TỔNG THUẬT TRỰC TIẾP SÁNG 19/6: QUỐC HỘI THẢO LUẬN VỀ DỰ ÁN LUẬT NHÀ Ở (SỬA ĐỔI)
Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV
Theo đó, dự án Luật Đất đai (sửa đổi) là một trong số 10 dự án Luật được Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 5. Ngay sau khi Quốc hội tiến hành thảo luận, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu.
8h00: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu mở đầu phiên họp
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, nhân dịp kỷ niệm 98 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/2023), Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội trân trọng gửi đến các cơ quan thông tấn, cơ quan báo chí, các nhà báo, phóng viên, những nhà báo cách mạng Việt Nam những lời chào mừng tốt đẹp nhất.
Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, sáng nay, Quốc hội sẽ thảo luận tại hội trường về dự án Luật Đất đai (sửa đổi), phiên họp được truyền hình trực tiếp trên Truyền hình Quốc hội Việt Nam.
.jpg)
Tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội đã thảo luận tại tổ và hội trường về dự án luật này. Sau Kỳ họp, dự án luật đã được tổ chức lấy ý kiến sâu rộng đối với mọi tầng lớp nhân dân trong và ngoài nước. Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chủ động nhiều hoạt động đẩy nhanh tốc độ, nâng cao chất lượng việc lấy ý kiến nhân dân, tích cực tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện dự án luật trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 5.
Ngày 09/6/2023, Quốc hội đã thảo luận tại Tổ về dự án Luật Đất đai (sửa đổi). Đã có 186 lượt đại biểu Quốc hội phát biểu ý kiến tại 19 Tổ; không khí thảo luận sôi nổi, nhiều ý kiến tâm huyết, thẳng thắn, trí tuệ, trách nhiệm. Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị các đại biểu cho ý kiến về những vấn đề trọng tâm trong dự án luật cũng như những vấn đề các đại biểu quan tâm.
8h05: Đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp: Thể chế chính sách đối với loại hình đất kinh doanh phi nông nghiệp còn mờ nhạt.
Góp ý dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa đánh giá cao ban soạn thảo đã tiến hành lấy ý kiến Nhân dân được tiếp thu, tổng hợp nghiêm túc. Đại biểu cũng đồng tình với báo cáo của Ủy ban Kinh tế cho rằng, đây là dự án luật có phạm vi điều chỉnh rộng, nội dung khó, tác động đến đời sống Nhân dân. Do vậy, khi điều chỉnh một số chính sách chưa được đánh giá tác động kỹ, cũng cần nghiên cứu thêm.
Về các nội dung cụ thể, đại biểu cho rằng, tại Điều 10 của dự thảo luật đề cập tới nhóm đất là đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp, trong đó có đất thương mại dịch vụ. Đây là loại đất quan trọng, tạo ra nhiều sản phẩm bất động sản lớn, như bất động sản du lịch, bất động sản nghỉ dưỡng… Loại đất này góp phần nâng cao giá trị và tăng thu ngân sách địa phương, giải quyết quyết việc làm cho người dân. Theo thống kê có khoảng 25% lao động làm việc trong ngành ăn uống và liên quan đến lưu trú, đây là giải pháp đảm bảo an sinh xã hội, xóa bỏ khoảng cách giàu nghèo. Tuy nhiên đại biểu băn khoăn về thể chế chính sách cho loại đất này còn mờ nhạt, vì vậy cần có chế định cụ thể đối với đất thương mại dịch vụ để đảm bảo tính đồng bộ và khả thi. Đại biểu đề nghị sửa đổi Điều 47 về điều kiện bán, mua tài sản gắn liền với đất và được Nhà nước cho thuê trả tiền hàng năm.
Đại biểu cũng đề nghị bổ sung đất đa mục đích tạo cơ sở pháp lý cho việc thí điểm, thực hiện chính sách hợp tác công tư trong lĩnh vực sự nghiệp giáo dục đào tạo, văn hóa thể thao, y tế, khoa học và công nghệ.
Góp ý về Điều 12 về những hành vi bị nghiêm cấm, đại biểu đưa hành vi của cơ quan nhà nước là không phù hợp, mà nên quy định theo hướng một số hành vi của các cá nhân thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước.
8h11: Đại biểu Trần Đình Gia - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Tĩnh: Quy hoạch sử dụng đất cấp quốc gia, cấp tỉnh không nên quá chi tiết
Khẳng định quy hoạch sử dụng đất là nội dung đặc biệt quan trọng và được thể hiện xuyên suốt trong Luật Đất đai, đại biểu Trần Đình Gia đề nghị đánh giá kĩ lưỡng để có điều chỉnh phù hợp để quản lý sử dụng có hiệu quả, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. Đại biểu Trần Đình Gia cho biết, quy hoạch sử dụng đất được phân thành 3 cấp gồm cấp quốc gia - cấp tỉnh - cấp huyện.
Để thuận lợi cho công tác quản lý của cơ quan Trung ương và chủ động trong tổ chức thực hiện của địa phương, đại biểu Trần Đình Gia đề nghị mỗi cấp quy hoạch cấp quốc gia và cấp tỉnh quy định giới hạn một số nhóm đất chính cần thiết để đảm bảo mục tiêu tầm quốc gia và cấp tỉnh, không quy định quá chi tiết về các loại đất, chi tiết chỉ tiêu sử dụng đất trên cấp trên phân bổ cho cấp dưới, chỉ phân bổ theo các chỉ tiêu chi tiết, không khống chế chỉ tiêu tổng của từng loại đất như đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp, đất chưa sử dụng.
Theo đại biểu Trần Đình Gia, các chỉ tiêu sử dụng đất sẽ được thể hiện chi tiết ở quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện. Ngoài ra, cần có cơ chế linh hoạt trong việc đánh giá sự phù hợp giữa quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Một khu đất có thể có nhiều mục đích sử dụng nhiều loại đất mà chưa thể xác định rõ được trong quá trình lập quy hoạch.
Góp ý về hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề tìm kiếm việc làm cho hộ gia đình, cá nhân khi Nhà nước thu hồi đất ở, đại biểu Trần Đình Gia đề nghị bổ sung quy định chính sách hỗ trợ trường hợp hết tuổi lao động nhưng vẫn trực tiếp sản xuất nông nghiệp mà không có đất để bồi thường. Thực tế trường hợp này khó tìm được việc làm mới, chuyển đổi nghề. Hầu hết họ không có chế độ chính sách sẽ khó khăn khi thu hồi đất sản xuất nông nghiệp. Một số người lao động túy đã hết tuổi lao động nhưng mà sản xuất nông nghiệp thì không có ngành nghề nào khác. Nếu chúng ta mà hỗ trợ chuyển đổi nghề khi thu hồi đất mà không hỗ trợ cho đối tượng nay sẽ rất là khó khăn, đại biểu Trần Đình Gia nêu rõ.
8h17: Đại biểu Trần Văn Khải - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Nam: Điều tiết chênh lệch địa tô, bảo đảm công khai, minh bạch
Tham gia phát biểu ý kiến về dự án Luật Đất đai (sửa đổi), đại biểu cho biết, một trong những nhiệm vụ đặt ra tại Nghị quyết 18 là hoàn thiện cơ chế chính sách về tài chính đất đai, nghiên cứu, có chính sách điều tiết chênh lệch địa tô, bảo đảm công khai, minh bạch.
Đại biểu cho biết, chênh lệch địa tô được hình thành từ việc chuyển mục đích sử dụng đất, từ loại đất có giá trị thấp sang loại đất có giá trị cao, đất nông nghiệp được mua gom, đền bù với giá rẻ rồi chuyển đổi sang đất phi nông nghiệp, thương mại, dịch vụ có giá cao gấp chục lần. Vấn đề xử lý chênh lệch địa tô đối với đất đai của người dân đang tiềm ẩn nhiều bất công trong xã hội.
Đại biểu nêu rõ, Luật Đất đai (sửa đổi) lần này phải xóa bỏ bất công từ lợi ích do chênh lệch địa tô, tránh nguồn lực đất đai bị thất thoát, xây dựng chính sách tài chính đất đai, phương thức xác định giá đất, bảo đảm hài hòa lợi ích trong khai thác chênh lệch địa tô giữa nhà nước, nhà đầu tư và người dân. Để khơi dậy tiềm năng, phát huy cao nhất giá trị nguồn lực đất đai, kiên quyết khắc phục tình trạng tham nhũng, tiêu cực trong quản lý đất đai, đại biểu cho rằng cần giải quyết tốt hai vấn đề về chênh lệch địa tô và giá đất.
Về nguyên tắc xác định giá đất, đại biểu cho rằng quy định trong dự thảo luật chưa đủ điều kiện để thực hiện xác định giá đất trong đời sống thực tế. Cơ sở để xác định giá đất tiệm cận với giá thị trường vẫn là điều mơ hồ. Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện các phương pháp xác định giá đất theo giá thị trường, bảo đảm rõ ràng, thể chế hóa đầy đủ, toàn diện theo yêu cầu của Nghị quyết 18.
8h24: Đại biểu Nguyễn Quang Huân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Quang Huân nêu rõ, Luật Đất đai có vai trò đặc biệt quan trọng nên đã thu hút sự quan tâm rộng rãi với cử tri. Cơ quan soạn thảo đã rất nỗ lực để tiếp thu đến 12.000.000 lượt ý kiến và bám sát Nghị quyết 18-NQ/TW để hoàn thiện dự thảo Luật.
Góp ý về nguyên tắc đền bù, tái định cư, đại biểu cho biết, theo Tờ trình của Chính phủ, mục 7.1 giải thích về Điều 90 dự thảo Luật về nguyên tắc bồi thường tái định cư đã bỏ nội dung “người dân sau khi đền bù thì có điều kiện cuộc sống bằng hoặc tốt hơn trước”. Tờ trình giải rằng, việc bỏ nội dung này là do còn nhiều ý kiến khác nhau. Theo đại biểu, cách giải thích như trên chưa thuyết phục, hiểu chưa đúng tinh thần của Nghị quyết 18-NQ/TW. Nghị quyết 18-NQ/TW đã nêu rõ, cuộc sống của người dân được nhận đền bù bằng hoặc tốt hơn trước, không có nghĩa là người dân phải có nhà to hơn hay đường vào nhà rộng hơn… Cuộc sống tốt hơn có nhiều chỉ số để đánh giá, một trong phương pháp để đánh giá được vấn đề này là phỏng vấn, ghi nhận ý kiến của người dân. Nếu hiểu theo nghĩa đen thì sẽ bị vướng vào công tác đền bù và có nhiều ý kiến trái chiều, không xác định được như nào là người dân có cuộc sống tốt hơn.
Đại biểu cũng cho rằng, do hiểu chưa đúng về vấn đề này nên dẫn tới Điều 95 quy định thu hồi đất nông nghiệp sau đó đền bù bằng nhà ở. Có thể thấy, quy định trong dự thảo mới chỉ quan tâm tới thu nhập cụ thể chứ chưa quan tâm đến cuộc sống, sinh kế của người dân bị ảnh hưởng. Đại biểu cho rằng cần tìm hiểu các dự án thí điểm ở nhiều nơi, nhiều vùng trên cả nước, nghiên cứu kỹ Nghị quyết 18 để có giải thích hợp lý, đạt được sự đồng thuận từ cử tri, không nên bỏ nguyên tắc này ra khỏi nội dung về cơ chế giá đền bù.
08h29: Đại biểu Thạch Phước Bình - Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh: Bổ sung việc bồi thường thiệt hại tài sản gắn liền với đất
Phát biểu tại hội trường, đại biểu Thạch Phước Bình - Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh đồng tình với ý kiến của đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa - Đoàn Đồng Tháp và cho biết, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) trình Quốc hội lần này đã được chỉnh lý, hoàn thiện rất công phu, nghiêm túc, tiếp thu tối đa ý kiến của nhân dân, các cơ quan, tổ chức, chất lượng dự thảo Luật được nâng lên nhiều so với dự thảo Luật được trình tại Kỳ họp thứ 4.
Góp ý về bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất tại Chương 7, đại biểu Thạch Phước Bình cho rằng, dự thảo Luật đất đai chưa có quy định khái niệm xác định thiệt hại khi nhà nước thu hồi đất; khái niệm bồi thường chưa chuẩn xác, không có quy định bồi thường thiệt hại về tài sản khác khi Nhà nước thu hồi đất…
Về nguyên tắc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất tại Điều 86, dự thảo luật bổ sung nguyên tắc chung về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất thay vì các quy định riêng. Các nguyên tắc cho hoạt động bồi thường, hỗ trợ như nguyên tắc bồi thường về đất, bồi thường về tài sản và nguyên tắc hỗ trợ khi nhà nước thu hồi đất theo Luật Đất đai 2013.
Cùng với đó, đại biểu Thạch Phước Bình đề nghị cần tiếp tục bổ sung việc bồi thường thiệt hại tài sản gắn liền với đất phải theo nguyên tắc bồi thường thiệt hại theo pháp luật dân sự để vừa đảm bảo quyền lợi cho người dân và vừa đảm bảo sự thống nhất, đồng bộ giữa Luật Đất đai và Bộ luật Dân sự 2015.
Đại biểu cũng đề nghị xem xét bổ sung nguyên tắc tại Điều 86 dự thảo Luật Đất đai về trách nhiệm giải trình đảm bảo hài hòa lợi ích của Nhà nước, người có đất bị thu hồi và nhà đầu tư.
Về việc giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất tại Điều 153, đại biểu Thạch Phước Bình đề nghị tiếp tục nghiên cứu chỉnh sửa, bổ sung thêm các đối tượng: các chủ thể đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, nhà ở và tạo việc làm bên cạnh các đối tượng như người có công với cách mạng, người nghèo, người dân tộc thiểu số…
Cơ chế và chính sách tài chính đất đai khi thực hiện sẽ gắn kết chặt chẽ với các chính sách khác về đất đai như quy hoạch giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, thu hồi đất gắn với hỗ trợ và bồi thường tái định cư. Để chủ trương này đi vào thực tiễn, đại biểu Thạch Phước Bình cho rằng, chính sách tài chính về đất đai cần phải đi đầu, cụ thể là làm sâu sắc và toàn diện hơn những chính sách tài chính có tính chất ưu đãi về đất đai thông qua công cụ thuế để khuyến khích các chủ thể huy động các nguồn lực và đầu tư chỗ ở và tạo việc làm cho người dân bị thu hồi đất.
Ngoài ra, đại biểu đề nghị bổ sung đối tượng được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất tại Điều 153 và mức giảm cụ thể như đất khu công nghiệp dành cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, các cơ sở sản xuất, di dời do ô nhiễm môi trường, đe dọa tính mạng con người, các công trình, dự án ứng phó biến đổi khí hậu và để thực hiện các chính sách an sinh xã hội khác của Nhà nước.
8h36: Đại biểu Huỳnh Thanh Phương - Đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh: Cần quy định chặt chẽ hơn trách nhiệm, thời gian hoàn thành quy hoạch
Tham gia thảo luận tại phiên họp, đại biểu Huỳnh Thanh Phương - Đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh cho biết, về nguyên tắc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, khoản 9 Điều 60 của dự thảo luật đang quy định: Các quy hoạch sử dụng đất được lập đồng thời; quy hoạch được lập, thẩm định xong trước được quyết định hoặc phê duyệt trước. Sau khi quy hoạch được quyết định hoặc phê duyệt, nếu có mâu thuẫn thì quy hoạch thấp hơn phải điều chỉnh phù hợp quy hoạch cao hơn.
Đại biểu cho rằng, việc quy định các quy hoạch sử dụng đất được lập đồng thời để các cấp quy hoạch có sự chủ động hơn trong việc thực hiện quy hoạch cấp mình, tuy nhiên để hoàn chỉnh quy hoạch của cấp dưới thì cần chờ quy hoạch của cấp trên, dù quy hoạch của cấp dưới được chủ động thực hiện trước thì cũng khó có thể thẩm định, phê duyệt trước nếu chưa có quy hoạch của cấp trên. Do đó, quy định này khó thực thi trong thực tiễn.
Đại biểu đề nghị khoản 9 Điều 60 theo hướng, các quy hoạch sử dụng đất có thể được lập đồng thời, quy hoạch sử dụng đất cao hơn được phê duyệt trước quy hoạch cấp thấp hơn, cần quy định rõ ràng, chặt chẽ hơn về trách nhiệm, thời gian hoàn thành quy hoạch, tránh tình trạng vướng mắc, cấp dưới phải chờ quy hoạch của cấp trên, kéo dài thời gian lập quy hoạch, ảnh hưởng đến quyền lợi của các tổ chức, cá nhân.
8h43: Đại biểu Lê Thị Thanh Lam - Đoàn ĐBQH tỉnh Hậu Giang: UBND cấp tỉnh xác định rõ diện tích đất phục vụ đời sống và làm việc trong khu công nghiệp
Tại khoản 7 Điều 3 của dự thảo luật quy định: Cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp là cá nhân trực tiếp sản xuất và có thu nhập ổn định từ sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối, không được hưởng lương từ ngân sách nhà nước, tổ chức kinh tế, chính trị xã hội khác. Đại biểu Lê Thị Thanh Lam đề nghị cân nhắc bỏ cụm từ “không được hưởng lương từ ngân sách nhà nước, tổ chức kinh tế, chính trị xã hội khác”.
Góp ý về Điều 5 về người sử dụng đất không quy định cá nhân là người nước ngoài được nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất. Tuy nhiên đại biểu cho rằng, quy định này chưa phù hợp với các quy định tại các văn bản pháp luật khác, trong đó có Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản…
Điều 24, khoản 8 quy định về quyền của công dân đối với đất đai, đại biểu đề nghị bổ sung quy định bảo lãnh quyền sử dụng đất và cầm cố quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật, để có căn cứ pháp lý giải quyết khi có tranh chấp xảy ra.
Khoản 10 Điều 201 của dự thảo luật về đất khu công nghiệp, đại biểu cho rằng so với quy định như dự thảo luật thiếu sự rõ ràng khi sử dụng cụm từ “xác định nhu cầu xây dựng”, chưa tương thích với Luật Nhà ở sửa đổi để tháo gỡ khó khăn về nhà ở cho công nhân ở khu công nghiệp. Đại biểu đề nghị quy định theo hướng bố trí quỹ đất phát triển nhà ở cho công nhân ở khu công nghiệp, tương thích ở sửa đổi luật nhà ở; coi nhà lưu trú cho công nhân thuê là hạ tầng thiết yếu cho khu công nghiệp. Đại biểu đề nghị quy định: Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm xác định rõ diện tích đất để xây dựng công trình công cộng, phục vụ đời sống, làm việc trong khu công nghiệp…
8h50: Đại biểu Nguyễn Thị Lệ Thủy - Đoàn ĐBQH tỉnh Bến Tre: Điều chỉnh các quy định đảm bảo thống nhất với Luật Tài nguyên nước (sửa đổi)
Phát biểu ý kiến về dự án Luật Đất đai (sửa đổi) tại hội trường, ĐBQH Nguyễn Thị Lệ Thủy - Đoàn ĐBQH tỉnh Bến Tre dự thảo Luật cần làm rõ quy định tại Điều 188 và Điều 209…
Theo đại biểu Nguyễn Thị Lệ Thủy, cần làm rõ sự khác nhau đối với các loại đất có mặt nước như ao, hồ, đầm tại Điều 188 và đất kênh, rạch, sông ngòi, suối… và mặt nước chuyên dùng được giao để nuôi trồng thủy sản tại Điều 209 cũng như các dạng tích tụ nước theo Luật Tài nguyên nước (sửa đổi).
Đại biểu cho rằng, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) chỉ nên điều chỉnh theo dạng tích tụ nước chứ không nên điều chỉnh theo mục đích sử dụng nước, Vì ở đâu có nước ở đó có thể nuôi thủy sản. Đặc biệt, đại biểu đề nghị cần rà soát quy định trong dự thảo Luật để đảm bảo thống nhất với các quy định của dự thảo Luật Tài nguyên nước (sửa đổi).
8h57: Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh: Đề nghị quy định rõ về việc thu hồi đất tại các khu kinh tế
Đóng góp vào dự án Luật Đất đai (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà cho rằng, dự án Luật Đất đai (sửa đổi) lần này đã thể hiện nhiều điểm mới, làm rõ nhiều vấn đề hơn so với những lần trước. Tuy nhiên, Luật cần có sự thống nhất với các quy định khác có liên quan, tránh sự chồng chéo với các Luật khác.
Góp ý vào Điều 19 và Điều 79 về việc thu hồi đất, đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà đề nghị quy định rõ về việc thu hồi đất tại các khu kinh tế để phục vụ cho việc phát triển kinh tế. Ngoài ra, cần có quy định rõ về các chủ thể kinh doanh được thuê đất, đất do Nhà nước quản lý...
Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà cho rằng, Ban soạn thảo cần bổ sung vào dự án Luật việc thu hồi đất để phát triển các dự án thực hiện các khu chức năng trong khu kinh tế. Bởi vì khu kinh tế là chế định được quy định trong pháp luật về đầu tư. Do vậy, Luật Đất đai cũng nên có quy định về phát triển khu kinh tế từ khâu thu hồi đất phục vụ để phát triển và các ưu đãi đầu tư trong khu kinh tế, góp phần tháo gỡ khó khăn trong việc thu hồi đất trong khu kinh tế để phát triển các khu chức năng.
Về cho thuê đất, thu tiền cho thuê đất, thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê, đại biểu Trần Thị Thu Hà đề nghị làm rõ hơn việc sử dụng đất thương mại, dịch vụ để xây dựng hạ tầng du lịch, khách sạn, công viên cây xanh, công trình xây dựng không phải là nhà ở được kinh doanh theo Luật Kinh doanh bất động sản. Ngoài ra, đại biểu đề nghị quy định rõ trong Luật hoặc là giao Chính phủ quy định chi tiết để khuyến khích các cái thành phần kinh tế được chủ động hoạt động kinh doanh trong việc lựa chọn hình thức trả tiền thuê đất. Ngoài ra, cũng là giải quyết những vướng mắc, khó khăn trên thực tế đối với các công trình không phải là nhà ở...
9h02: Đại biểu Phan Thị Mỹ Dung - Đoàn ĐBQH tỉnh Long An: Tiếp tục đánh giá để hoàn thiện các phương pháp xác định giá đất
Về điều kiện chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp quy định ở Điều 48 dự thảo Luật, đại biểu Phan Thị Mỹ Dung đề nghị cần phải nghiên cứu, rà soát thêm để phù hợp với pháp luật về quyền dân sự, về quyền cư trú. Đại biểu đề xuất cho phép chuyển đổi khi đủ điều kiện là được phép chuyển đổi trong phạm vi đơn vị hành chính cấp tỉnh.
Về nguyên tắc, phương pháp định giá đất, đại biểu Phan Thị Mỹ Dung đề nghị cần tiếp tục nghiên cứu, rà soát, bổ sung, làm rõ, minh bạch nguyên tắc thị trường để đảm bảo hài hòa lợi ích của Nhà nước, người sử dụng đất và người nhà đầu tư. Bởi thực tiễn trong thời gian qua, việc bồi thường, hỗ trợ cho người có đất bị thu hồi không chỉ ở vấn đề tính tiền bồi thường khi thu hồi đất mà còn ở phương pháp, phương án hỗ trợ tái định cư theo tinh thần Nghị quyết 18-NQ/TW để sau khi thu hồi đất thì người dân có đất bị thu hồi phải có chỗ ở đảm bảo cuộc sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ. Việc duy trì một mặt bằng hợp lý các chi phí liên quan đến đất sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp sản xuất kinh doanh phát triển bền vững.
Về phương pháp định giá đất, đại biểu Phan Thị Mỹ Dung đề nghị tiếp tục đánh giá để quy định cho hoàn thiện các phương pháp xác định giá đất vì hiện nay trong 4 phương pháp theo quy định hiện hành có vướng mắc, khó khăn, lúng túng trong quá trình thực hiện.
Về Hội đồng thẩm định giá đất, đại biểu Phan Thị Mỹ Dung chỉ rõ thực tế, công tác xác định giá đất trong thời gian qua đã gặp nhiều khó khăn, đó là việc lựa chọn đơn vị tư vấn xác định giá đất. Theo quy định hiện hành, trường hợp giá gói thầu trên 100 triệu đồng thì phải áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi, đã mất rất nhiều thời gian để chọn đơn vị tư vấn giá. Do đó, để giải quyết khó khăn, vướng mắc này, đại biểu Phan Thị Mỹ Dung đề nghị dự thảo Luật cần bổ sung quy định trong một số trường hợp như không có đơn vị tư vấn giá đăng ký tham gia thầu hoặc dự án có tính chất đặc thù ảnh hưởng lớn đến phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh của địa phương thì giao cho địa phương thành lập Hội đồng khác và độc lập với Hội đồng thẩm định giá đất cụ thể hoặc đơn vị tư vấn xác định giá đất trực thuộc Sở Tài nguyên môi trường có chức năng tư vấn, xác định giá đất và chịu trách nhiệm với kết quả thực hiện nhằm để địa phương chủ động kịp thời quản lý và triển khai thực hiện các dự án ở địa phương.
Về hòa giải tranh chấp đất đai, đại biểu Phan Thị Mỹ Dung đề nghị giảm số ngày phải tiến hành về hòa giải của Ủy ban nhân dân cấp xã xuống 30 ngày. Đồng thời quy định hòa giải của Ủy ban nhân dân cấp xã là không bắt buộc. Nếu quy định thủ tục bắt buộc thì phải bổ sung quy định biên bản hòa giải thành của xã được xác định và có giá trị pháp lý, hiệu lực thực hiện như hòa giải thành tại Tòa án. Biên bản hòa giải của Ủy ban nhân dân cấp xã cần chuyển cho Tòa án xác nhận và có hiệu lực thi hành nhằm để khẳng định giá trị của biên bản và vai trò quản lý nhà nước của Ủy ban nhân dân cấp xã.
9h08: Đại biểu Trần Thị Thanh Lam - Đoàn ĐBQH tỉnh Bến Tre: Xem xét kỹ quy định về thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất
Tham gia thảo luận, đại biểu Trần Thị Thanh Lam - Đoàn ĐBQH tỉnh Bến Tre nêu rõ, cử tri đánh giá cao Chính phủ đã tổ chức lấy ý kiến nhân dân về dự án Luật Đất đai (sửa đổi) lần này. Hàng triệu ý kiến là hàng triệu niềm tin người dân gửi gắm tới Quốc hội, Chính phủ, kỳ vọng Luật Đất đai sau sửa đổi sẽ khắc phục những hạn chế, bất cập trong quản lý đất đai thời gian qua.
Đi vào nội dung cụ thể về thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất, đại biểu cho biết, thời gian qua, ngành tài nguyên sớm ứng dụng công nghệ 4.0 vào quản lý, cho thấy sự tập trung cao của ngành, nổi bật nhất là hệ thống cơ sở dữ liệu về đất đai bước đầu tạo được niềm tin trong nhân dân về ứng dụng công nghệ, khoa học kỹ thuật dần được hoàn thiện. Tuy nhiên, thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất vẫn còn rất rườm rà, mất nhiều thời gian.
Thực tế, nhu cầu của người dân về chuyển đổi mục đích sử dụng đất là rất lớn, và cần được thực hiện trong thời gian ngắn, không thể chờ thời gian hơn 1 năm, nên tình trạng cất nhà trước, làm giấy tờ sau diễn ra phổ biến. Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo cần có cách tiếp cận khác về quy trình, có giải pháp rút ngắn về thời gian trong tổ chức thực hiện để người dân tiếp cận ngay cơ hội.
Theo đại biểu, khi chưa có quy hoạch ngắn hạn thì phải dựa vào quy hoạch dài hạn để giải quyết cho người dân. Khu vực đã quy hoạch là đất ở, thì khi người dân có nhu cầu, cần giải quyết ngay, không nên yêu cầu người dân đăng ký và chờ đợi thời gian dài đến khi cơ kế hoạch phân bổ mới giải quyết, trong khi thời gian là cơ hội của người dân.
9h15: Đại biểu Nguyễn Phi Thường - Đoàn ĐBQH Tp.Hà Nội: Làm rõ khái niệm chỉnh trang đô thị, tái điều chỉnh đất, tái phát triển đô thị
Phát biểu tại hội trường, đại biểu Nguyễn Phi Thường - Đoàn ĐBQH Tp.Hà Nội nhấn mạnh, dự thảo Luật đã nhận được 12 triệu lượt ý kiến tham gia đóng góp ý kiến, thể hiện sự quan tâm, kỳ vọng rất lớn của nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp. Dự thảo Luật được đánh giá cao và đã tiếp thu, làm rõ, xử lý khá nhiều vấn đề vướng mắc, tồn tại để thể chế hóa Nghị quyết 18 của Trung ương.
Về hành lang pháp lý để phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng TOD, đại biểu Nguyễn Phi Thường đề nghị nghiên cứu, xem xét bổ sung, làm rõ khái niệm chỉnh trang đô thị cũng như khái niệm tái điều chỉnh đất và tái phát triển đô thị và nội dung quy định tại Điều 3 của dự thảo Luật. Bên cạnh đó, nghiên cứu bổ sung một số nội dung liên quan đến chính sách, quan điểm, định hướng quy định về tái điều chỉnh đất, tái phát triển đô thị theo xu thế thực tiễn các nước phát triển đã triển khai và Điều 198 của dự thảo Luật.
Về quản lý, khai thác và sử dụng đất không gian ngầm, đại biểu Nguyễn Phi Thường đề nghị bổ sung thêm một số nội dung liên quan đến quản lý, khai thác, sử dụng đất không gian ngầm và Điều 214 của dự thảo luật để giải quyết những bất cập của vấn đề này. Đồng thời cần quan tâm làm rõ thêm một số nội dung liên quan đến thu hồi phải có mặt bằng xây dựng công trình ngầm, quyền sử dụng đất công trình ngầm nằm đan xen với phần ngầm công trình trên mặt đất, quy định về tài chính đối xử đất công trình ngầm; việc xác định không gian sử dụng đất theo chiều sâu; quyền, nghĩa vụ người sử dụng các công trình ngầm; chế độ sử dụng đất đối với các loại công trình ngầm; cơ chế, chính sách huy động khu vực tư nhân tham gia vào đầu tư xây dựng, quản lý, khai thác, sử dụng công trình ngầm.
Liên quan đến vấn đề tách công tác bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng, tái định cư thành dự án độc lập, đại biểu Nguyễn Phi Thường đề nghị cụ thể hóa nội dung quy định tại Điều 92 của dự thảo Luật, trong đó cần lưu ý các vấn đề: cụ thể hóa các trường hợp được tách nội dung bồi thường, hỗ trợ tái định cư thành dự án riêng và theo hướng mở để người quyết định đầu tư xem xét, quyết định cơ cấu, thành phần hồ sơ dự án này, thủ tục lập, thẩm định, phê duyệt cũng như vai trò, trách nhiệm của cơ quan chuyên môn trong quá trình thẩm định, phê duyệt dự án này. Đồng thời cần bổ sung đưa vào mục 5 Chương 7 trong dự thảo Luật một điều quy định về quy hoạch, kế hoạch tái định cư, gắn quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trung hạn và hàng năm.
Bên cạnh đó, đại biểu Nguyễn Phi Thường cũng đề nghị nghiên cứu bổ sung chính sách để triển khai thực hiện đầu tư trước, dự án xây dựng khu tái định cư theo hướng tổng thể, không nên triển khai, chỉ sử dụng dành riêng cho một dự án cụ thể mà cần tạo lập quỹ đất tái định cư mang tính tập trung, đảm bảo các điều kiện về hạ tầng kỹ thuật xã hội phục vụ tái định cư cho nhiều dự án trong cùng một khu vực, trong đó ngoài việc bố trí quỹ đất tái định cư phục vụ cho dự án đầu tư công mà còn tính đến việc Nhà nước bán lại một số chỗ tái đầu tư đã hình thành cho các nhà đầu tư phục vụ tái định cư cho người dân để thực hiện các dự án theo hình thức xã hội hóa.
9h22: Đại biểu Tô Thị Bích Châu - Đoàn ĐBQH Tp. Hồ Chí Minh: Đề xuất mở rộng trách nhiệm của nhà nước đối với đồng bào dân tộc thuộc hộ nghèo, ở biên giới, hải đảo
Phát biểu ý kiến về dự án Luật Đất đai (sửa đổi) tại hội trường, ĐBQH Tô Thị Bích Châu - Đoàn ĐBQH Tp. Hồ Chí Minh cho rằng, cần làm rõ các nội dung quy định tại Điều 9 của dự thảo Luật.
Điều 9 của dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) quy định nhà nước khuyến khích đầu tư vào sử dụng đất đai. Đại biểu cho biết nội dung này ở Luật Đất đai 2013 có nội hàm rộng hơn nên đề nghị nên giữ như Luật Đất đai 2013. Cụ thể, quy định nhà nước đầu tư vào đất đai. Đại biểu phân tích, không chỉ có nhà nước mới đầu tư vào đất đai và cũng không chỉ có khuyến khích đầu tư vào sử dụng đất. Vì đầu tư vào đất đai là quyền và nghĩa vụ của toàn dân. Bên cạnh đó, còn có đầu tư vào phát triển đất đai, quy hoạch đất đai, bảo vệ môi trường…
Đặc biệt, quy định tại Điều 17 về trách nhiệm của Nhà nước về đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số. Đại biểu đè nghị cần mở rộng với đối tượng đồng bào dân tộc ở biên giới, hải đảo, tạo điều kiện cho đồng bảo bám đất, bám biển; và đối tượng người dân tộc thiểu số thuộc hộ nghèo, có hoàn cảnh khó khăn.
09h52: Đại biểu Chu Thị Hồng Thái - Đoàn ĐBQH tỉnh Lạng Sơn: Cần quy định cụ thể về phương pháp định giá đất sát với thị trường để đảm bảo lợi ích giữa các bên
Đóng góp ý kiến vào dự án Luật Đất đai (sửa đổi), đại biểu Chu Thị Hồng Thái đánh giá cao cơ quan soạn thảo dự án Luật sau khi tiếp thu ý kiến của Nhân dân đã nghiên cứu, chỉnh sửa, bổ sung phù hợp với thực tế.
Về mở rộng đối tượng nhận, chuyển nhượng đất nông nghiệp, đại biểu Chu Thị Hồng Thái cho rằng, trong dự án Luật cần có quy định rõ đối tượng nhận, chuyển nhượng là cá nhân và tổ chức; nêu rõ về thời hạn chuyển nhượng, tổ chức nhận chuyển nhượng.
Ngoài ra, cơ quan soạn thảo cần quy định cụ thể về phương pháp định giá đất sát với thị trường để đảm bảo lợi ích giữa các bên là như cơ quan quản lý Nhà nước, tổ chức và người sử dụng...
Đại biểu Chu Thị Hồng Thái nhất trí với việc mở rộng đối tượng nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp, trong đó có đất trồng lúa; đồng thời đề nghị Ban soạn thảo chỉnh sửa quy định dự thảo Luật theo hướng chặt chẽ hơn về điều kiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp, trong đó có tính đến đặc thù của các loại đất thực hiện việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất và đối tượng nhận quyền chuyển nhượng là Tổ chức phân biệt với đối tượng nhận chuyển nhượng là cá nhân không trực tiếp sản xuất đất nông nghiệp. Bên cạnh đó có cơ chế kiểm soát chặt chẽ, phòng ngừa việc lợi dụng quy định này để đầu cơ đất nông nghiệp ảnh hưởng đến mục tiêu, chính sách.
Đối với trường hợp mở rộng đối tượng là cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp nhận chuyển nhượng đất trồng lúa, ngoài ý kiến đề nghị nghiên cứu bổ sung quy định với cá nhân nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trồng lúa thì phải thành lập tổ chức kinh tế đáp ứng yêu cầu quy định tại Khoản 5, Điều 4 dự thảo luật như Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế.
Đại biểu Chu Thị Hồng Thái đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu phương án quy định hạn mức nhận chuyển nhượng mức nào thì phải thành lập tổ chức kinh tế, hạn mức bao nhiêu thì không cần phải thành lập mà chỉ cần đảm bảo việc sử dụng đất đúng mục đích, không vi phạm pháp luật về đất đai. Bởi vì đối với cá nhân nhận chuyển nhượng thì cũng sẽ có trường hợp nhận chuyển nhượng với diện tích không lớn mà yêu cầu phải thành lập tổ chức kinh tế thì sẽ không phục phù hợp.
9h57: Đại biểu Mai Văn Hải - Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa: Nghiên cứu kỹ nguyên tắc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất
Đại biểu Mai Văn Hải cho biết, về nguyên tắc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, khoản 1 Điều 60 của dự thảo luật quy định, các quy hoạch ngành, lĩnh vực có sử dụng đất phải phù hợp với quy hoạch sử dụng đất quốc gia đã được phê duyệt. Quy hoạch sử dụng đất các cấp phải tổng hợp, cân đối, phân bổ nhu cầu sử dụng đất của các quy hoạch ngành, lĩnh vực có sử dụng đất.
Đại biểu cho rằng đây là quy định được nêu trong Nghị quyết 751 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải thích một số điều của Luật Quy hoạch. Đại biểu cho rằng quy định nguyên tắc quy hoạch sử dụng đất được lập đồng thời như các quy hoạch được quy định trong Luật Quy hoạch năm 2017 cần phải xem xét lại, bởi các quy hoạch được lập theo quy định trong Luật Quy hoạch được lập lần đầu, tích hợp gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, không thể thực hiện đúng theo trình tự, nên phải lập đồng thời.
Đối với quy hoạch sử dụng đất, từ khi thực hiện Luật Đất đai năm 1987 đã thực hiện tốt theo nguyên tắc từ tổng thể đến chi tiết, quy hoạch cấp dưới phải căn cứ và phù hợp với quy hoạch cấp trên, hơn nữa, quy hoạch sử dụng đất mang tính chất kỹ thuật, chuyên ngành. Đại biểu đề nghị với quy hoạch sử dụng đất, nên thực hiện nguyên tắc từ quy hoạch sử dụng đất quốc gia, sau đó mới lập đến cấp tỉnh, cấp huyện.
10h04: Đại biểu Đào Chí Nghĩa - Đoàn ĐBQH thành phố Cần Thơ: Xác định quy hoạch sử dụng đất là quy hoạch nền.
Góp ý về quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, đại biểu cho biết, khoản 3 Điều 66 quy định: Đối với quận, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương, thị xã thuộc thành phố trực thuộc Trung ương, thành phố thuộc tỉnh, thị xã thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương đã có quy hoạch đô thị được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của Luật Quy hoạch đô thị thì không lập quy hoạch sử dụng đất nhưng phải lập kế hoạch sử dụng đất hàng năm phù hợp với chỉ tiêu sử dụng đất đã được phân bổ từ quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh và các chỉ tiêu sử dụng của địa phương. Đại biểu đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu kỹ hơn về những bất cập nếu triển khai áp dụng trong thực tế.
Đại biểu đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu kỹ lưỡng và nên để quy hoạch sử dụng đất thực hiện đúng sứ mệnh. Đối với công tác thu hoạch chung của từng địa phương, xác định quy hoạch nền quy hoạch cụ thể mục đích sử dụng đất của từng khu chức năng, từng vị trí lô đất, quy hoạch đô thị sẽ là lợp quy hoạch chồng nên quy hoạch nền, xác định trong từng vị trí cụ thể bao nhiêu có tầng, có tầng hầm hay không…. Đó là nhiệm vụ của quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng; còn đất sử dụng với mục đích gì là nhiệm vụ của quy hoạch sử dụng đất.
Về nguyên tắc, căn cứ phương pháp định giá ở điều 158, khoản 5 của điều này xác định căn cứ nguồn dữ liệu thông tin đầu vào để xác định giá đất; cơ quan tổ chức định giá đất quyết định xác định giá đất băng một hoặc nhiều phương pháp định giá theo quy định tại khoản 4 điều này. Cơ quan quyết định giá đất theo kết quả xác định giá đất có lợi ích nhất cho ngân sách nhà nước. Đại biểu đề xuất bổ sung nội dung Bộ Tài nguyên và Môi trường xây dựng phần mềm kết nối dữ liệu giá đất với các phòng công chứng thuộc sự quản lý của sở tư pháp và các phòng chuyên môn của Sở Tài nguyên Môi trường để giá đất được thường xuyên cập nhật.
Đại biểu cũng đề nghị bổ sung quy định về trách nhiệm cập nhật thông tin và giá trị thông tin được công khai về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất tại Điều 75 của dự thảo luật. Cụ thể, bổ sung nội dung cơ quan có trách nhiệm công khai thông tin phải cập nhật và chịu trách nhiệm về tính chính xác của thông tin được công khai và thông tin được công khai theo hình thức quy định tại khoản 2 điều 75 là cơ sở giải quyết các yêu cầu của người sử dụng đất, điều này khẳng định giá trị của thông tin, bảo đảm quyền lợi chính đáng của người sử dụng đất.
10h10: Đại biểu Lê Hữu Trí - Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa: Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội, vì lợi ích quốc gia công cộng, mục đích quốc phòng an ninh phải bảo đảm tính thật cần thiết và không vì mục tiêu lợi nhuận
Ghi nhận dự thảo Luật lần này thể chế hóa nhiều nội dung của Nghị quyết 18-NQ/TW, đại biểu Lê Hữu Trí cũng cho biết còn nhiều chế định cần tiếp tục rà soát, đánh giá, xem xét điều chỉnh và bổ sung để bảo đảm tính khả thi.
Góp ý về thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, vì mục đích quốc phòng, an ninh, đại biểu Lê Hữu Trí cho rằng mặc dù dự thảo Luật đã cố gắng xác định cụ thể danh mục các dự án mà Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội, vì lợi ích quốc gia công cộng, vì mục đích quốc phòng, an ninh. Tuy nhiên, dự thảo Luật cũng không thể liệt kê hết các dự án sẽ phát sinh trong tương lai. Vì vậy, dự thảo Luật cần thiết kế một chế định khác để xử lý trong trường hợp thực tế phát sinh loại dự án cần thiết để phát triển kinh tế - xã hội, vì lợi ích quốc gia công cộng nhưng không có trong danh mục dự án đã được ghi trong Luật.
Đại biểu Lê Hữu Trí cho biết thêm, khi mà Luật Đất đai năm 2013 chưa được quy định rõ, dẫn đến nhiều trường hợp lạm dụng việc Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội để thu hồi đất của người sử dụng đất nhưng thực chất dự án không hoàn toàn để phát triển kinh tế - xã hội, vì lợi ích quốc gia công cộng mà vì mục tiêu lợi nhuận của nhà đầu tư, doanh nghiệp. Điều này gây bức xúc cho người sử dụng đất và làm phát sinh nhiều vụ khiếu kiện kéo dài, phức tạp. Vì vậy, dự thảo Luật cần quy định rõ đối với các dự án Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội phải vì lợi ích quốc gia công cộng hoặc vì mục đích quốc phòng an ninh nhưng phải bảo đảm tính thật cần thiết và không vì mục tiêu lợi nhuận.
Đại biểu Lê Hữu Trí cũng lưu ý đối với các dự án vừa có mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, vì lợi ích quốc gia công cộng nhưng cũng có mục tiêu lợi nhuận của nhà đầu tư thì cần phân định rõ trường hợp nào thì được Nhà nước thu hồi đất và trường hợp nào thì nhà đầu tư tự thỏa thuận với người sử dụng đất. Trong trường hợp nhà đầu tư tự thỏa thuận với người sử dụng đất thì cũng cần quy định tỷ lệ diện tích đất còn lại của dự án mà nhà đầu tư không thể thỏa thuận được với người sử dụng đất. Đồng thời cần có chế định điều chỉnh chênh lệch địa tô cho người sử dụng đất để bảo đảm tính công bằng về mặt lợi ích của Nhà nước, nhà đầu tư và người bị thu hồi đất.
Đại biểu Lê Hữu Trí cũng đề nghị cần quy định cụ thể, rõ ràng hơn về thẩm quyền, mục đích phạm vi thu hồi đất, điều kiện, tiêu chí cụ thể của việc Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, cũng như cơ chế tự thỏa thuận giữa doanh nghiệp và người sử dụng đất trong chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện các dự án xây dựng các khu đô thị, nhà ở thương mại theo đúng tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW.
10h15: Đại biểu Nguyễn Thanh Cầm - Đoàn ĐBQH tỉnh Tiền Giang: Bổ sung quỹ đất cho cơ sở trợ giúp phòng chống bạo lực gia đình
Tham gia phát biểu tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Thanh Cầm - Đoàn ĐBQH tỉnh Tiền Giang cho biết, điểm d khoản 2 Điều 10 trong dự thảo luật quy định, nhóm đất phi nông nghiệp bao gồm các loại đất như sau: đất xây dựng công trình sự nghiệp gồm đất xây dựng trụ sở của đơn vị sự nghiệp công lập; đất xây dựng cơ sở văn hóa, xã hội, y tế, giáo dục và đào tạo, thể dục thể thao, khoa học và công nghệ, môi trường, khí tượng thủy văn, ngoại giao và công trình sự nghiệp khác...
Đại biểu cho rằng quy định như vậy còn rất chung chung, cần rà soát, cụ thể hóa nội hàm của cơ sở xã hội, tránh sự tùy nghi trong quá trình tổ chức thực hiện. Ngoài ra, để đảm bảo sự thống nhất của hệ thống pháp luật và phù hợp với yêu cầu thực tế, đại biểu đề nghị bổ sung thêm cơ sở trợ giúp phòng, chống bạo lực gia đình và cơ sở cai nghiện ma túy.
Đại biểu cho biết, Điều 35 Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi) quy định, Cơ sở trợ giúp phòng, chống bạo lực gia đình thực hiện việc chăm sóc, tư vấn, bố trí nơi tạm lánh, hỗ trợ nhu cầu thiết yếu cho người bị bạo lực gia đình và trẻ em mà người bị bạo lực gia đình có trách nhiệm chăm sóc, nuôi dưỡng; giáo dục, hỗ trợ chuyển đổi hành vi bạo lực gia đình.
Luật Phòng, chống ma túy cũng quy định, cơ sở cai nghiện ma túy tự nguyện được hưởng chế độ ưu đãi theo quy định của pháp luật. Đại biểu nhấn mạnh, việc có quỹ đất cho các cơ sở này là cần thiết, góp phần vào việc bảo vệ, thực hiện quyền con người. Tương tự, tại Điều 79 về thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, đại biểu đề nghị bổ sung vào điểm d khoản 2 2 loại hình cơ sở là thêm cơ sở trợ giúp phòng, chống bạo lực gia đình và cơ sở cai nghiện ma túy.
10h20: Đại biểu Trần Thị Hiền - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Nam: Đơn giản hóa các tiêu chí và nội dung của kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện
Góp ý về nhiệm vụ lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, đại biểu Trần Thị Hiền - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Nam đề nghị giảm bớt thủ tục hành chính và thực hiện chủ trương của Đảng về phân cấp, phân quyền, tạo điều kiện thuận lợi cho địa phương không quy định nội dung, phải xin ý kiến Bộ Tài nguyên và Môi trường đối với nhiệm vụ lập quy hoạch, sử dụng đất cấp tỉnh.
Đồng thời đề nghị sửa lại điểm d khoản 2 Điều 63 của dự thảo như sau: Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xây dựng nhiệm vụ lập quy hoạch sử dụng cấp tỉnh trình Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xây dựng và phê duyệt nhiệm vụ lập kế hoạch xây dựng đất cấp tỉnh.
Về kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện tại Điều 67, đại biểu Trần Thị Hiền đề nghị cần đơn giản hóa các tiêu chí và nội dung của kế hoạch, không nên quá chi tiết, cụ thể vì sẽ gây rất nhiều khó khăn, vướng mắc trong quá trình lập kế hoạch và thực hiện kế hoạch. Hiện nay, việc lập kế hoạch sử dụng đất phải căn cứ vào danh mục thu hồi, chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng đang là vấn đề gặp rất nhiều vướng mắc của các địa phương.
Vì vậy, trong kế hoạch sử dụng đất, đại biểu Trần Thị Hiền đề nghị chỉ cần quy định Hội đồng nhân dân thông qua danh mục thu hồi chuyển mục đích sử dụng đất trước khi quyết định thu hồi đất là đủ.
Về vấn đề thu hồi đất theo quy định tại Điều 79, đại biểu đề nghị Cơ quan soạn thảo nghiên cứu xem xét, điều chỉnh giảm quy mô diện tích dự án nhà ở thương mại tại tại điểm b, khoản 1, Điều 126 xuống 5 ha đối với khu vực nông thôn, 3 ha đối với khu vực đô thị. Đồng thời nghiên cứu quy định đối với dự án nhà ở thương mại có 100% diện tích đất nông nghiệp (bao gồm cả diện tích giao thông, thủy lợi, nội đồng mà dưới mức quy định về quy mô diện tích) thì Nhà nước thu hồi đất để thực hiện dự án và nhà đầu tư không phải thỏa thuận dự án. Nhà đầu tư có quyền sử dụng đất, không phân biệt phải có đất ở hoặc các loại đất khác để thực hiện dự án thì được phép chuyển mục đích sử dụng đất để làm nhà ở thương mại.
Về giá đất, đại biểu Trần Thị Hiền đề nghị cần quy định chi tiết nội dung, phương pháp xác định giá đất, điều kiện áp dụng phương pháp xác định giá đất trong dự thảo Luật Đất đai một cách rõ ràng, cụ thể để dễ thực hiện, đồng thời cụ thể hóa cơ chế kiểm tra, giám sát việc thực hiện.
10h26: Đại biểu Phan Văn Xựng - Đoàn ĐBQH Tp. Hồ Chí Minh: Rà soát, điều chỉnh các quy định liên quan đến đất quốc phòng, an ninh
Phát biểu ý kiến về dự án Luật Đất đai (sửa đổi) tại hội trường, ĐBQH Phan Văn Xựng - Đoàn ĐBQH Tp. Hồ Chí Minh cơ bản đồng tình với các nội dung của dự thảo Luật, cho rằng dự thảo Luật đã tiếp thu nhiều ý kiến của đại biểu quốc hội và các ý kiến góp ý của nhân dân…
Quan tâm đến các quy định liên quan đến đất quốc phòng, an ninh, đại biểu Phan Văn Xựng đề nghị Ban soạn thảo sửa đổi, bổ sung vốn đầu tư quốc gia về kế hoạch, quy hoạch sử dụng đất quốc phòng. Đại biểu cho biết, Điều 6 dự thảo Luật quy định về nội dung quy hoạch, căn cứ lập kế hoạch sử dụng trong quốc phòng, an ninh và nội dung của kế hoạch sử dụng đất quốc phòng, an ninh. Bên cạnh đó, tại Khoản 3 Điều 68 của dự thảo luật giao Chính phủ quy định chi tiết về tiêu chí và quyết định phân định khu vực đất đai ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh.
Đại biểu cho rằng, dự thảo Luật cơ bản đã quy định đầy đủ các căn cứ về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc phòng. Tuy nhiên, để bảo đảm đầy đủ hơn, đại biểu đề nghị bổ sung nội dung giao Chính phủ là Chính phủ quy định tiêu chí khu vực quản lý nghiêm ngặt việc chuyển mục đích sử dụng đất quốc phòng, khu vực hạn chế chuyển mục đích sử dụng đất văn phòng.
Đại biểu cho rằng, quy định như vậy để bảo đảm tính tổng thể và thống nhất, bảo đảm tính bao quát ở khu vực, vị trí, diện tích đất có giá trị về quốc phòng, an ninh nhưng chưa nằm trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc phòng, an ninh. Đồng thời, quy định như vậy là để ràng buộc về phân định khu vực hạn chế tiếp cận đất đai theo đối tượng sử dụng đất liên quan đến quốc phòng, an ninh tại quy định kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, cấp huyện và tạo cơ sở pháp lý để Chính phủ xác định cụ thể các tiêu chí và phân định khu vực hạn chế tiếp cận đất theo đối tượng sử dụng đất liên quan đến quốc phòng, an ninh và có quy định chặt chẽ, nghiêm ngặt đảm bảo đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ quốc phòng, an ninh và công trình quốc phòng ở các vị trí chiến lược quan trọng.
10h33: Đại biểu Nguyễn Thành Nam - Đoàn ĐBQH tỉnh: Cần có cơ chế can thiệp đảm bảo quyền lợi của người dân trong việc nhượng quyền sử dụng đất
Đóng góp vào dự án Luật Đất đai (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Thành Nam đánh giá cao việc Ban soạn thảo dự án Luật đã tiếp thu của Nhân dân trong việc sửa đổi, bổ sung các điều cụ thể. Đề cập về rà soát kế hoạch, quy hoạch sử dụng đất, đại biểu Nguyễn Thành Nam cho rằng, cần có sự phân quyền cụ thể, đặc biệt đối với quy hoạch đối với thành phố thuộc tỉnh.
Về thẩm quyền, phân quyền sử dụng đất, cần có tiêu chí cụ thể về chuyển mục đích sử dụng rừng, đất trồng lúa. Còn đối với nhượng quyền sử dụng đất, Nguyễn Thành Nam nêu quan điểm, cần có cơ chế can thiệp đảm bảo quyền lợi của người dân...
Về sử dụng đất để thực hiện dự án phát triển kinh tế xã hội thông qua việc thỏa thuận chuyển nhượng quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất quy định tại Điều 127 của dự thảo luật theo dự thảo, đại biểu Nguyễn Thành Nam cho rằng, cơ chế này có điểm ưu việt là bảo vệ tối đa quyền của người sử dụng đất.
Tuy nhiên, trong điều kiện sở hữu toàn dân về đất đai, chúng ta cũng cần tính toán hài hòa lợi ích của Nhà nước, người sử dụng đất và của nhà đầu tư hướng vào mục tiêu sử dụng đất đai một cách hiệu quả, bền vững nhất.
Thực tế khi công khai dự án và thỏa thuận nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất thời gian qua cho thấy, nhà đầu tư thường phải đối diện với nhiều tình trạng dự án bị chậm tiến độ, dang dở, đình trệ do có một tỷ lệ đất rất nhỏ không thỏa thuận được, bị một số ít chủ sử dụng đất thổi giá hoặc cố tình không hợp tác làm cản trở thực hiện dự án, gây lãng phí nguồn lực đất đai và quyền lợi của số đông người dân đã đồng thuận với mục tiêu của dự án.
Trước thực tế trên, đại biểu Nguyễn Thành Nam đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu để có cơ chế, biện pháp can thiệp của Nhà nước để giải quyết vấn đề trên, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của số đông người có quyền sử dụng đất và của nhà đầu tư; đồng thời ngăn chặn một bộ phận nhỏ người sử dụng đất lợi dụng chính sách làm ảnh hưởng đến mục tiêu phát triển kinh tế- xã hội của địa phương.
10h38: Đại biểu Nguyễn Thanh Sang - Đoàn ĐBQH Tp. Hồ Chí Minh tranh luận
Phát biểu tranh luận về thẩm quyền trong tranh chấp đất đai, Đại biểu Nguyễn Thanh Sang - Đoàn ĐBQH Tp. Hồ Chí Minh cho biết, theo quy định, các loại tranh chấp đất đai có giấy chứng nhận thì do Tòa án giiar quyết. Các loại tranh chấp đất đai không có giấy chứng nhận thì do đương sự chọn 1 trong 2 hình thức: nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tại UBND cấp có thẩm quyền, hoặc khởi kiện ra tòa án.
Trong trường hợp quy định theo khoản 3 Điều 254 thì trường hợp giải quyết tranh chấp, nếu không đồng ý cách giải quyết của UBND cấp huyện thì có thể khiếu nại lên Chủ tịch UBND cấp tỉnh, đồng thời cho phép đương sự được khởi kiện tòa án theo quy định tố tụng. Đại biểu cho rằng quy định như vậy sẽ rất tốn thời gian, dẫn đến phải giải quyết nhiều lần, cuối cùng lại có thể phải kiện ra tòa. Đại biểu đề nghị quy định để Tòa án nhân dân giải quyết, tránh cùng một sự kiện phải xử lý ở nhiều cơ quan khác nhau.
10h47: Đại biểu Lê Xuân Thân - Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa phát biểu tranh luận
Phát biểu tranh luận về vấn đề giải quyết tranh chấp đất đai, đại biểu Lê Xuân Thân cho biết, Tờ trình đầu tiên về dự thảo Luật của Chính phủ trình Quốc hội cho ý kiến lần đầu đã bỏ hẳn thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai của Ủy ban nhân dân. Giải trình của Chính phủ lúc đó nêu rõ, tới giờ này, về cơ bản đã cấp xong giấy chứng nhận sử dụng đất cho công dân, cho người sử dụng đất.
Sau một thời gian lấy ý kiến, dự thảo lại quy định như luật hiện hành, vẫn là Ủy ban nhân dân giải quyết. Theo đại biểu, giải quyết tranh chấp mà Ủy ban nhân dân giải quyết trước, sau đó khởi kiện ra Tòa án hành chính là không đúng. Bởi, Tòa án hành chính giải quyết các quyết định hành chính và hành vi hành chính bị khiếu kiện, xem xét về căn cứ và tính hợp pháp chứ không giải quyết tranh chấp.
Đại biểu nêu rõ, Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban Nhân dân có giao nhiệm vụ giải quyết tranh chấp của Ủy ban nhân dân. Nhưng năm 2015, Luật Tổ chức chính quyền địa phương đã bỏ thẩm quyền này của Ủy ban nhân dân các cấp. Bên cạnh đó, với tinh thần một việc không giao hai cơ quan trở lên giải quyết, do đó cần tập trung ở cơ quan tòa án. Mặt khác, Hiến pháp đã nêu rõ mọi tranh chấp đều do Tòa án xét xử, đây là cơ quan xét xử duy nhất.
Từ phân tích trên, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc quy định toàn bộ giải quyết tranh chấp về đất đai do Tòa án các cấp giải quyết theo quy định của pháp luật.
10h48: Đại biểu Tô Văn Tám - Đoàn ĐBQH tỉnh Kon Tum: Sửa đổi Luật Đất đai cần khắc phục tình trạng quy hoạch treo.
Góp ý về quy hoạch, kết hoạch sử dụng đất, đại biểu Tô Văn Tám cho biết, đây là vấn đề được người dân quan tâm, nhưng trên thực tế việc tổ chức thực hiện chậm hoặc không thực hiện được một số nội dung của quy hoạch. Việc thực hiện chậm này không chỉ à 5 năm, 10 năm, 20 năm, thậm chí còn lâu hơn và được người dân gọi là quy hoạch treo. Quy hoạch treo không chỉ gây lãng phí, ảnh hưởng đến kinh tế - xã hội mà còn ảnh hưởng đến đời sống Nhân dân. Vì vậy, sửa đổi luật Đất đai cần có quy định rõ ràng, khả thi để xóa bỏ tình trạng này.
Vì vậy, đại biểu đề nghị bỏ tầm nhìn trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất tại Điều 62, bởi tầm nhìn chỉ mang tính ước lượng, dự báo, mà dự báo có thể chính xác, có thể không chính xác, có thể là một tác nhân của quy hoạch treo. Người dân chỉ mong muốn nhà nước xác định rõ quy hoạch đất đai cụ thể là bao lâu và quyền lợi của họ như thế nào trong khu vực quy hoạch. Việc bỏ tầm nhìn quy hoạch nhằm đáp ứng nhu cầu này.
Ngoài ra, để đảm bảo quyền lợi của người dân trong vùng quy hoạch, cần chỉnh lý, bổ sung thêm tại khoản 3 Điều 78 theo hướng: khi quy hoạch sử dụng đất đã được công bố mà chưa có kế hoạch sử dụng đất cấp huyện và thực hiện các quyền của quyền sử dụng đất quy định tại Điều 38 của luật này và pháp luật liên quan. Đại biểu cho biết, “pháp luật liên quan” rất rộng, người dân khó tiếp cận vì vậy cần quy định vào dự thảo luật một điều về quyền của người sử dụng đất. Đồng thời, bổ sung vào khoản 3 điều 76 nội dung: hết kỳ quy hoạch sử dụng đất đã được quyết liệt mà không thực hiện dự án thì hủy bỏ quy hoạch.
Về vấn đề thu hồi đất phục vụ phát triển kinh tế - xã hội vì mục đích quốc gia, công cộng, đại biểu đề nghị cần xác định thu hồi đất hoàn toàn vì mục đích quốc gia công cộng và thu hồi đất cho mục đích dịch vụ thương mại đơn thuần. Trường hợp vì lợi ích quốc gia, công cộng, Nhà nước thu hồi và bồi thường hỗ trợ theo các quy tắc tại Điều 90 của dự thảo luật; đồng thời có chính sách khuyến khích người dân tham gia.
Trường hợp thu hồi đất vì mục đích thương mại, dịch vụ thương mại đơn thuần lợi nhuận cần quy định theo hướng khi định giá đất, người có đất thu hồi là một bên trong quy trình định giá. Trường hợp không thỏa thuận được, các bên có thể yêu cầu cơ quan định giá độc lập; hoặc yêu cầu tòa án giải quyết.
10h56: Đại biểu Đỗ Chí Nghĩa - Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Yên: Ưu tiên thế nào với đất đang được sử dụng cho mục đích văn hóa, giáo dục?
Đại biểu Đỗ Chí Nghĩa - Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Yên cho biết, dự thảo Luật quy định, Nhà nước khuyến khích việc sử dụng đất vào mục đích phát triển văn hóa, y tế, giáo dục đào tạo, thể dục thể thao, khoa học, công nghệ và môi trường. Đất có di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, di sản thiên nhiên đã được xếp hạng hoặc được Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định bảo vệ thì phải được quản lý nghiêm ngặt.
Đại biểu đặt vấn đề, cần thực hiện giải pháp nào để ưu tiên với đất đang được sử dụng cho mục đích văn hóa, giáo dục, tránh chuyển đổi sang mục đích lợi nhuận. Từ thực tế, đại biểu cho biết nhiều đất của trường học, các cơ sở văn hóa rất được các nhà đầu tư quan tâm, khi chuyển sang mục đích sử dụng khác thì việc thu hút người học của các cơ sở giáo dục gặp nhiều khó khăn.
Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc kỹ đến những nguồn lực đầu tư cho văn hóa giáo dục, coi đó là sự đầu tư trực tiếp cho tương lai con em, không nên coi đó là những nhà đầu tư, kinh doanh thông thường, để có hướng quy định phù hợp. Đại biểu cho rằng, Điều 157 cần sửa đổi theo hướng thiết kế thêm đối tượng được miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất là các cơ sở giáo dục ngoài công lập, để tạo được những thành tựu cụ thể trong giáo dục về dài hạn.
10h50: Đại biểu Hoàng Minh Hiếu - Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An: Cần nghiên cứu phương án tính thuế thu nhập từ chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa trên chênh lệch giữa giá mua và giá bán
Đại biểu Hoàng Minh Hiếu nêu rõ, một trong những vấn đề quan trọng nhất trong dự án Luật Đất đai sửa đổi lần này là về định giá đất. Đại biểu ghi nhận thời gian vừa qua cơ quan soạn thảo đã có nhiều nỗ lực trong việc tiếp thu các ý kiến góp ý để hoàn thiện nội dung này. Tuy nhiên, vẫn còn những vấn đề cần được thảo luận, nghiên cứu rõ hơn.
Theo đại biểu Hoàng Minh Hiếu, dự thảo Luật quy định bảng giá đất được áp dụng để tính thuế thu nhập từ chuyển quyền sử dụng đất còn có một tồn tại một số vấn đề. Đại biểu chỉ rõ, việc áp dụng bảng giá đất để tính thuế thu nhập cá nhân, đồng nghĩa với việc cho phép người dân túy ý ghi giá trị hợp đồng chuyển nhượng trên hợp đồng. Điều này sẽ không bảo đảm cho việc khuyến khích người dân ghi đúng giá chuyển nhượng bởi vì rất có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến việc ghi giá trên hợp đồng như là việc cố tình tạo ra hàng loạt các giao dịch ảo để nâng giá đất ở một khu vực nhất định hoặc ghi sai giá đất để hợp lý hóa trách nhiệm kê khai tài sản hoặc là thực hiện hành vi rửa tiền. v.v Việc kê khai không đúng giá trên hợp đồng sẽ dẫn đến dữ liệu đầu vào không chính xác, sẽ dẫn đến việc định giá để xây dựng bảng giá đất cũng sẽ không chính xác. Điều đó có nghĩa là mục tiêu đặt ra của chính sách này có khả năng là không đạt được. Bên cạnh đó, việc tính giá như vậy còn thiệt thòi cho người chuyển nhượng khi việc mua bán bị lỗ, không phát sinh thu nhập thực tế.
Từ những phân tích trên, đại biểu Hoàng Minh Hiếu kiến nghị Ban soạn thảo cần nghiên cứu để sửa đổi các quy định có liên quan của Luật Đất đai và Luật Thuế thu nhập cá nhân để vừa khuyến khích người dân khi đúng giá chuyển nhượng trên hợp đồng và tính đúng thuế thu nhập cá nhân. Theo đó, cần nghiên cứu phương án tính thuế thu nhập từ chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa trên chênh lệch giữa giá mua và giá bán.
Góp ý về việc tham gia của các tổ chức tư vấn định giá, đại biểu Hoàng Minh Hiếu chỉ rõ, dự thảo Luật quy định theo hướng việc định giá đất cụ thể cần có sự tham gia của các tổ chức tư vấn định giá đất. Tuy nhiên, theo dõi thực tiễn áp dụng Luật Đất đai trong thời gian vừa qua cho thấy các địa phương gặp rất nhiều khó khăn trong việc thuê tổ chức tư vấn định giá. Do đó, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo cần đánh giá cụ thể để có những quy định phù hợp, đặc biệt là về quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của tổ chức này bảo đảm được tính khả thi.
Về các phương pháp định giá đất, đại biểu Hoàng Minh Hiếu bày tỏ đồng ý với việc dự thảo Luật đã tiếp thu, bổ sung quy định về các phương pháp sử dụng để định giá đất tại khoản 4 Điều 188. Tuy nhiên, quy định tại dự thảo lại là chưa làm rõ những nguyên tắc, phương pháp nào được ưu tiên áp dụng trong một số trường hợp cụ thể. Chẳng hạn như là việc áp dụng phương pháp hệ số điều chỉnh giá đất, tức là phương pháp “hệ số K” có ưu điểm là dễ thực hiện, không gây rủi ro cho cán bộ, công chức trong thực thi công vụ. góp phần giải quyết nhanh các ách tắc của nhiều dự án bất động sản trên thực tế. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cũng đã nhận định đây là một phương pháp định giá đặc thù, riêng có của Việt Nam.
Việc xác định hệ số K còn có nhiều yếu tố chủ quan, có khả năng chưa bám sát đúng với giá thị trường. Do vậy, việc áp dụng phương pháp này có khả năng không phù hợp với một số trường hợp nhất định như là trong việc xác định giá trị quyền sử dụng đất khi cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước. Do đó, đại biểu Hoàng Minh Hiếu đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu để có những quy định cụ thể hơn về nguyên tắc áp dụng các phương pháp định giá đất trong dự thảo Luật này.
11h02: Đại biểu Nguyễn Hữu Thông - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Thuận: Dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng phải đáp ứng đủ 3 tiêu chí
Góp ý về quy định tại Điều 3, đại biểu Nguyễn Hữu Thông - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Thuận đề nghị bổ sung giải thích thuật ngữ “dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng", vì pháp luật hiện hành chưa quy định giải thích. Hiện chưa xây dựng được tiêu chí cụ thể để xác định thế nào là dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, gây lúng túng, khó khăn cho các cơ quan thực thi trong việc áp dụng pháp luật về thu hồi đất. Do đó, đại biểu Nguyễn Hữu Thông đề nghị dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng phải đáp ứng ba tiêu chí cụ thể sau: phải mang lại lợi ích chung cho nhân dân của một xã, của một huyện, của một tỉnh hoặc là của một vùng; do ngân sách nhà nước đầu tư thực hiện hoặc là đầu tư theo phương thức đối tác công tư; mục đích thực hiện là công cộng.
Về tài chính đất đai và giá đất, đại biểu Nguyễn Hữu Thông đề nghị bổ sung quy định về thuế đất trống. Vì dự thảo Luật lần này không nhiều thay đổi so với Luật hiện hành, chỉ bổ sung một khoản thu mới đó là tiền sử dụng đất trong trường hợp sử dụng đất đa mục đích.
Do đó, đề nghị dự án Luật Đất đai (sửa đổi) cần bổ sung thêm quy định về là thuế đất trống. Đại biểu Nguyễn Hữu Thông cho rằng, đây là công cụ chống đầu cơ, thúc đẩy quá trình triển khai đất đai ngành đầu tư vào sản xuất và tạo ra của cả vật chất. Và loại thuế này góp phần xử lý hiệu quả hiện tượng đầu cơ đất nông nghiệp để phân lô bán nền và tình trạng chiếm dụng đất sản xuất kinh doanh ở những vị trí đắc địa để trục lợi. Loại thuế này cũng mang lại nhiều hiệu quả trong thực tiễn đối với một số quốc gia.
Ngoài ra, đại biểu Nguyễn Hữu Thông cũng đề nghị bổ sung vào căn cứ xây dựng bảng giá đất tại Điều 159. Đại biểu cho rằng, cần bổ sung căn cứ chỉ tiêu về phát triển kinh tế - xã hội của địa phương như tốc độ tăng trưởng và cơ cấu sử dụng đất ở địa phương, GDP bình quân đầu người hay tỉ lệ hộ nghèo theo chuẩn đa chiều. Vì những chỉ số này là căn cứ cần thiết để thể hiện tính đặc thù của địa phương ở tính khả thi và hiệu quả của bảng giá đất khi áp dụng vào thực tế.
11h07: Đại biểu Trần Chí Cường - Đoàn ĐBQH Tp. Đà Nẵng: Đề nghị rà soát, hoàn thiện các quy định liên quan đến hoạt động cho thuê đất
Phát biểu ý kiến về dự án Luật Đất đai (sửa đổi) tại hội trường, ĐBQH Trần Chí Cường - Đoàn ĐBQH Tp. Đà Nẵng cho rằng Điều 120 của dự thảo Luật quy định về nội dung cho thuê đất, cụ thể tại Khoản 2 quy định về Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê đã cơ bản thể chế được chủ trương của Đảng tại Nghị quyết số 18.
Đặc biệt là việc quy định cụ thể các nhóm, lĩnh vực, ngành và đất sử dụng cho những lĩnh vực được trả tiền một lần cho cả thời gian thuê. Tuy nhiên, theo đại biểu đây là vấn đề cần phải xem xét yếu tố đặc thù phát triển của từng địa phương. Bởi thực tế có những dự án được xác định là động lực, trọng điểm để thúc đẩy phát triển kinh tế- xã hội của một địa phương và nhà đầu tư yêu cầu phải được trả tiền một lần để có thể cân đối, chủ động phương án tài chính đầu tư cho thực hiện dự án nhằm đảm bảo tính ổn định, tránh biến động trong quá trình triển khai thực hiện dự án của nhà đầu tư nhưng sẽ không được áp dụng hình thức thanh toán một lần.
Do đó, đại biểu đề nghị cần xem xét bổ sung tại Khoản 2, Điều 120 thêm trường hợp đó là đối với những dự án mang tính chất động lực, trọng điểm nằm trong chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội của địa phương thì giao cho Hội đồng nhân dân cấp tỉnh xem xét, quyết định việc trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê.
11h13: Đại biểu Huỳnh Thị Phúc - Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu: Quy định thông tin qua điều tra, khảo sát thực tế để đảm bảo giá đất sát với thị trường
Để đảm bảo tính khả thi trong việc thực hiện kế hoạch, quy hoạch sử dụng đất, đại biểu Huỳnh Thị Phúc nêu quan điểm, trong dự án Luật Đất đai (sửa đổi) cần có thêm quy định về sự phối hợp giữa các Bộ ngành với địa phương.
Về phương pháp tính giá đất, đại biểu Huỳnh Thị Phúc cho rằng, việc xác định giá đất phải đảm bảo tính khách quan, công bằng; đồng thời cần xác định quy định thông tin qua điều tra, khảo sát thực tế để đảm bảo giá đất sát với thị trường. Ngoài ra, cần có quy định pháp lý, tính chỉ số khi giá đất cao hơn thị trường...
Theo đại biểu Huỳnh Thị Phúc, Ban soạn thảo dự án Luật cần làm rõ hơn các nội dung về thông tin giá đất việc xác định giá đất khi chưa có thông tin dữ liệu quốc gia thì thực hiện thông qua điều tra, khảo sát. Bởi vì trong thực tế, có rất ít trường hợp giá đất chuyển nhượng được ghi đúng thực tế so với giao dịch chuyển nhượng, quyền sử dụng đất đã được công chứng, chứng thực. Lý do là vì người mua hoặc người bán thường có xu hướng ghi thấp hơn giá trị thực tế gấp nhiều lần nhằm giảm các khoản thuế, phí theo quy định.
11h20: Đại biểu Đinh Văn Thê - Đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai: Xem xét khái niệm “Tài sản gắn liền với đất”
Tham gia phát biểu ý kiến hoàn thiện dự án luật Đất đai (sửa đổi), đại biểu Đinh Văn Thê - Đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai cho biết, tại Điều 3 về giải thích từ ngữ, dự thảo luật đang quy định, tài sản gắn liền với đất bao gồm nhà ở, công trình xây dựng gắn liền với đất theo quy định của pháp luật.
Đại biểu cho rằng giải thích như vậy là chưa đầy đủ. Theo khoản 4, Điều 3 Nghị định 21/2021/NĐ-CP ngày 19/3/2021 quy định thi hành Bộ luật Dân sự về bảo đảm thực hiện nghĩa vụ, tài sản gắn liền với đất bao gồm nhà ở, công trình xây dựng thuộc dự án đầu tư xây dựng nhà ở; nhà ở riêng lẻ theo quy định của Luật Nhà ở; công trình xây dựng khác; cây lâu năm, rừng sản xuất là rừng trồng hoặc vật khác gắn liền với đất theo quy định của pháp luật. Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu, điều chỉnh nội dung này cho phù hợp, thống nhất.
Về hạn mức giao đất nông nghiệp, dự thảo luật quy định, hạn mức giao đất trồng cây hàng năm, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối cho cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp như sau: Không quá 03 héc ta cho mỗi loại đất đối với tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thuộc khu vực Đông Nam Bộ và khu vực đồng bằng sông Cửu Long; Không quá 02 héc ta cho mỗi loại đất đối với tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương khác. Đại biểu cho rằng, để đảm bảo công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp Tây Nguyên, cần nâng hạn mức của khu vực này lên không quá 03 héc ta.
11h24: Đại biểu Lê Đào An Xuân - Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Yên
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Lê Đào An Xuân đánh giá cao Chính phủ và Bộ Tài nguyên và Môi trường đã rất tích cực, khẩn trương thực hiện lấy ý kiến và cập nhật, sửa đổi dự thảo Luật Đất đai.
Quan tâm tới quy định về hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề, tìm kiếm việc làm cho hộ gia đình, cá nhân khi nhà nước thu hồi đất ở Điều 108 dự thảo Luật, đai biểu đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung một điều khoản về xem xét đến vấn đề giới trong xây dựng các chính sách chuyển đổi nghề.
Tại phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và xã hội, nhiều đại biểu Quốc hội bày tỏ băn khoăn khi là lao động nữ ngoài 40 tuổi mất việc và gặp nhiều khó khăn trong tìm kiếm công việc mới. Việc thu hồi đất sản xuất dẫn đến chuyển đổi nghề cũng dẫn đến những trường hợp tương tự. Đồng thời, đề nghị bổ sung các chính sách về an sinh xã hội đối với các cá nhân có đất nông nghiệp bị Nhà nước thu hồi đất mà không thuộc các đối tượng quy định tại Điều 94, cụ thể là các cá nhân không còn trong độ tuổi lao động hoặc mất, suy giảm khả năng lao động.
Về giám sát của công dân đối với việc quản lý, sử dụng đất đai tại Điều 229, đại biểu cho biết, theo quy định trong dự thảo Luật, công dân tự mình hoặc thông qua các tổ chức đại diện thực hiện quyền giám sát và phản ánh các sai phạm trong quản lý, sử dụng đất đai; quy định về các nguyên tắc, nội dung, hình thức giám sát và trách nhiệm của cơ quan có thẩm quyền khi nhận được ý kiến của công dân. Tuy nhiên, Điều 229 không quy định về thời gian các cơ quan có thẩm quyền phải có trách nhiệm phản hồi lại ý kiến của công dân. Trên thực tế, không phải lúc nào ý kiến của công dân và tổ chức đại diện cho người dân cũng được giải quyết hoặc giải quyết thì rất chậm trễ, gây ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân. Do vậy, đại biểu đề nghị bổ sung khoảng thời gian cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải có trách nhiệm thông báo, phản hồi lại ý kiến của người dân.v
11h29: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu kết thúc phiên thảo luận sáng 21/6
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, theo đề nghị của các đại biểu Quốc hội, Đoàn Chủ tọa điều chỉnh thời gian phát biểu trong phiên họp buổi chiều thành tối đa 5 phút phát biểu, 2 phút cho mỗi lượt tranh luận. Phiên thảo luận buổi sáng kết thúc.
