, kết nối tới các trường học rộng rãi hơn./.