Tổng thuật chiều 27/11: Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi)
Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XV
Theo chương trình, sau khi thảo luận về dự án Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi), Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu.
8h23: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên họp
Điều hành nội dung thảo luận tại hội trường về Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi), Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, Quốc hội đã thảo luận tại Tổ về Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) với 67 ý kiến phát biểu. Các ý kiến cơ bản đồng tình với sự cần thiết sửa đổi Luật để thể chế hóa chủ trương của Đảng, khắc phục bất cập của Luật hiện hành, đáp ứng yêu cầu thực tiễn.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên họp
Đối với từng nhóm chính sách, các điều, khoản cụ thể trong dự thảo luật, các vị đại biểu cũng đã quan tâm đóng góp nhiều ý kiến. Tổng Thư ký Quốc hội đã tổng hợp ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội gửi trên mạng thông tin của Quốc hội.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị các vị đại biểu Quốc hội tập trung thảo luận vào các nội dung đã nêu trong Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính, Ngân sách, lưu ý các nội dung về người nộp thuế, thu nhập chịu thuế, thu nhập được miễn thuế, chi phí được trừ, chi phí không được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế, thuế suất phổ thông, thuế suất đối với doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ, phương pháp tính thuế…
Mở đầu Phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải mời đại biểu Thạch Phước Bình - Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh.
8h25: Đại biểu Thạch Phước Bình - Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh: Đề xuất áp dụng mức thuế suất ưu đãi 10% cho các cơ quan báo chí
Thảo luận về Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi), đại biểu Thạch Phước Bình cho rằng dự thảo luật đề xuất áp dụng mức thuế suất ưu đãi 15% và 17% cho doanh nghiệp có tổng doanh thu dưới 50 tỷ đồng. Điều này giúp giảm gánh nặng thuế, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ phát triển và khuyến khích tinh thần khởi nghiệp.
Tuy nhiên, đại biểu cho rằng vẫn còn một số bất cập như mức doanh thu 3 tỷ đồng áp dụng thuế 15% là quá thấp, cách phân loại doanh nghiệp chỉ dựa vào doanh thu có thể bị lợi dụng. Đại biểu đề nghị cần tăng ngưỡng doanh thu áp dụng thuế 15% và 17%, sử dụng thêm tiêu chí như số lao động và tổng tài sản để phân loại doanh nghiệp, áp dụng lộ trình tăng thuế suất khi doanh nghiệp vượt ngưỡng.
Đối với cơ quan báo chí, đại biểu Thạch Phước Bình cho rằng hiện nay, cơ quan báo chí hoạt động với mục tiêu phi lợi nhuận nhưng vẫn phải chịu mức thuế thu nhập doanh nghiệp 20% như các doanh nghiệp thông thường. Điều này gây áp lực tài chính lớn, đặc biệt khi nguồn thu từ quảng cáo ngày càng giảm do cạnh tranh với các nền tảng số.
Bên cạnh đó, Luật Thuế hiện tại chưa có quy định riêng cho cơ quan báo chí, dẫn đến việc áp dụng mức thuế suất như doanh nghiệp thông thường mà không xét đến vai trò đặc biệt của báo chí. Đại biểu đề xuất áp dụng mức thuế suất ưu đãi 10% đối với phần thu nhập từ hoạt động ngoài nhiệm vụ chính trị như quảng cáo, tổ chức sự kiện. Đồng thời miễn thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các khoản tài trợ, viện trợ cho cơ quan báo chí; có chính sách hỗ trợ đặc biệt cho các cơ quan báo chí địa phương, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, nơi có điều kiện kinh tế xã hội khó khăn và khả năng tự chủ tài chính thấp hoặc là rất thấp.
8h32: Đại biểu Phạm Văn Hòa - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp: Đảm bảo công bằng trong tính thuế đối với các đối tượng
Phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Phạm Văn Hòa bày tỏ thống nhất việc dự thảo Luật đã bổ sung người nộp thuế là doanh nghiệp nước ngoài cung cấp hàng hóa, dịch vụ tại Việt Nam theo các hình thức kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số nộp thuế đối với thu nhập chịu thuế phát sinh tại Việt Nam.
Đại biểu cho biết, trong thời gian qua, nếu chúng ta bỏ không thu thuế đối với những đối tượng này sẽ dẫn đến tình trạng thất thu thuế. Sẽ không công bằng đối với các cở sở sản xuất kinh doanh trong nước có những sản phẩm tương đồng với các sản phẩm của các tổ chức nước ngoài. Tuy nhiên, đối với cơ sở kinh doanh thường trú ở Việt Nam thì chúng ta đánh thuế được, còn có những cơ sở không thường trú ở Việt Nam mà chỉ thông qua sàn giao dịch điện tử thì cách tính thuế sẽ như thế nào? Vấn đề này, đề nghị Chính phủ có Nghị định quy định cụ thể.
Đối với việc không đánh thuế thu nhập doanh nghiệp từ sản xuất cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản, đại biểu tán thành cao với quy định này. Theo đại biểu, đối với nhà sản xuất thì không nên đánh thuế, nhưng những đối tượng mua bán thương mại thì phải tính thuế thu nhập.
Đại biểu cũng cho rằng vấn đề xác định thuế, tính thuế là vấn đề rất quan trọng. Có những cơ sở kê khai thuế, hoặc có cơ sở hạch toán, quyết toán theo hóa đơn…Cho nên việc thu thuế rất khó khăn, doanh nghiệp dễ dàng trốn thuế nếu cơ quan thuế không phát hiện ra hành vi này. Do đó, Luật sửa đổi lần này cần khắc phục được tình trạng trốn thuế, đảm bảo công bằng cho những người nộp thuế.
8h40: Đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh - Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa: Xác định thời điểm doanh thu để tính thu nhập chịu thuế
Đóng góp ý kiến vào dự án Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi), đại biểu cho rằng, cần xác định thời điểm doanh thu để tính thu nhập chịu thuế của hàng hóa được bán ra. Còn đối với khoản chi do doanh nghiệp có rủi ro về thuế, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo dự án Luật cần bổ sung không được trừ thuế tính từ khi gặp rủi ro nhằm bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp...
Theo đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh, về nguyên tắc, hóa đơn do doanh nghiệp có rủi ro về thuế, hóa đơn phát hành đều không hợp pháp. Cơ quan thuế sẽ yêu cầu người mua hàng loại toàn bộ chi phí liên quan đến các hóa đơn do doanh nghiệp có rủi ro về thuế, hóa đơn xuất ra trong tất cả các năm và tính nộp bổ sung số thuế còn thiếu. Đồng thời, người mua cũng sẽ bị truy cứu trách nhiệm khi giao dịch với các doanh nghiệp có rủi ro về thuế, hóa đơn.
Tuy nhiên, đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh cho rằng, việc loại toàn bộ chi phí trong một thời gian dài như vậy chưa thật hợp lý, chưa thật phù hợp. Bởi vì nhiều doanh nghiệp ban đầu thành lập và có hoạt động hợp pháp sau một thời gian mới gặp khó khăn. Vậy cần căn cứ vào dữ liệu của cơ quan có thẩm quyền thu nhập để xác định được thời điểm có dấu hiệu rủi ro về thuế, hóa đơn và chỉ loại các chi phí liên quan đến hóa đơn xuất cho khoảng thời gian doanh nghiệp có rủi ro về thuế, hóa đơn. Do đó, đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh đề nghị bổ sung quy định: Không được trừ chi phí của doanh nghiệp có rủi ro về thuế, hóa đơn theo thông báo của cơ quan thuế tính từ thời điểm phát sinh rủi ro về thuế hóa đơn. Vì việc bổ sung quy định này giúp cho người nộp thuế bớt thiệt hại khi có những giao dịch ngay tình với những doanh nghiệp gặp rủi ro về thuế, hóa đơn.
8h47: Đại biểu Mai Văn Hải - Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa: Nghiên cứu quy định cho phép doanh nghiệp được cộng dồn số tiền tích trước
Góp ý một số nội dung của dự thảo luật, đại biểu Mai Văn Hải đề nghị xem xét quy định cho phép doanh nghiệp được cộng dồn số tiền tích trước nhưng không sử dụng, hoặc sử dụng không hết vào khoản trích trước của năm sau.
Tại Điều 9 của dự thảo luật về khoản chi không được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế, khoản chi không tương ứng với doanh thu tính thuế, đại biểu đề nghị nghiên cứu bổ sung thêm các loại chi phí liên quan đến việc chuẩn bị đầu tư và đầu tư dự án mới, sau đó gặp rủi ro dẫn đến không có doanh thu vào diện chi phí được trừ khi xác định nghĩa vụ thuế thu nhập doanh nghiệp.
Về nội dung quy định khoản chi không đáp ứng điều kiện chi nội dung chi theo quy định của pháp luật chuyên ngành, đại biểu đề nghị xem xét bỏ quy định này, vì vi phạm nguyên tắc quy định của luật nào thì xử lý theo quy định của luật đó, không nên quy định chồng chéo và loại bỏ các chi phí hợp lý, hợp lệ mà liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh và có đầy đủ hồ sơ chứng từ, vẫn phải xem xét để đưa vào chi phí hợp lý.
Về miễn giảm thuế quy định: thời gian miễn miễn thuế giảm thuế được tính từ năm đầu tiên có thu nhập chịu thuế từ dự án đầu tư. Trường hợp không có thu nhập chịu thuế trong 3 năm đầu, kể từ năm đầu tiên có doanh thu dự án thì thời gian miễn giảm thuế được tính từ năm thứ tư. Đại biểu cho rằng, để đảm bảo thực thi thống nhất, đề nghị bổ sung quy định doanh thu từ dự án là doanh thu từ việc tiêu thụ sản phẩm mục tiêu của dự án.
8h52: Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng - Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu: Đảm bảo minh bạch, khả thi của quy định liên quan đến doanh nghiệp xuyên biên giới
Phát biểu góp ý, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo cân nhắc, làm rõ hơn tiêu chí xác định thu nhập chịu thuế phát sinh tại Việt Nam trong trường hợp doanh nghiệp không có cơ sở thường trú tại Việt Nam. Đồng thời, cần bổ sung hướng dẫn cụ thể về cách kê khai và nộp thuế để bảo đảm tính minh bạch, khả thi trong thực hiện, nhất là với các doanh nghiệp xuyên biên giới. “Điều này giúp hạn chế thất thu thuế và tạo môi trường cạnh tranh công bằng”, đại biểu nêu quan điểm…
Liên quan đến thu nhập được miễn thuế, đại biểu cho rằng, dự thảo Luật quy định miễn thuế cho doanh nghiệp có từ 30% lao động là người khuyết tật, người sau cai nghiện hoặc người nhiễm HIV là hợp lý. Tuy nhiên, đại biểu đề nghị bổ sung thêm quy định về hỗ trợ chi phí cụ thể mà doanh nghiệp bỏ ra để đào tạo và tạo điều kiện làm việc cho những lao động yếu thế này.
Về căn cứ tính thuế, đại biểu đề nghị bổ sung quy định chi tiết về việc xác định thu nhập tính thuế trong các giao dịch chuyển nhượng quyền sở hữu trí tuệ, bởi đây là lĩnh vực kinh tế mới nổi, có giá trị lớn và tiềm năng phát sinh tranh chấp.
Đối với nội dung về ưu đãi thuế, đại biểu đề nghị mở rộng ưu đãi thuế đối với các dự án sản xuất năng lượng tái tạo, xử lý chất thải và phát triển sản phẩm thân thiện với môi trường. Đồng thời, đề nghị cân nhắc tính thời gian miễn thuế, giảm thuế từ thời điểm dự án được cấp phép đầu tư hoặc chính thức đi vào hoạt động, thay vì tính từ thời điểm doanh nghiệp phát sinh thu nhập chịu thuế.
Về nội dung chuyển lỗ, đại biểu nghị bổ sung hướng dẫn chi tiết hơn về cách chuyển lỗ giữa các loại hình doanh nghiệp và lĩnh vực hoạt động, đặc biệt với các lĩnh vực đặc thù như công nghệ và môi trường. Bên cạnh đó, liên quan đến Quỹ phát triển khoa học và công nghệ, đại biểu đề nghị dự thảo Luật quy định rõ quy trình xử lý, mức phạt và biện pháp chế tài để tránh tình trạng doanh nghiệp lợi dụng quy định trích quỹ nhưng không thực hiện hoạt động nghiên cứu phát triển.
8h57: Đại biểu Dương Văn Phước - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam: Bổ sung đối tượng hàng hóa miễn thuế là nhiên liệu nhập khẩu để gia công cho doanh nghiệp nước ngoài.
Về thu nhập miễn thuế tại Điều 4, đại biểu Dương Văn Phước đề nghị Ban soạn thảo rà soát, xem xét bổ sung đối tượng hàng hóa miễn thuế là nhiên liệu nhập khẩu để gia công cho doanh nghiệp nước ngoài; sản xuất hàng hóa xuất khẩu, hàng hóa nhập khẩu để phục vụ sản xuất cho doanh nghiệp, thuế suất hàng hóa sản xuất tại Việt Nam tạm xuất ra ngước ngoài để nghiên cứu phát triển sản phẩm, sau đó tái nhập trở lại Việt Nam nhằm tạo môi trường thuận lợi, khuyến khích các ngành sản xuất có giá trị gia tăng cao.
Tại điểm d khoản 11 Điều 4 của dự thảo, đại biểu đề nghị Ban soạn xem xét bổ sung thu nhập từ Quỹ tài chính nhà nước không có mục tiêu lợi nhuận do địa phương quy định hoặc quyết định như Quỹ hỗ trợ ngư dân của địa phương có ngành kinh tế biển, trong đó có Quảng Nam. Để hỗ trợ ngư dân tham gia lao động sản xuất, bảo tồn hệ sinh thái biển, tài nguyên của quốc gia được miễn thuế thu nhập, đại biểu đề nghị sửa lại Điều này thành: “Thu nhập từ hoạt động có thu của các quỹ tài chính nhà nước và quỹ, tổ chức khác của Nhà nước hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, địa phương quy định hoặc quyết định”.
Về doanh thu tại Điều 8, tại điểm a khoản 2 Điều 8 của dự thảo Luật về thời điểm xác định doanh thu, đại biểu Dương Văn Phước đề nghị Ban soạn thảo làm rõ thời điểm chuyển giao quyền sở hữu hợp pháp, quyền sử dụng hàng hóa do người mua được căn cứ trên cơ sở nào (theo hợp đồng hay là theo quy định của pháp luật), áp dụng thời điểm nào (thời điểm hoàn thành, thời điểm cung ứng dịch vụ) hay thời điểm lập hóa đơn, cung ứng dịch vụ trên cơ sở nào (theo hợp đồng, theo quy định pháp luật hay theo thực tế giao dịch).
Về các khoản chi được trừ và không được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế (Điều 9), tại điểm a khoản 1 Điều 9 dự thảo Luật, đại biểu Dương Văn Phước đề nghị Ban soạn thảo xem xét, bổ sung chi phí được khấu trừ thuế thu nhập doanh nghiệp đối với chi phí hỗ trợ ngoài phương án giải phóng mặt bằng được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Hiện nay, chi phí này là một khoản chi rất lớn đối với các dự án có thu hồi đất. Việc không được khấu trừ thuế thu nhập doanh nghiệp vô hình chung đẩy giá vốn bất động sản lên cao, đồng thời, cũng phù hợp với quy định của Luật Đất đai năm 2024 đối với các dự án không thuộc trường hợp nhà nước thu hồi đất. Nếu được xem xét, bổ sung chi phí này được khấu trừ thuế thu nhập doanh nghiệp, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo quy định các điều kiện chặt chẽ để các doanh nghiệp thực hiện đảm bảo.
Tại điểm b khoản 1 Điều 9 của dự thảo Luật, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo quy định cụ thể phương thức toán cho các khoản chi được trừ, sửa thành “Khoản chi có đủ hoá đơn, chứng từ được thanh toán bằng tiền mặt hoặc thanh toán không dùng tiền mặt từ tài khoản của người nộp thuế hoặc tài khoản cá nhân liên quan đến người nộp thuế theo quy định của pháp luật và quy chế tài chính của người nộp thuế, trừ các trường hợp đặc thù theo quy định của Chính phủ”.
9h02: Đại biểu Nguyễn Duy Thanh - Đoàn ĐBQH tỉnh Cà Mau: Làm rõ quy định phân bổ thuế thu nhập doanh nghiệp đối với người nộp thuế có nhiều đơn vị phụ thuộc, địa điểm kinh doanh là cơ sở sản xuất nằm trên nhiều địa bàn cấp tỉnh
Tham gia thảo luận tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Duy Thanh cho rằng các quy định của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành đã bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập so với thực tiễn. Đặc biệt, trong bối cảnh phát triển nhanh của kinh tế trong nước, của khu vực và trên thế giới, Luật hiện hành đã thể hiện những bất cập về các chính sách ưu đãi, khuyến khích đầu tư đối với các loại hình kinh doanh mới và xu thế phát triển. Tác động của chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp đối với phân bổ nguồn lực và thu hút đầu tư có chọn lọc gắn với quá trình cơ cấu lại nền kinh tế và chuyển đổi mô hình tăng trưởng thời gian qua còn tương đối hạn chế.
Đại biểu bày tỏ đồng tình cần phải sửa đổi Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp để tháo gỡ các vướng mắc cho khu vực doanh nghiệp như các quy định liên quan đến thu nhập miễn thuế, thu nhập chịu thuế, nguyên tắc xác định các khoản chi phí được trừ và không được trừ.
Góp ý cụ thể về phân bổ thuế thu nhập doanh nghiệp đối với người nộp thuế có nhiều đơn vị phụ thuộc, địa điểm kinh doanh là cơ sở sản xuất nằm trên nhiều địa bàn cấp tỉnh, đại biểu Nguyễn Duy Thanh cho biết, dự thảo Luật thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) không có quy định về phân bổ thuế thu nhập doanh nghiệp đối với người nộp thuế có có nhiều đơn vị phụ thuộc, địa điểm kinh doanh là cơ sở sản xuất nằm trên nhiều địa bàn cấp tỉnh. Trong khi đó việc xác định thuế thu nhập doanh nghiệp phân bổ cho từng tỉnh như trên còn một số bất cập.
Từ đó đại biểu tỉnh Cà Mau đề xuất nghiên cứu bổ sung thêm quy định: “Đối với doanh nghiệp có nhiều đơn vị phụ thuộc, địa điểm kinh doanh là cơ sở sản xuất nằm trên nhiều địa bàn cấp tỉnh; Trường hợp đơn vị phụ thuộc, địa điểm kinh doanh là cơ sở sản xuất khác tỉnh có doanh thu, hạch toán riêng được doanh thu, chi phí để xác định thu nhập chịu thuế thì thu nhập này sau khi bù trừ số lỗ của các Chi nhánh, đơn vị phụ thuộc khác (nếu có) phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp tại địa phương của cơ sở sản xuất này.”
9h06: Đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung - Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình: Miễn thuế để đảm bảo hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập
Phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung quan tâm đến Điều 4 về thu nhập được miễn thuế. Đại biểu cho rằng, dự thảo Luật đã bổ sung nhiều đối tượng được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp.
Đại biểu chỉ rõ, theo dự thảo Luật, thu nhập của đơn vị sự nghiệp công lập cung cấp dịch vụ công cũng thuộc đối tượng được miễn thuế. Tuy nhiên, đề nghị miễn thuế thu nhập doanh nghiệp cho các đơn vị tự chủ cả chi đầu tư và chi thường xuyên. Đại biểu phân tích, đơn vị sự nghiệp công lập đang thay mặt nhà nước cung ứng những dịch vụ công mà nhà nước đảm bảo. Nhà nước cũng có chủ trương đẩy mạnh xã hội hóa dịch vụ công và đẩy mạnh tự chủ đối với đơn vị sự nghiệp công lập.
Nguồn thu của đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ cả chi đầu tư và chi thường xuyên hiện nay đâng đảm bảo thay nguồn ngân sách từ nhà nước. Do đó, những đơn vị này không có nghĩa vụ phải đóng vào ngân sách nhà nước. Mặt khác, các dịch vụ của đơn vị sự nghiệp công cũng chưa được tính đúng, tính đủ. Chính vì thế, nguồn thu của đơn vị đang dùng để cung cấp dịch vụ công theo nhiệm vụ được giao, đồng thời đảm bảo phương án tài chính đã được phê duyệt và quy chế chi tiêu nội bộ của đơn vị.
Hiện nay, tự chủ của các đơn vị sự nghiệp công lập vẫn còn những vướng mắc, bất cập do hành lang pháp lý chưa được đầy đủ, chưa đồng bộ. Dẫn đến đa số các đơn vị đang tự chủ gặp nhiều khó khăn. Nguồn thu giảm dẫn đến phúc lợi hạn chế, thu nhập của viên chức, người lao động bị giảm cũng là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng viên chức xin thôi việc; không giữ cân được nguồn nhân lực chất lượng cao. Từ phân tích trên, đại biểu đề nghị cần miễn thuế thu nhập doanh nghiệp cho các đơn vị tự chủ cả chi đầu tư và chi thường xuyên.
9h10: Đại biểu Đỗ Chí Nghĩa - Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Yên: Nên có chính sách hỗ trợ nhiều hơn nữa đối với các cơ quan báo chí
Đóng góp ý kiến vào đóng góp vào thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) đối với cơ quan báo chí, đại biểu Đỗ Chí Nghĩa khẳng định: Báo chí là hoạt động chính trị xã hội, có vai trò định hướng dư luận xã hội hết sức quan trọng. Tuy nhiên, việc tác nghiệp của báo chí hiện nay đang hết sức khó khăn. Đời sống, thu nhập của cán bộ, phóng viên giảm sút rất nhiều và hoạt động của các cơ quan báo chí đang đứng trước nhiều thách thức.
Ngoài ra, các cơ quan báo chí cũng đứng trước sức ép phải cạnh tranh thông tin trên mạng xã hội, từ các nguồn thông tin khác đòi hỏi chất lượng thông tin báo chí phải tốt hơn rất nhiều, đầu tư công sức nhiều hơn nhiều. Việc giảm thu nhập cũng ảnh hưởng lớn đến các cơ quan báo chí, tâm tư của nhiều phóng viên báo chí yêu nghề.
Để đảm bảo cho các các cơ quan báo chí ổn định hoạt động, đại biểu Đỗ Chí Nghĩa đề nghị Ban soạn thảo dự án Luật nghiên cứu giảm thuế hơn nữa cho các cơ quan báo chí. Theo đó, đại biểu đề nghị nên có chính sách hỗ trợ nhiều hơn nữa đối với các cơ quan báo chí, không chỉ giảm thuế xuống 10% với tất cả các loại hình báo chí mà còn có nghiên cứu thể giảm xuống 5%. Điều này cũng góp phần ổn định tinh thần của các cơ quan báo chí, phóng viên báo chí. Bởi khi giảm thuế thì chất lượng báo chí sẽ tốt hơn và công chúng đều hưởng lợi trong việc được cung cấp thông tin, tiếp cận giá trị văn hóa chất lượng cao, đấu tranh với các thông tin xấu độc, góp phần định hướng giá trị thông tin xứng tầm với vị thế của đất nước.
9h16: Đại biểu Nguyễn Thị Lệ - Đoàn ĐBQH Tp. Hồ Chí Minh: Cân nhắc giảm mức thuế suất thu nhập doanh nghiệp phổ thông
Góp ý về cơ sở thường trú trong các hoạt động kinh doanh dựa trên thương mại điện tử tại khoản 2 Điều 2 của dự thảo luật, đại biểu cho rằng, dự thảo luật vẫn giữ khái niệm cơ sở thường trú hiện hành tại khoản 2 Điều 2 về người nộp thuế, trong khi đó nội dung tại báo cáo thuyết minh dự án luật đã thể hiện các hoạt động kinh doanh thông qua thương mại điện tử và các nền tảng số xuyên biên giới đang có sự bất cập về khái niệm cơ sở thường trú đang được quy định tại luật hiện hành và các hiệp định thuế. Bởi chưa đáp ứng được thực tế của loại hình kinh doanh sử dụng cơ sở thường trú ảo, không có địa chỉ liên lạc thật trên thực tế.
Như vậy, việc vẫn giữ nguyên vấn đề vướng mắc, bất cập liên quan đến nội dung về cơ sở thường trú, mà không có sự chỉnh sửa cho phù hợp khiến vướng mắc trên chưa được giải quyết trong dự thảo luật lần này.
Ngoài ra, dự thảo luật cũng bổ sung quy định thu nhập chịu thuế của các doanh nghiệp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam, bao gồm cả các thu nhập từ kinh doanh thương mại điện tử kinh doanh trên nền tảng số không phụ thuộc vào địa điểm kinh doanh. Điều này làm cho nội dung quy định trở nên mâu thuẫn, khó thực hiện khi vừa không có cơ sở thường trú tại Việt Nam; đồng thời không phụ thuộc vào địa điểm kinh doanh. Vì vậy, đại biểu đề xuất cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát kiểm tra kỹ lại nội dung trên và có chỉnh sửa để kịp thời giải quyết các vướng mắc bất cập.
Vấn đề thứ hai, về mức thuế thu nhập doanh nghiệp tại Điều 10 của dự thảo luật vẫn giữ nguyên mức thuế suất doanh nghiệp phổ thông là 20%. Đại biểu cho rằng, mức thuế suất chung là 20% vẫn còn cao so với các nước trong khu vực ASEAN. Theo đại biểu, để khuyến khích, tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển của doanh nghiệp nói chung, nên cân nhắc giảm mức thuế thu nhập doanh nghiệp phổ thông xuống khoảng 19%, tạo điều kiện môi trường thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp phát triển, phục hồi sau giai đoạn hậu dịch Covid-19.
Về các khoản chi không được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế tại khoản 2 Điều 9 dự thảo luật, đại biểu cho rằng, nếu bổ sung thêm quy định như dự thảo luật có thể gây khó khăn, bức xúc cho doanh nghiệp. Bởi hiện nay không hiếm gặp các trường hợp doanh nghiệp bỏ rất nhiều chi phí đầu tư vào các dự án kinh doanh, nhưng vì lý do khách quan, sự kiện bất khả kháng, mà dự án không sinh lời như kế hoạch đã đặt ra trước đó. Điều này là rất là bất hợp lý và ảnh hưởng tiêu cực đến động lực đầu tư của doanh nghiệp khi họ vừa phải gánh chịu rủi ro không có doanh thu và vừa gánh rủi ro có thể không được khấu trừ thuế khi đầu tư dự án. Vì vậy, đại biểu đề nghị bổ sung quy định về các trường hợp khoản chi được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp giảm bớt rủi ro khi đầu tư dự án…
9h23: Đại biểu Trần Kim Yến - Đoàn ĐBQH Tp. Hồ Chí Minh: Đề nghị đổi tên Điều 2 thành “Đối tượng nộp thuế”
Phát biểu góp ý, đại biểu Trần Kim Yến bày tỏ cơ bản đồng tình với các nội dung trong Tờ trình của Chính phủ; cho rằng dự thảo Luật đã bổ sung nhiều nội dung quy định mới khá rõ ràng để tránh thất thu thuế như quy định thu thuế với thương mại điện tử, chuyển lỗ…
Cho rằng tên Điều 2 của dự thảo Luật chưa phù hợp, đại biểu cho biết, các nội dung trong Điều 2 cơ bản đề cập đến các đối tượng nộp thuế như doanh nghiệp, tổ chức, đơn vị sự nghiệp. Do vậy, đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo cân nhắc, điều chỉnh tên gọi của Điều 2 từ "Người nộp thuế" sang "Đối tượng nộp thuế" để đảm bảo phù hợp.
Liên quan nội dung về ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, đại biểu cho rằng, đối với sản xuất ô tô, cần quy định cụ thể về tỷ lệ nội địa hóa để được hưởng ưu đãi thuế. Việc này nhằm khuyến khích phát triển ngành công nghiệp ô tô trong nước, thay vì chỉ là lắp ráp, gia công cho các hãng nổi tiếng.
Về việc ưu đãi thuế đối với đầu tư kinh doanh văn phòng làm việc chung, đại biểu cho rằng, dự thảo Luật cần có hướng dẫn cụ thể để xác định mức độ hỗ trợ cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, tránh tạo kẽ hở trong việc quyết toán thuế.
Ngoài ra, đại biểu cũng đề xuất tăng mức ưu đãi thuế đối với các lĩnh vực giáo dục, đào tạo, y tế (miễn thuế tối đa 10 năm, giảm 55% trong 10 năm tiếp theo) để khuyến khích đầu tư, đặc biệt là ở các địa bàn khó khăn. Đồng thời, dự thảo Luật cũng cần có chính sách ưu đãi thuế cho các doanh nghiệp sử dụng lao động có yếu tố đặc thù như: Lao động cao tuổi, lao động là người dân tộc thiểu số… để tạo điều kiện cho các đối tượng này tham gia vào thị trường lao động.
9h30: Đại biểu Hoàng Văn Cường - Đoàn ĐBQH Tp. Hà Nội: Cần miễn thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các doanh nghiệp tư hoạt động phi lợi nhuận
Theo quy định hiện hành, các tổ chức thực hiện cung cấp dịch vụ sự nghiệp công để thúc đẩy việc xã hội hóa nhưng không phải đơn vị công lập, ví dụ như bệnh viên tư, trường học dân lập được hưởng mức ưu đãi cao nhất là miễn thuế thu nhập doanh nghiệp đối với phần để lại không chia. Đại biểu Hoàng Văn Cường cơ bản đồng tình với quan điểm này. Bởi đây là chính sách để chúng ta khuyến khích, phát triển các đơn vị giáo dục ngoài công lập nhưng phát triển vì mục đích phi lợi nhuận, do đó tiền đóng học phí, viện phí của người bệnh cho các tổ chức này không nhằm mục tiêu lợi nhuận hay chia lợi nhuận cho các cổ đông mà mục tiêu chính là để đầu tư, phát triển cơ sở vật chất, phục vụ chính cho người bệnh.
Đại biểu cho rằng, đây là hướng khuyến khích phát triển, rất cần thiết phải đưa vào trong Luật là miễn thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các doanh nghiệp tư và dịch vụ tư mà hoạt động phi lợi nhuận.
Đồng thời các đơn vị sự nghiệp công hoạt động trong lĩnh vực y tế, giáo dục phải coi là đơn vị phi lợi nhuận và phải được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp. Tuy nhiên trong quy định hiện hành, chúng ta chỉ miễn thuế đối với các dịch vụ cơ bản, thiết yếu mà sử dụng ngân sách nhà nước hoặc những đơn vị sự nghiệp được Nhà nước hỗ trợ, đảm bảo kinh phí hoạt động. Như vậy, những đơn vị sự nghiệp công lập hiện nay đang thực hiện cơ chế tự chủ, tức là tự xác định mức thu, tự đảm bảo thu - chi trên nguyên tắc tính đúng, tính đủ, không sử dụng ngân sách nhà nước thì lại thuộc vào đối tượng phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp. Đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng, đây là một điều không phù hợp.
Do đó, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo cần xem xét để đảm bảo yếu tố về dịch vụ y tế, giáo dục nhằm thực hiện mục tiêu để đáp ứng yêu cầu xã hội, không nên đưa yếu tố thuế vào đây, trừ trường hợp các đơn vị sự nghiệp công lập này không phải phục vụ hoạt động công thông thường mà thực hiện liên doanh, liên kết để thu lợi nhuận. Khi liên doanh, liên kết thì chúng ta có thể thu thuế thu nhập doanh nghiệp.
Đối với các nhiệm vụ khoa học và nghiên cứu chuyển giao công nghệ, đại biểu cho rằng, thực tế những hợp đồng nghiên cứu hiện nay không sử dụng ngân sách nhà nước nhưng vẫn là đối tượng chịu thuế thu nhập doanh nghiệp và cũng sẽ tính theo phương thức là tính khoán và các hợp đồng nghiên cứu khoa học phải chịu 5% thuế thu nhập. Do đó, đại biểu Hoàng Văn Cường đề nghị đối với các nhà khoa học phải tích cực vận động bên ngoài, tìm các nguồn để đầu tư nghiên cứu khoa học, công nghệ là đối tượng cần được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp.
9h37: Đại biểu Nguyễn Quang Huân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương tranh luận
Tranh luận với các đại biểu về vấn đề hỗ trợ các cơ quan báo chí, đại biểu Nguyễn Quang Huân bày tỏ đồng tình việc coi báo chí là loại hình doanh nghiệp đặc biệt và cần có những ưu đãi thuế để khuyến khích các cơ quan truyền thông. Tuy nhiên đại biểu cho rằng về việc sử dụng nguồn thu từ các nền tảng quốc tế như Facebook, Google để tài trợ cho báo chí trong nước không phù hợp với tinh thần của nền kinh tế thị trường.
Đại biểu cho rằng thay vì chỉ nhìn nhận khó khăn của tạp chí khi cạnh tranh với các nền tảng quốc tế, đại biểu cho rằng nên tập trung thúc đẩy hoạt động của các hội chủ quản tạp chí. Bên cạnh đó, đại biểu đề xuất cần có sự liên thông giữa các cơ quan thuế địa phương để đảm bảo công bằng cho các doanh nghiệp. Hiện nay, có trường hợp các doanh nghiệp bị coi là nợ thuế, nhưng thực chất là do các cơ quan thuế địa phương chưa có sự liên thông, dẫn đến yêu cầu doanh nghiệp phải đi thu thuế từ các địa phương để nộp cho cơ quan đăng ký kinh doanh.
9h40: Đại biểu Nguyễn Văn Thân - Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình: Tạo thuận lợi về thuế cho doanh nghiệp vừa và nhỏ
Phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Nguyễn Văn Thân đánh giá cao việc Quốc hội đưa ra xem xét, thảo luận về Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) trong thời điểm kinh tế Việt Nam đang hội nhập sâu rộng với kinh thế thế giới.
Đại biểu cho biết, Luật này tác động rất lớn đến các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Hiện nay, doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm khoảng 97% trên gần 1 triệu doanh nghiệp. Về thuế suất, dự Luật quy định áp dụng mức thuế suất 15% đối với doanh nghiệp có tổng doanh thu năm không quá 03 tỷ đồng. Đại biểu cho rằng, quy định chưa giải quyết được những khó khăn trong thực tiễn. Đề nghị nên quy định việc áp thuế phù hợp, không nên quy định việc áp thuế cứng 15%. Nếu làm được như vậy thì doanh nghiệp sẽ rất phấn khởi tham gia vào sản xuất, kinh doanh.
Về thuế với lĩnh vực báo chí, đại biểu đề nghị miễn thuế đối với đối tượng này. Vì hiện nay báo chí chủ yếu tập trung vào nhiệm vụ chính trị, việc làm thêm rất nhỏ. Đa số các báo không có doanh thu, sẽ không nộp thuế được.
Về thuế đối với vấn đề kinh doanh đồng tiền số, đại biểu cho rằng chúng ta cần phải nghiên cứu, cân nhắc tính toán để có định hướng thu thuế. Các nước xung quanh Việt Nam đã có quy định về vấn đề này; không thể để Việt Nam là nơi trốn thuế của các nhà kinh doanh đồng tiền số. Vì thực tế, hiện nay kinh doanh đồng tiền số ở Việt Nam đứng thứ nhì thế giới, chỉ sau Mỹ.
9h46: Đại biểu Dương Khắc Mai - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông: Nên giảm thuế thu nhập doanh nghiệp cho đơn vị sự nghiệp công lập
Đại biểu Dương Khắc Mai khẳng định, dự án luật Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) được đưa ra kịp thời để điều chỉnh những vấn đề phát sinh trong thực tiễn nhằm giúp cho các doanh nghiệp và công tác quản lý nhà nước ngày càng tốt hơn. Thời gian qua, việc tự chủ đã hỗ trợ nhiều cơ quan, đơn vị hoạt động tốt hơn và giúp giảm ngân sách Nhà nước.
Tuy nhiên, hiện nay, nhiều địa phương còn gặp khó khăn trong trong công tác tự chủ trên một số lĩnh vực như y tế, giáo dục... Mặt khác, nhiều cơ quan vẫn phải thực hiện các nhiệm vụ chính trị mà Nhà nước giao nhưng lại gặp khó khăn về nguồn lực.
Trước thực tế trên, để hỗ trợ các cơ quan, đơn vị, địa phương thực hiện chức năng đảm bảo nhiệm vụ chính trị và các mục tiêu khác, đại biểu Dương Khắc Mai đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu giảm thuế thu nhập doanh nghiệp cho đơn vị sự nghiệp công lập để tạo điều kiện cho các đơn vị có nguồn lực đầu tư cơ sở hạ tầng, công nghệ để hoạt động tốt hơn.
9h50: Đại biểu Nguyễn Hải Nam - Đoàn ĐBQH tỉnh Thừa Thiên Huế: Cần bổ sung nội dung ưu đãi thuế cho Quỹ đầu tư chứng khoán
Phát biểu góp ý, đại biểu Nguyễn Hải Nam cho biết, việc phát triển các nhà đầu tư tổ chức được xem là yếu tố quan trọng để thị trường chứng khoán phát triển bền vững. “Khi đó các Quỹ đầu tư chứng khoán sẽ chuyên nghiệp hơn và mang tính ổn định cho thị trường, tuy nhiên Quỹ này cũng cần được kiểm soát chặt chẽ thông qua các công ty kiểm toán, ban kiểm soát nội bộ…”, đại biểu cho biết.
Để khuyến khích sự phát triển của các Quỹ đầu tư chứng khoán, đại biểu cho rằng, cần có các quy định ưu đãi về thuế. Thông tư 100 của Bộ Tài chính năm 2004 quy định Quỹ đầu tư chứng khoán không thuộc đối tượng chịu thuế, tuy nhiên hiện Thông tư này đã hết hiệu lực. Do vậy, đại biểu đề nghị bổ sung nội dung này trong dự thảo Luật.
09h52: Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu
Thay mặt cơ quan chủ trì soạn thảo, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cảm ơn các đóng góp và tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội tại phiên thảo luận và khẳng định mục tiêu sửa đổi luật là đảm bảo sự đúng đắn, phù hợp và đảm bảo công bằng, hợp lý, thúc đẩy sự phát triển.
Phó Thủ tướng khẳng định, thuế vẫn là nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà nước (hiện nay đang bội chi tương đối lớn), trong khi đó, thời gian tới sẽ xây dựng các công trình hạ tầng trọng yếu, nên nội chi ngân sách và nợ công sẽ tăng lên.
Phó Thủ tướng Chính phủ cũng cho biết, xu thế của thế giới hiện nay là đang thắt chặt chính sách tài khóa, tức là tăng thuế suất lên để đảm bảo sự vững mạnh của tài chính công. Tuy nhiên, với Việt Nam vừa trải qua đại dịch nên vẫn tiến hành giảm thuế để tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển; so với nhiều nước trong khu vực, thuế thu nhập doanh nghiệp của Việt Nam cũng thấp hơn.
Chủ tịch nước Lương Cường
Về nguyên tắc đối với thuế thu nhập doanh nghiệp, Phó Thủ tướng khẳng định, mọi khoản thu nhập của doanh nghiệp là thu nhập chịu thuế. Về doanh nghiệp nước ngoài không có địa chỉ thường trú tại Việt Nam nhưng có phát sinh các hoạt động tại Việt Nam có thu nhập thì phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp. Thời gian qua, chúng ta đã thu được thuế từ các sàn thương mại điện tử, mua bán online…
Phó Thủ tướng cũng làm rõ vấn đề đại biểu nêu liên quan đến đền bù, giải phóng mặt bằng; đầu tư rủi ro; mức thuế suất đối với từng mức doanh thu của doanh nghiệp…Về thuế đối với đơn vị sự nghiệp và cơ quan báo chí, Phó Thủ tướng cho biết có ba loại hình đơn vị sự nghiệp: nhà nước cấp toàn bộ, tự chủ thường xuyên và tự chủ toàn toàn diện. Đối với loại hình tự chủ toàn diện, Phó Thủ tướng cho rằng, đã có doanh thu thì cần nộp thuế, nếu dịch vụ công tính chưa đủ, không cần nộp thuế và dịch vụ công trên địa bàn đặc biệt khó khăn được giảm thuế. Đối với cơ quan báo chí, Phó Thủ tướng đề xuất giảm 10% đối với báo in và các loại báo khác, giúp cho các cơ quan báo chí thực hiện nhiệm vụ chính trị.
10h03: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu kết luận nội dung Phiên thảo luận
Kết luận nội dung Phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, Phiên thảo luận đã có 13 đại biểu phát biểu, 1 đại biểu tranh luận. Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã giải trình, làm rõ một số ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội. Qua thảo luận, các đại biểu nhất trí cao về sự cần thiết sửa đổi Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, khắc phục những bất cập của Luật hiện hành, thể chế hóa chủ trương của Đảng và Nhà nước phải cải cách hệ thống chính sách thuế, đáp ứng yêu cầu thực tiễn và yêu cầu đổi mới trong phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật, phù hợp với xu hướng cải cách thuế trên thế giới.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu kết luận nội dung Phiên thảo luận
Các đại biểu đã phân tích, làm rõ một số nội dung về người nộp thuế, thu nhập chịu thuế, thu nhập được miễn thuế, xác định thu nhập chịu thuế, chi phí được trừ và chi phí không được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế, thuế suất, phương pháp tính thuế, chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, những vấn đề liên quan đến tổ chức và cá nhân nước ngoài kinh doanh trên nền tảng số, không thường trú tại Việt Nam, thuế đối với các cơ quan báo chí, đối với các đơn vị sự nghiệp công lập, tự chủ tài chính trong lĩnh vực y tế, giáo dục và các quỹ tài chính ngoài ngân sách, doanh nghiệp khởi nghiệp và các lĩnh vực khác.
Các đại biểu đề nghị tiếp tục rà soát tính thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật. Đây là những ý kiến tâm huyết, trách nhiệm nhằm hoàn thiện dự thảo Luật.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo Cơ quan thẩm tra phối hợp chặt chẽ với Cơ quan soạn thảo, nghiên cứu các ý kiến phát biểu tại hội trường và tại tổ, tiếp thu, hoàn chỉnh dự thảo Luật trình Quốc hội xem xét, quyết định theo Chương trình xây dựng pháp luật.