Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV
Theo đó, Quốc hội tiến hành chất vấn nhóm vấn đề thứ nhất thuộc lĩnh vực lao động, thương binh và xã hội với những nội dung cơ bản như sau:
(1) Giải pháp phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu phát triển của các ngành, lĩnh vực; công tác quy hoạch, sắp xếp, tổ chức, cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đào tạo của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, bảo đảm cung cấp đủ lao động có kỹ năng nghề tại các địa bàn, lĩnh vực trọng điểm.
(2) Thực trạng việc làm cho người lao động và giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tạo việc làm cho người lao động trong giai đoạn hiện nay.
(3) Giải pháp khắc phục bất cập, hạn chế trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội (doanh nghiệp trốn đóng, chiếm dụng, nợ tiền bảo hiểm xã hội, tình trạng cấu kết, lập khống, làm giả hồ sơ hưởng chế độ bảo hiểm, chi sai chế độ…); công tác quản lý Quỹ Bảo hiểm xã hội; giải pháp khắc phục tình trạng người lao động rút bảo hiểm xã hội một lần có xu hướng gia tăng.
Chịu trách nhiệm trả lời chính là Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung. Tham gia trả lời chất vấn có: Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà; Bộ trưởng các Bộ: Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Giáo dục và Đào tạo, Nội vụ, Y tế, Tư pháp; Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam cùng tham gia trả lời chất vấn, giải trình về những vấn đề có liên quan.
8h00: Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu khai mạc phiên chất vấn và trả lời chất vấn
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, theo chương trình, phiên chất vấn tại Kỳ họp thứ 5 Quốc hội khóa XV được tiến hành trong thời gian 2,5 ngày, từ sáng ngày hôm nay 6/6 đến hết sáng ngày 8/6 và được phát thanh, truyền hình trực tiếp trên Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam và Truyền hình Quốc hội.
Nội dung chất vấn tập trung vào 4 nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của các Bộ: Lao động - Thương binh và Xã hội, Khoa học và Công nghệ, Giao thông vận tải và Ủy ban Dân tộc. Cuối phiên chất vấn, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái sẽ thay mặt Chính phủ báo cáo giải trình, làm rõ hơn các vấn đề mà đại biểu Quốc hội quan tâm và trực tiếp trả lời chất vấn của các vị đại biểu Quốc hội. Tại phiên bế mạc, Quốc hội sẽ xem xét, biểu quyết thông qua Nghị quyết về hoạt động chất vấn để làm căn cứ cho các cơ quan tổ chức triển khai, các cơ quan của Quốc hội và đại biểu Quốc hội giám sát việc thực hiện.
Ngoài 4 nhóm vấn đề được lựa chọn chất vấn, trong những ngày vừa qua của Kỳ họp, trên cơ sở thực tiễn, ý kiến của Nhân dân, cử tri và của các đại biểu Quốc hội trong thảo luận Tổ và Hội trường, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, ngành đã quan tâm thúc đẩy hoặc khởi động giải quyết nhiều vấn đề bức thiết của Nhân dân và doanh nghiệp.
Chủ tịch Quốc hội cho biết với phương châm tiếp tục đổi mới phương thức, cách thức tổ chức chất vấn và trả lời chất vấn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo Tổng Thư ký Quốc hội, các cơ quan triển khai rất sớm công tác chuẩn bị để việc lựa chọn nhóm vấn đề chất vấn.
Trên cơ sở thống kê đầy đủ các thông tin về việc trả lời chất vấn của các Bộ trưởng, Trưởng ngành và nội dung các nhóm vấn đề đã chất vấn trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV; căn cứ đề xuất của các Đoàn đại biểu Quốc hội và ý kiến, kiến nghị của cử tri, Nhân dân gửi đến Kỳ họp thứ 5, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã lựa chọn, trình 5 nhóm vấn đề để Quốc hội quyết định 4 nhóm vấn đề sẽ tổ chức chất vấn tại Kỳ họp này. Đây là những vấn đề lớn, quan trọng, không chỉ cần thiết, cấp bách trước mắt, mà còn có ý nghĩa chiến lược, lâu dài; trong đó, các vị Bộ trưởng: Khoa học và Công nghệ, Giao thông vận tải, Ủy ban Dân tộc lần đầu tiên trả lời chất vấn Quốc hội khóa XV, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ.
Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, chất vấn và xem xét việc trả lời chất vấn là hình thức giám sát đặc biệt hiệu quả, thể hiện đậm nét tính dân chủ, pháp quyền, chuyên nghiệp, công khai, minh bạch trong hoạt động của Quốc hội; là dịp để cử tri và Nhân dân cả nước đánh giá năng lực, trách nhiệm, việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ của đại biểu Quốc hội và những người giữ chức vụ, chức danh do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn.
Trên cơ sở sự chuẩn bị chu đáo, kỹ lưỡng, với thực tiễn phong phú trong ngành, lĩnh vực công tác và kinh nghiệm đã tích lũy trong quá trình họạt động tại Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội đề nghị các vị đại biểu Quốc hội tiếp tục phát huy tinh thần “Tận tâm - Tận lực - Tích cực - Tâm huyết - Trách nhiệm” trong hoạt động chất vấn; đề nghị các vị Bộ trưởng, Trưởng ngành nêu cao tinh thần trách nhiệm trước Quốc hội, trước cử tri và Nhân dân cả nước, giải trình rõ ràng về nguyên nhân, trách nhiệm và biện pháp khắc phục, để phiên chất vấn thực sự hiệu quả, thực chất, có chiều sâu, mang tính xây dựng cao; không chỉ góp phần giải quyết kịp thời những vấn đề thời sự, cấp bách, mà còn nhận diện và đề xuất giải pháp cho những vấn đề căn cơ, lâu dài, tạo chuyển biến thực chất trong từng lĩnh vực được chất vấn.
Chủ tịch Quốc hội tin tưởng, với tinh thần làm việc hết sức tập trung, tâm huyết, thẳng thắn, cầu thị, sử dụng hiệu quả thời gian, tuân thủ nghiêm túc quy định của Nội quy Kỳ họp Quốc hội, phiên chất vấn và trả lời chất vấn sẽ thành công tốt đẹp, đáp ứng được yêu cầu thực tiễn, kỳ vọng của cử tri và Nhân dân cả nước.
8h11: Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung phát biểu
Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung trân trọng cảm ơn Quốc hội để ngành lao động, thương binh và xã hội có điều kiện báo cáo trước Quốc hội và đồng bào cử tri cả nước về tình hình lao động, việc làm, công tác đào tạo giáo dục nghề nghiệp và công tác quản lý, phát triển bảo hiểm xã hội.
Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội khẳng định đây là những vấn đề lớn, liên quan trực tiếp đến đời sống, miếng ăn, giấc ngủ hàng ngày của hàng triệu người dân, người lao động và lực lượng hưu trí cả nước. Thời gian qua, trong bối cảnh nhiều thay đổi nhanh chóng và phức tạp, Đảng, Nhà nước, các cấp, các ngành đã đặc biệt quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, đảm bảo tăng trưởng kinh tế đi đôi với tiến bộ, công bằng xã hội.
Chúng ta đã vượt qua nhiều khó khăn để cơ bản đảm bảo các chính sách an sinh xã hội và đời sống nhân dân, triển khai nhanh chóng, kịp thời, hiệu quả nhiều chính sách xã hội, nhằm hỗ trợ người dân, người lao động, người sử dụng lao động trong khắc phục khó khăn do đại dịch gây ra.
8h16: Đại biểu Huỳnh Thị Ánh Sương - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi: Đề nghị chỉ rõ chính sách về giáo dục nghề nghiệp
Tham gia chất vấn tại phiên họp, đại biểu Huỳnh Thị Ánh Sương cho biết, theo báo cáo của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, giải pháp của Bộ về giáo dục nghề nghiệp là có chính sách để thu hút học sinh khá giỏi vào giáo dục nghề nghiệp. Đề nghị Bộ trưởng cho biết cụ thể những chính sách trên, khi nào được thực hiện? Bao giờ giáo dục nghề nghiệp mới là bậc học của hệ thống giáo dục quốc dân được học sinh lựa chọn?...
8h17: Đại biểu Nguyễn Thị Hà - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Ninh: Đánh giá của Bộ trưởng về thị trường lao động Việt Nam?
Đại biểu Nguyễn Thị Hà cho biết, sau hơn 2 năm thực hiện chương trình hỗ trợ phát triển thị trường lao động đến năm 2030 theo Quyết định 176 của Thủ tướng Chính phủ, thị trường lao động Việt Nam bước đầu đã có cải thiện, tuy nhiên chất lượng nguồn nhân lực đất nước vẫn ở vị trí thấp với nhiều nước trong khu vực. Tỉ lệ lao động có bằng cấp, chứng chỉ chỉ đạt khoảng 26%. Vậy, Bộ trưởng đánh giá như nào về quá trình triển khai thực hiện chương trình hỗ trợ phát triển thị trường lao động trên? Đến bao giờ chất lượng nguồn nhân lực đất nước mới tiệm cận được với các nước trong khu vực?
8h18: Đại biểu Tô Văn Tám - Đoàn ĐBQH tỉnh Kon Tum: Quan điểm của Bộ trưởng về chỉ số lao động chưa qua đào tạo
Đại biểu Tô Văn Tám cho biết, lao động đã qua đào tạo là yếu tố quan trọng tạo ra năng suất lao động. Tiêu chí đánh giá công nhận trình độ hiện nay chủ yếu trên văn bằng, chứng chỉ. Do vậy, chỉ số lao động qua đào tạo theo tỉ lệ % chưa cao. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy một bộ phận chưa qua trường lớp nhưng vẫn là người tạo ra năng suất lao động. Đề nghị Bộ trưởng cho biết quan điểm về vấn đề này? Có cần thiết xây dựng công cụ đánh giá trình độ của bộ phận lao động này không? Nếu có, đề nghị Bộ trưởng cho biết sẽ xây dựng như thế nào?
8h19: Đại biểu Bố Thị Xuân Linh - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Thuận: Đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp về quy mô lao động việc làm
Theo báo cáo của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân gửi đến Kỳ họp thứ 5 này, đánh giá về quy mô lao động việc làm tại nhiều địa phương trong cả nước vẫn còn mất cân đối lớn, thị trường phục hồi chậm dẫn đến tình trạng một bộ phận người lao động gặp nhiều khó khăn như thiếu việc làm, sức lao động chưa được tận dụng, phát huy và khai thác hợp lý dẫn đến việc di chuyển nguồn lao động từ địa phương này đến địa phương khác còn ở mức cao, chi phí sức lao động lớn song hiệu quả lao động vẫn còn thấp và lãng phí. Đại biểu Bố Thị Xuân Linh đề nghị Bộ trưởng có giải pháp gì để giải quyết các vấn đề nêu trên.
8h20: Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung trả lời chất vấn
Trả lời chất vấn của đại biểu liên quan đến giáo dục nghề nghiệp, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết, thời gian qua Chính phủ đã hoàn thiện cơ cấu, hệ thống giáo dục nghề nghiệp. Quốc hội đã thông qua 3 luật liên quan đến lĩnh vực này: Luật Giáo dục Đại học, Luật Giáo dục và Luật dạy nghề. Quy mô tuyển sinh hiện nay khoảng 2 triệu sinh viên, học sinh học nghề, so với cách đây 5 năm bình quân mỗi năm chỉ khoảng 500 nghìn học sinh, sinh viên, cho thấy có sự tiến bộ rõ rệt.
Bộ trưởng cũng thẳng thắng nhìn nhận, giáo dục nghề nghiệp cả về quy mô và chất lượng còn nhiều điều cần quan tâm, đổi mới và cải thiện về chính sách pháp luật, chế độ chính sách ưu đãi cho học sinh vào trường nghề chưa nhiều. Bộ trưởng nhấn mạnh, muốn đổi mới giáo dục nghề nghiệp cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, làm thay đổi nhận thức trong xã hội.
Về các giải pháp thu hút học sinh học nghề, trong đó điều quan trọng nhất là có sự ủng hộ của các bậc cha mẹ, bản thân người học; ra trường có việc làm, có thu nhập ổn định, có cuộc sống tương đối tốt; sau khi ra trường có nhu cầu học lên được học liên thông. Từ định hướng này, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội sẽ thiết kế chính sách cho sinh viên học nghề theo hướng này.
Trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Thị Hà - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Ninh về thị trường lao động, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, quy mô lao động độ tuổi từ 15 trở lên khoảng 55 triệu người; đến quý I/2023, số người tham gia thị trường lao động từ 15 tuổi trở lên 51,4 triệu người. Thị trường lao động Việt Nam thời gian qua đã có một bước hình thành và phát triển tương đối nhanh chóng cả về cơ cấu, cả về quy mô, cả sự phát triển trong tương lai. Tuy nhiên, lao động kỹ năng còn thấp, số lao động qua đào tạo bằng các hình thức khác nhau là trên 70% nhưng số có bằng cấp, chứng chỉ hiện nay là 26,4% (tính đến quý I/2023), thấp so với các nước phát triển.
Thời gian qua sau khi có Nghị quyết của Trung ương, nhất là Nghị quyết 19, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 06 về phát triển thị trường lao động theo hướng linh hoạt, hiện đại, đồng bộ, hiệu quả và bền vững. Nghị quyết đã nêu 9 nhóm giải pháp căn bản từ việc tuyên truyền, nhận thức, xây dựng chính sách, việc triển khai tổ chức thực hiện…
Trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội Tô Văn Tám – Đoàn ĐBQH tỉnh Kon Tum, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung khẳng định, trên thực tiễn việc đào tạo có chứng chỉ mới là một nội dung, quan trọng nhất là nghiệp vụ, kỹ năng nghề nghiệp, khả năng tinh thông nghề nghiệp và hiệu quả công việc của người lao động. Bộ trưởng cũng tán thành với quan điểm của đại biểu và cần có một cách nhìn toàn diện hơn, đầy đủ hơn về vấn đề này, cần có công cụ, tiêu chí đánh giá để xác định về chất lượng lao động cũng như tiêu chuẩn công nhận chứng chỉ, bằng cấp trong gian tới.
Đối với chất vấn của đại biểu Bố Thị Xuân Linh về tình trạng thiếu việc làm, Bộ trưởng cho biết, bình quân tỷ lệ thất nghiệp quý I/2023 là 2,25 %. Nguyên nhân của tình trạng này do cắt giảm đơn hàng, tái cơ cấu sản xuất, thay đổi về lực lượng lao động và thực hiện giải quyết chính sách cho lao động.
8h34: Đại biểu Tráng A Dương - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Giang: Có nên thành lập Quỹ hỗ trợ người lao động?
Chất vấn Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung tại phiên họp, ĐBQH Tráng A Dương - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Giang cho biết, do dịch COVID-19 lan rộng, tình trạng lao động mất việc làm và rút bảo hiểm xã hội một lần đã ảnh hưởng rất nhiều đến an sinh xã hội. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng nêu rõ có nên thành lập một quỹ nhằm giúp người lao động ổn định cuộc sống?
8h35: Đại biểu Ma Thị Thúy - Đoàn ĐBQH tỉnh Tuyên Quang: Làm rõ nguyên nhân và giải pháp đối với việc chậm, trốn đóng BHXH
Chất vấn Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung tại phiên họp, ĐBQH Ma Thị Thúy - Đoàn ĐBQH tỉnh Tuyên Quang phản ánh tình trạng chậm và trốn đóng bảo hiểm xã hội thời gian qua. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng làm rõ những nguyên nhân và giải pháp khắc phục vấn đề này?
08h36: Đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk: Nguyên nhân và giải pháp để nâng tỉ lệ lực lượng lao động qua đào tạo ở khu vực nông thôn
Theo báo cáo năm 2022 cho thấy, tỉ lệ lực lượng lao động có chứng chỉ tăng không đáng kể so với năm 2021. Đáng chủ ý, tỉ lệ lao động qua đào tạo thấp hơn nhiều so với khu vực ở thành thị. Đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt đề nghị Bộ trưởng cho biết nguyên nhân của thực trạng này. Và Bộ có giải pháp gì để nâng tỉ lệ lực lượng lao động qua đào tạo ở khu vực nông thôn để tạo điều kiện cho lực lượng lao động ở nông thôn được có cơ hội tìm kiếm việc làm, nâng cao tay nghề?
08h37: Đại biểu Trần Quang Minh - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình: Giải pháp để giảm thiểu tối đa tình trạng lao động Việt Nam bỏ trốn khi xuất khẩu lao động nước ngoài
Thứ nhất, việc lao động Việt Nam bỏ trốn khi tham gia xuất khẩu lao động nước ngoài làm ảnh hưởng đến hình ảnh quốc gia, ảnh hưởng đến cơ hội việc làm của nhiều lao động đang có ý định tham gia xuất khẩu lao động ở nước ngoài. Mặc dù đã có chế tài nhưng tình trạng này vẫn diễn ra ở một số nước có thị trường xuất khẩu lao động khá sôi động. Đại biểu Trần Quang Minh đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp gì để giảm thiểu tối đa tình trạng này.
Thứ hai, vấn đề lao động, tiền lương, môi trường việc làm, cơ hội thăng tiến luôn được cán bộ, công nhân viên chức hết sức quan tâm. Tuy nhiên, gần đây tình trạng cán bộ xin thôi việc ở Nhà nước sang làm ở lĩnh vực khác để cải thiện đời sống, tìm hiểu cơ hội mới, làm dấy lên lo ngại chảy máu chất xám ở lĩnh vực công. Do đó, đại biểu Trần Quang Minh đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp trong thời gian tới.
8h38: Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung trả lời chất vấn
Trả lời câu hỏi của đại biểu Quốc hội về hưởng bảo hiểm xã hội một lần và Quỹ hỗ trợ người lao động, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết, thời gian qua, tình hình rút bảo hiểm xã hội một lần có gia tăng, đặc biệt tăng nhiều sau đại dịch Covid-19.
Bộ trưởng cho rằng, cần tìm ra nguyên nhân và giải pháp cụ thể cho tình trạng này. Về việc thành lập Quỹ hỗ trợ người lao động, Bộ trưởng cho rằng đó là một trong các giải pháp, bên cạnh nhiều giải pháp khác trong tháo gỡ vướng mắc cho thị trường lao động. Bộ trưởng cho biết, có nhiều phương pháp khác cần được thực hiện, triển khai đồng bộ, phương án lập Quỹ cần được rà soát, nghiên cứu, đánh giá tác động kỹ lưỡng. Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội sẽ ghi nhận và nghiên cứu kỹ phương án này.
Về vấn đề chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội, Bộ trưởng cho biết, đến hết năm 2022, khối lượng chậm đóng, trốn đóng tăng 2,69% so với mức của năm 2021, có 26.670 doanh nghiệp, đơn vị chậm đóng, trốn đóng. Bộ đã điều chỉnh, thực hiện các giải pháp để đảm bảo quyền lợi cho các đối tượng, cho đến nay, các đối tượng tham gia bảo hiểm bị ảnh hưởng về chế độ, chính sách đã được giải quyết một cách căn bản.
Phân tích nguyên nhân của tình trạng này, Bộ trưởng cho biết, thời gian qua, các doanh nghiệp gặp khó khăn do thiếu đơn hàng, cơ quan quản lý bảo hiểm chưa quản lý hết đối tượng, quản lý, sử dụng thiếu hiệu quả, ứng dụng công nghệ thông tin, kết nối cơ sở dữ liệu chưa tốt. Bộ đã triển khai các biện pháp cụ thể, thực hiện nguyên tắc người lao động thu đến đâu thì thực hiện chính sách tới đó.
Về lâu dài, Bộ trưởng cho rằng, cần sửa Luật Bảo hiểm xã hội, các nội dung này cũng được trình bày trong dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) trình Quốc hội tại Kỳ họp tháng 10, trong đó sẽ quy định rõ khái niệm, phạm vi hành vi chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội, áp dụng một số chế tài mạnh mẽ, kiên quyết, hiệu quả hơn đối với hành vi này như thông lệ quốc tế.
Về vấn đề liên quan đến chủ hộ kinh doanh, Bộ trưởng cho biết, thời gian qua, cơ quan bảo hiểm xã hội có thu sai với một tỷ lệ không nhỏ các chủ hộ kinh doanh cá thể. Đây không phải là đối tượng được quy định đóng bảo hiểm bắt buộc. Việc thu sai này đã diễn ra từ năm 2003 đến năm 2016. Bộ trưởng nêu rõ, Bộ đã chấn chỉnh Bảo hiểm xã hội, về cơ bản, vấn đề này đã được giải quyết.
Bộ trưởng cho biết, đây là nội dung chưa được quy định trong Luật Bảo hiểm xã hội, do đó, cần đánh giá rất cụ thể, tuy nhiên, về quan điểm cá nhân, Bộ trưởng cho rằng cần đặt lợi ích của người lao động, của chủ hộ kinh doanh lên hàng đầu. Cơ quan công quyền làm sai thì phải xin lỗi và xử lý theo quy định.
Về hướng giải quyết, Bộ trưởng cho biết Bộ đang đề xuất chuyển toàn bộ số hộ kinh doanh này sang bảo hiểm bắt buộc, để đảm bảo quyền lợi cho người lao động. Với trường hợp không có nhu cầu có thể chuyển sang bảo hiểm tự nguyện. Trường hợp cả người lao động lẫn cơ quan đều không đồng ý thì cần thoái thu, tính lãi bằng tăng trưởng của Quỹ bảo hiểm.
8h52: Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ điều hành phiên họp
Điều hành nội dung phiên họp, Chủ tịch Quốc hội khẳng định, đối với nội dung chất vấn của đại biểu liên quan đến thu bảo hiểm xã hội không đúng đối tượng với chủ hộ kinh doanh cá thể. Đây là vấn đề lớn, trong thời gian dài vì vậy Bộ trưởng Bộ Tài chính với vai trò Chủ tịch Quỹ bảo hiểm xã hội sẽ giải trình rõ vấn đề này.
8h53: Đại biểu Trần Thị Thanh Hương - Đoàn ĐBQH tỉnh An Giang: Đề nghị làm rõ giải pháp chấn chỉnh tình trạng chồng chéo, trùng lắp ngành nghề đào tạo
Đại biểu Trần Thị Thanh Hương cho biết, thời gian gần đây, số lượng người lựa chọn học nghề có chiều hướng gia tăng nhưng số lượng lao động được đào tạo nghề chưa đáp ứng nhu cầu. Mặc dù, mạng lưới cơ sở giáo dục nghề nghiệp bước đầu đã được rà soát, sắp xếp nhưng vẫn còn nhiều bất cập. Nếu không chấn chỉnh tình trạng này sẽ là một sự lãng phí. Đề nghị Bộ trưởng cho biết, ngành lao động cần làm gì để nâng cao hơn nữa hiệu quả của việc phân luồng học sinh và chủ động dự báo nhu cầu đào tạo nghề theo từng lĩnh vực, trình độ làm căn cứ xây dựng kế hoạch tuyển sinh phù hợp với xu hướng chuyển dịch lao động hiện nay?
Bên cạnh đó, những bất hợp lý trong việc chồng chéo, phân tán, trùng lắp trong ngành nghề đào tao sẽ được chấn chỉnh như thế nào để giúp công tác giáo dục nghề nghiệp gắn chặt hơn với thị trường lao động và nhu cầu nguồn nhân lực trong thời gian tới?
8h54: Đại biểu Trịnh Minh Bình - Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Long: Đề nghị chỉ rõ giải pháp triển khai công tác an sinh xã hội trong thời gian tới?
Đại biểu Trịnh Minh Bình cho biết, năm 2023 là năm bản lề của việc triển khai Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. Đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp để triển khai tốt công tác an sinh xã hội trong năm 2023 và thời gian tới?
Đồng thời đề nghị Bộ trưởng cho biết nguyên nhân của việc quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục nghề nghiệp chưa gắn với quy hoạch phát triển nguồn nhân lực, với quy hoạch, kế hoạch phát triển của ngành với địa phương cũng như giải pháp trong thời gian tới?
8h55: Đại biểu Đinh Ngọc Quý - Đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai: Nhận định của Bộ trưởng về công tác quản trị thị trường lao động?
Đại biểu Đinh Ngọc Quý nêu rõ, nguồn nhân lực và thị trường lao động là yếu tố đầu vào và là một trong những thị trường quan trọng của nền kinh tế. Tuy nhiên, công tác quản trị thị trường lao động chưa theo kịp thực tiễn và chậm đổi mới trong tổ chức thực hiện. Bộ trưởng có ý kiến như nào về nhận định này? Nếu đúng, Bộ trưởng có đề xuất cụ thể như nào?
Đề nghị Bộ trưởng cho biết thực trạng hoạt động của hệ thống các trung tâm dịch vụ việc làm công hiện nay có đáp ứng được yêu cầu của thị trường lao động hay không?
8h55: Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung: Quy hoạch mạng lưới đào tạo nghề nghiệp còn bất cập, chồng chéo
Về công tác tuyển sinh, công tác giáo dục nghề nghiệp, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết công tác này đã có nhiều bước tiến. Bộ đã có báo cáo với Ban Bí thư về vấn đề này, trong đó có báo cáo, đề cập đến quy mô, chất lượng đào tạo, từ đó cho thấy bên cạnh những bước tiến bộ, nhưng quy hoạch mạng lưới đào tạo còn nhiều bất cập.
Bộ trưởng cho biết, hiện nay, cùng trên một địa bàn có nhiều trường nghề khác nhau, có nhiều ngành nghề khác nhau, trùng nhau, dẫn đến số học viên không đáp ứng được yêu cầu, khó tìm việc sau khi đào tạo xong. Chính vì vậy, thời gian tới, đào tạo cần gắn với nhu cầu thị trường, cần làm quyết liệt hơn việc dự báo cung cầu, chỉ tiến hành đào tạo khi xác định được nhu cầu. Bên cạnh đó, các trường cần liên kết, hợp tác chặt chẽ, đặt hàng được các doanh nghiệp, để học viên đào tạo ra có việc làm, có nghề nghiệp ổn định.
Bộ trưởng cho rằng, hiện nay có tình trạng chồng chéo, trùng lắp trong ngành nghề đào tạo, các trường nghề về bản đang thực hiện theo tinh thần, việc đào tạo được tự chủ, trừ một số ngành nghề đào tạo chất lượng cao, nhà nước đặt hàng thì đào tạo theo yêu cầu. Tình trạng chung của các trường nghề là tuyển sinh được thì đào tạo, chưa thực sự gắn với nhu cầu thị trường.
Thời gian qua, 63 tỉnh thành đã cùng với Bộ tiến hành quy hoạch lại mạng lưới giáo dục nghề nghiệp, sáp nhập các trường trung cấp, các trung tâm giáo dục nghề nghiệp, một trường cao đẳng ở một địa phương có thể dạy nhiều hệ khác nhau, nhiều chương trình khác nhau theo đúng tinh thần Nghị quyết 19 của Trung ương. Cùng với đó, hệ thống trường nghề của các bộ, ngành, đoàn thể cũng được sắp xếp lại theo tinh thần quy về một đầu mối, theo đúng Chiến lược giáo dục nghề nghiệp đến năm 2030 tầm nhìn năm 2045, để tránh trùng lặp về chức năng, về ngành nghề đào tạo như hiện nay.
Về công tác an sinh xã hội, Bộ trưởng cho biết, công tác này đã có nhiều cố gắng trong thời gian vừa qua, trong 3 năm qua, đã tiến hành hỗ trợ 68 triệu lượt người. Chưa bao giờ các địa phương, các ngành làm tốt công tác an sinh như thời gian qua. Các chính sách đến với người dân một cách nhanh nhất, hiệu quả nhất, ít tiêu cực nhất.
Thời gian tới, Bộ trưởng cho biết, cần dự báo được tình hình sản xuất kinh doanh, diễn biến đời sống, bộ phận lao động chuyển sang tuổi hưu. Bộ cũng đã có nghiên cứu để đưa ra những chính sách an sinh xã hội trong thời gian tới, trình các cấp có thẩm quyền xem xét, thông qua.
9h05: Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương: Giải pháp khắc phục tình trạng lãng phí trong đào tạo trung cấp nghề
Thứ nhất, theo báo cáo của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, phần lớn các trường cao đẳng, trung cấp trong hệ thống giáo dục nghề nghiệp đều tuyển sinh đào tạo cho đối tượng học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở. Tuy nhiên, có một thực trạng là nhiều học sinh tốt nghiệp THCS lại không thi được vào các trường THPT công lập. Cho nên chọn học các trường trung cấp này chỉ với mục đích là có tấm bằng tốt nghiệp THPT rồi lại tiếp tục thi vào các trường đại học. Như vậy là có sự lãng phí không hề nhỏ trong đào tạo trung cấp nghề. Đại biểu đề nghị Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội cho biết có khảo sát cụ thể về vấn đề này chưa và giải pháp của Bộ để khắc phục trong thời gian tới.
Thứ hai, trong những năm qua tỉ số lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài tăng rất nhanh. Tuy nhiên, số lao động bị lừa đi xuất khẩu lao động dưới nhiều hình thức cũng khá nhiều, gây rất nhiều hậu quả nghiêm trọng. Nguyên nhân của tình trạng vừa nêu theo Bộ trưởng là gì và những giải pháp khắc phục của Bộ trưởng trong thời gian tới?
9h06: Đại biểu Trần Quốc Quân - Đoàn ĐBQH tỉnh Long An: Giải pháp đầu tư, nâng cao chất lượng đào tạo hệ thống các trường nghề
Thứ nhất, theo Quyết định 287 của Thủ tướng Chính phủ về quy hoạch vùng Đồng bằng sông Cửu Long thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 với mục tiêu cụ thể là phát triển lực lượng lao động chất lượng cao và có kỹ năng phù hợp với nhu cầu thị trường, trong đó chú trọng các ngành trọng tâm của vùng. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết các giải pháp cụ thể trong việc đầu tư, nâng cao chất lượng đào tạo tại hệ thống các trường nghề nhằm đáp ứng kịp thời, cung cấp đủ nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ cho sự phát triển của vùng.
Thứ hai, theo báo cáo của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, số tiền chậm đóng bảo hiểm đến năm 2022 là 8.560 tỉ đồng, chiếm 2,69% như Bộ trưởng đã nêu. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết những giải pháp nào để thu hồi toàn bộ số tiền nợ đóng bảo hiểm của các doanh nghiệp cố tình trốn đóng bảo hiểm xã hội và tuyên bố phá sản nhằm đảm bảo quyền và lợi ích chính đáng của người lao động.
9h08: Đại biểu Phúc Bình Niê Kdăm - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk: Giải pháp khắc phục tình trạng thiếu nhân lực trong lĩnh vực công nghệ thông tin?
Đặt câu hỏi chất vấn Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung, ĐBQH Phúc Bình Niê Kdăm - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk cho biết, theo dự báo, nước ta đang thiếu nguồn nhân lực lao động trong lĩnh vực công nghệ thông tin. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Đào Ngọc Dung làm rõ giải pháp cho vấn đề này?
9h09: Đại biểu Nguyễn Danh Tú - Đoàn ĐBQH tỉnh Kiên Giang: Làm rõ giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong thời gian tới
Đặt câu hỏi chất vấn Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung, ĐBQH Nguyễn Danh Tú - Đoàn ĐBQH tỉnh Kiên Giang phản ánh thời gian qua, cơ cấu tuyển sinh giáo dục nghề nghiệp ở nước ta còn nhiều bất cập và đề nghị Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nêu rõ những giải pháp nhắm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong thời gian tới?
9h10: Đại biểu Nguyễn Thị Thủy - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn: Làm rõ những giải pháp hỗ trợ lao động nữ mất việc làm ở tuổi ngoài 40
Đặt câu hỏi chất vấn Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung, ĐBQH Nguyễn Thị Thủy - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn nhấn mạnh, cơ hội việc làm cho lao động nữ ngoài 40 tuổi sau khi bị mất việc làm là rất thấp, dẫn đến nguy cơ các đối tượng này phải rút bảo hiểm xã hội một lần, ảnh hưởng đến an sinh xã hội lâu dài. Đại biểu để nghị Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nêu rõ những giải pháp để hỗ trợ đối tượng này trong thời gian tới.
9h11: Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung trả lời chất vấn
Trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga việc thu hút học sinh vào trường nghề không phải điều dễ dàng. Số trung cấp nghề tăng do áp dụng nguyên tắc (9 cộng). Tức học sinh sau tốt nghiệp phổ thông vào thẳng trường nghề vừa học văn hóa vừa học nghề. Trả lời câu hỏi có lãng phí không, Bộ trưởng trả lời không hoàn toàn lãng phí nhưng cũng chưa có đánh giá toàn diện vấn đề này và thời gian tới sẽ có đánh giá đích thực về vấn đề này. Tuy nhiên cũng theo Bộ trưởng, việc vừa học nghề vừa học văn hóa giúp rút ngắn thời gian, tạo thuận lợi hơn cho ra trường có thể tham gia thị trường lao động. Các nước đang phát triển cũng áp dụng mô hình này, cả Đức, Nhật Bản và Canada cũng áp dụng.
Về các trường hợp lao động bị lừa, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, phần đông lao động bị lừa qua các công ty ma không được cấp phép, theo đó, lừa đi không đúng ngành nghề, có cả lừa cả đầu đi và đầu đến. Thời gian qua Bộ cũng xử phạt nhiều, trong năm 2022, Bộ đã thanh tra, xử phạt 62 doanh nghiệp và 4 doanh nghiệp thu hồi giấy phép.
Về quy hoạch đồng bằng sông Cửu Long, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết sau khi có Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển đồng bằng sông Cửu Long, Chính phủ đã có nghị quyết và tổ chức hội nghị triển khai. The đó, đã đề ra nhiệm vụ liên quan đến đào tạo kĩ năng nghề và nhân lực chất lượng cao và phân công nhiệm vụ cụ thể đến từng bộ, ngành. Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đã có đề án triển khai các nhiệm vụ được Bộ Chính trị và Chính phủ giao cho.
Về chậm, trốn đóng bảo hiểm, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết số chậm đóng khoảng hơn 3 nghìn tỉ đồng. Số người bị ảnh hưởng do chậm đóng đều được kết nối để giải quyết chính sách theo đúng quy định. Về giải pháp, Bộ trưởng cho rằng cần sửa luật, quy định hành vi để xử phạt nghiêm minh. Bộ trưởng cho biết, đến nay 2,91% chậm đóng. Nếu chậm đóng 1 tháng đã bị phạt. Thông thường chậm đóng do kiểm tra thu chi của các cơ quan quản lý chưa đến nơi đến chốn. Thời gian tới các cơ quan sẽ tăng cường kiểm tra tuy nhiên, điều lo ngại nhất là việc trốn đóng bảo hiểm.
Về nhân lực trong lĩnh vực công nghệ, Bộ trưởng cho biết, nước ta có nhiều lợi thế phát triển công nghệ thông tin, chuyển đổi số là 1 con đường đi đến cách mạng công nghệ nhưng nước ta lại thiếu nhất lực lượng, cụ thể thiếu khoảng 1 triệu. Chính phủ đã đưa ra 5 nhóm giải pháp như mở chương trình đào tạo tại các trường đại học, có kế hoạch bài bản để đào tạo bổ sung lực lượng trong lĩnh vực này.
Về khai trình lao động, Bộ trưởng cho biết thời gian qua làm chưa đến nơi đến chốn, kết nối khai trình với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và Cơ sở dữ liệu về thuế. Về nâng cao chất lượng cơ sở giái dục nghề nghiệp, Bộ trưởng quy hoạch lại mạng lưới cơ sở giáo dục nghề nghiệp; tiếp tục sắp xếp lại mạng lưới ở địa phương gắn với quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch vùng, quy hoạch ngành nghề, lĩnh vực và xếp mạng lưới các cơ sở của các Bộ ngành
Về lao động nữ, Bộ trưởng cho biết phần lớn ngành nghề dệt may, giày da là lao động nữ. Thời gian qua mất việc, giãn việc phần đông rơi vào lao động nữ. Do đó phải đào tạo ngay từ sớm, chăm lo ngay từ khi chưa thất nghiệp để đến khi chưa đến 40 tuổi. Bộ trưởng cho biết đã đề ra các nhóm giải pháp như tiếp tục tạo điều kiện cho doanh nghiệp sản xuất kinh doanh, tạo việc làm; chăm lo hệ thống cơ sở phúc lợi xã hội thiết yếu, chủ đông đào tạo từ sớm từ xa có thể bố trí việc mới, đồng thời phối hợp với địa phương có cơ chế chính sách hỗ tợ tín dụng hoặc tìm việc làm thủ công cho lao động nữ tại cơ sở.
9h24: Đại biểu Huỳnh Thị Phúc - Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu phát biểu tranh luận
Theo đại biểu Huỳnh Thị Phúc, các vấn đề liên quan đến chính sách bảo hiểm xã hội được cử tri và đông đảo nhân dân quan tâm. Đại biểu cho rằng, như Bộ trưởng đã xác định qua kết quả giám sát, nhiều địa phương đã có tình trạng thu bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với các chủ hộ kinh doanh cá thể trong khi các đối tượng không thuộc đối tượng phải đóng bảo hiểm bắt buộc. Điều này cho thấy cơ quan bảo hiểm xã hội đã không thực hiện đúng với quy định của pháp luật, gây ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích của các đối tượng liên quan.
Đại biểu Huỳnh Thị Phúc đề nghị làm rõ có tiêu cực trong thu bảo hiểm xã hội hay không? Trách nhiệm thuộc về cơ quan nào? Hướng xử lý trong thời gian tới?
9h26: Đại biểu Nguyễn Đại Thắng - Đoàn ĐBQH tỉnh Hưng Yên: Nguyên nhân và giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động
Thời gian qua, công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn chưa được quan tâm đúng mức, hiệu quả đào tạo nghề cho lao động nông thôn không đồng đều với các vùng trong cả nước. Công tác dự báo nhu cầu đào tạo nghề, hỗ trợ việc làm có mặt còn hạn chế. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết nguyên nhân và giải pháp để khắc phục những hạn chế, bất cập nêu trên để nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động trong thời gian tới.
9h27: Đại biểu Nguyễn Duy Thanh - Đoàn ĐBQH tỉnh Cà Mau: Giải pháp tăng năng suất lao động của Việt Nam ngang bằng các nước trên thế giới
Đại biểu Nguyễn Duy Thanh đặt câu hỏi, người Việt Nam thông minh và chịu khó nhưng làm thế nào để nâng sức lao động của người Việt Nam phát triển và thoát khỏi vùng chuẩn của khu vực ASEAN và ngang bằng các nước trên thế giới?
9h28: Đại biểu Trần Hồng Nguyên - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Thuận: Làm rõ những giải pháp căn cơ hỗ trợ đời sống công nhân tại các khu công nghiệp
Đặt câu hỏi chất vấn Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung, ĐBQH Trần Hồng Nguyên - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Thuận đề nghị Bộ trưởng cho biết thực trạng thu nhập và đời sống hiện tại của công nhân lao động ở nước ta hiện nay. Đồng thời, đề nghị Bộ trưởng cho biết cần quan tâm và có những giải pháp căn cơ gì để chăm lo, hỗ trợ cho đời sống của công nhân lao động tại các khu công nghiệp, khu chế suất?
9h29: Đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình: Đề nghị giải trình các số liệu liên quan đến lao động mất việc làm
Đặt câu hỏi chất vấn Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung, ĐBQH Nguyễn Thị Tuyết Nga - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình cho biết, năm 2023 kinh tế nước ta đứng trước nhiều thử thách, thị trường lao động, việc làm đối mặt với nhiều rủi ro, tình trạng mất việc làm diễn ra trên quy mô toàn cầu. Trong khi đó, Báo cáo của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội lại cho thấy, tình trạng lao động mất việc làm ở nước ta thấp. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Đào Ngọc Dung giải trình rõ về những đánh giá và số liệu của Báo cáo đã sát với thực tiễn hay chưa? Đồng thời đề nghị Bộ trưởng đưa ra những dự báo và giải pháp cho thị trường lao động nước ta trong thời gian tới?
9h50: Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung: Thu bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với hộ kinh doanh cá thể là sai về chủ trương
Trả lời chất vấn đại biểu Huỳnh Thị Phúc, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung khẳng định, việc thu bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với hộ kinh doanh cá thể là sai về chủ trương. Trách nhiệm này thuộc về cơ quan tổ chức thực hiện là Bảo hiểm xã hội Việt Nam, đặc biệt là bảo hiểm xã hội của các địa phương. Bộ trưởng cho biết, vấn đề này đã được phát hiện, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đã làm việc với Bảo hiểm xã hội Việt Nam và có văn bản chấn chỉnh việc này.
Bộ trưởng cho biết thêm, phần lớn các vướng mắc đã được các địa phương linh hoạt xử lý với chủ hộ kinh doanh, nhiều trường hợp đồng ý chuyển sang đóng bảo hiểm tự nguyện, nhiều trường hợp đề nghị thoái thu, có những trường hợp đề nghị chuyển sang bảo hiểm bắt buộc.
Số liệu đại biểu nêu là tính đến năm 2016, qua kiểm tra của Ban Kinh tế Trung ương cho thấy, có địa phương báo cáo là 62 trường hợp nhưng kiểm tra thực tế chỉ còn 8 trường hợp, như vậy đã giải quyết về căn bản.
Về câu hỏi của đại biểu có tình trạng tiêu cực hay không, Bộ trưởng cho biết chưa phát hiện được tiêu cực nhưng việc thu này là sai về chủ trương, cần phải xử lý theo quy định của pháp luật hiện hành.
Về giải pháp căn cơ, trong chương trình xây dựng pháp luật đề xuất đưa các đối tượng này vào đối tượng đóng bảo hiểm bắt buộc khi sửa Luật bảo hiểm xã hội. Nếu được Quốc hội cho phép tại nghị quyết chất vấn tại Kỳ họp này, Bộ kiến nghị cho phép Chính phủ thực hiện các biện pháp cần thiết để đảm bảo quyền lợi cho người lao động, như cộng nối thời gian đóng bảo hiểm nếu như người lao động có nhu cầu.
Về đào tạo nghề cho lao động nông thôn, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, đào tạo nghề được “phân vai” rất rõ, trong đó đào tạo nghề khu vực cán bộ, công chức, viên chức phân công cho Bộ Nội vụ; đào tạo nghề phi chính thức do Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội thực hiện; đào tạo nông nghiệp do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các địa phương triển khai. Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội chỉ đưa ra về nguyên tắc, chỉ đào tạo khi dự báo được công việc và hiệu quả khi đào tạo ra.
Về câu hỏi của đại biểu Nguyễn Duy Thanh tại sao năng suất lao động thấp, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, có nhiều nguyên nhân năng suất lao động Việt Nam, nhưng có 2 vấn đề chính là yếu tố vốn và kỹ năng, trình độ người lao động. Bộ trưởng chưa đồng tình với nhận định năng suất lao động Việt Nam thấp hơn so với Campuchia. Bộ trưởng phân tích, lực lượng lao động Việt Nam đang phân bố khu vực nông nghiệp rất cao, làm ra sản phẩm nhiều nhưng giá trị thương mại thì thấp. Hơn nữa, quy mô lao động Việt Nam rất lớn, do đó cũng một công việc ấy đáng lẽ một người làm nhưng san sẻ 2-4 người làm nên tỷ lệ thất nghiệp không cao.
Để nâng cao năng suất lao động, Bộ trưởng cho biết giải pháp thời gian tới là cơ cấu lại lực lượng lao động; nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đặc biệt nhân lực chất lượng cao; hạn chế sử dụng các ngành nghề, lĩnh vực thâm dụng lao động.
Về thực trạng thu nhập, đời sống, việc làm của người lao động, nhất là khu công nghiệp, khu chế xuất, giải pháp căn cơ cho vấn đề này, Bộ trưởng cho biết, thu nhập bình quân của người lao động quý I/2023 là 7,9 triệu đồng, tăng 2,6 % so với quý IV/2022. Bộ trưởng nhận xét, các doanh nghiệp đã cố gắng; doanh nghiệp, người lao động cũng san sẻ, chia sẻ với phương châm phát triển cùng hưởng, khó khăn sẻ chia. Tuy nhiên, có thể thấy lương và thu nhập của người lao động còn thấp, đời sống còn khó khăn, nhất là ở các khu công nghiệp, khu chế xuất, đặc biệt là lao động nữ.
Giải pháp cho vấn đề này cũng được Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nêu ra: Ttập trung phát triển sản xuất kinh doanh, tăng thu nhập của đời sống. Đà tạo, bồi dưỡng kỹ năng nghề cho người lao động. Chăm lo đời sống phúc lợi,thiết chế, nhất là các thiết chế văn hóa, y tế, giáo dục dành cho phụ nữ, người thân trong gia đình. Tăng cường kết nối giới thiệu việc làm, liên kết vùng, liên kết doanh nghiệp, đào tạo…
Về băn khoăn của đại biểu đánh giá tình trạng thất nghiệp (2,25%) có sát với tình hình thực tế, Bộ trưởng khẳng định, việc đánh giá hoàn toàn khách quan và khoa học, dựa trên những tiêu chí cụ thể của quốc tế đưa ra.
10h05: Đại biểu Bế Trung Anh - Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh phát biểu tranh luận về vấn đề nâng cao năng suất lao động
Phát biểu tranh luận tại hội trường về vấn đề năng suất lao động, đại biểu Bế Trung Anh - Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh nêu rõ, năng suất lao động thấp còn do một nguyên nhân nữa là do tính chịu trách nhiệm cá nhân còn thấp. Thay vì một cá nhân chịu trách nhiệm về việc đó thì chúng ta sẽ tổ chức cuộc họp. Vì vậy, đại biểu Bế Trung Anh cho rằng, năng suất lao động của nước ta chỉ bằng 1/10 số lượng người tham gia cuộc họp đó. Do đó, khi nhìn nhận nguyên nhân còn thiếu từ quy trình, thủ tục giải quyết công việc thì chúng ta triệt tiêu ngay giải pháp phối hợp với các bộ, ngành khác để có giải pháp tốt hơn trong việc nâng cao năng suất lao động.
10h07: Đại biểu Dương Minh Ánh - Đoàn ĐBQH Tp. Hà Nội phát biểu tranh luận
Phát biểu tranh luận tại phiên chất vấn, ĐBQH Dương Minh Ánh - Đoàn ĐBQH Tp. Hà Nội bày tỏ đồng tình với việc quy hoạch mạng lưới các cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Tuy nhiên đại biểu cho rằng, việc sắp xếp mạng lưới các cơ sở này tại các địa phương trong thời gian qua còn có nhiều khiên cưỡng, mang tính cơ học, chưa tính tới yếu tố đặc thù của một số lĩnh vực, dẫn đến nhiều bất cập trong đào tạo và tuyển sinh, nhất là trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật.
Đại biểu Dương Minh Ánh cũng cho biết, các chính sách, chế độ đặc thù cho nhà giáo giảng dạy đối với các lĩnh vực này cũng còn nhiều bất cập, khiến cho việc đào tạo nguồn nhân lực văn nghệ sĩ ngày càng khó khăn hơn. Đại biểu đề nghị Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội xem xét thấu đáo, đánh giá lại việc sắp xếp vừa qua, tránh làm thiếu hụt nguồn nhân lực văn hóa, nghệ thuật trong thời gian tới.
10h08: Đại biểu Nguyễn Thanh Cầm - Đoàn ĐBQH tỉnh Tiền Giang: Đề nghị có giải pháp giải quyết việc lao động nữ trẻ rút bảo hiểm xã hội một lần?
Đại biểu Nguyễn Thanh Cầm đề nghị Bộ trưởng cho biết, việc sửa Luật Bảo hiểm xã hội sắp tới sẽ khắc phục như nào những tồn tại vẫn còn về chênh lệch tỉ lệ hưởng lương hưu giữa phụ nữ và nam giới? Giải pháp căn cơ trong sửa luật để giải quyết thực tế lao động nữ trẻ rút bảo hiểm xã hội một lần?
Qua tiếp xúc cử tri, nhiều cử tri cho rằng mức độ hỗ trợ cho người có công hiện nay còn thấp và có nguyện vọng tăng mức này. Trong bối cảnh người có công ngày một ít đi, tình hình phát triển kinh tế-xã hội có nhiều khởi sắc. Đề nghị Bộ trưởng cho biết quan điểm trong việc kịp thời tham mưu Chính phủ để nâng mưu hỗ trợ đối với người có công?
10h09: Đại biểu Trần Thị Diệu Thúy - Đoàn ĐBQH TP. Hồ Chí Minh: Đề nghi Bộ trưởng cho biết giải pháp xử lý tình trạng rút bảo hiểm xã hội một lần
Đại biểu Trần Thị Diệu Thúy cho biết, làn sóng rút bảo hiểm xã hội một lần trong công nhân lao động thời gian qua không giảm mà còn có dấu hiệu gia tăng, đặc biệt tăng cao khi có thông tin Chính phủ chuẩn bị trình Quốc hội phương án sửa Luật Bảo hiểm xã hội. Theo đại biểu, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên, nhưng quan trọng nhất là sự bất an đối với đối với sự ổn định của chính sách. Do đó, đề nghị Bộ trưởng chỉ rõ giải pháp xử lý vấn đề này?
10h10: Đại biểu Nguyễn Thị Mai Phương - Đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai: Đề nghị chỉ rõ vướng mắc trong việc chậm trễ ban hành định mức kinh tế kỹ thuật
Đại biểu Nguyễn Thị Mai Phương đề nghị Bộ trưởng cho biết, tại sao đến nay, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội chưa ban hành được định mức kinh tế kỹ thuật và đơn giá dịch vụ tư vấn, giới thiệu việc làm sử dụng từ nguồn quỹ bảo hiểm thất nghiệp? Đề nghị chỉ rõ vướng mắc của việc chậm trễ này? Đây có phải nguyên nhân hạn chế vai trò của quỹ bảo hiểm thất nghiệp trong việc hỗ trợ người lao động tìm kiếm việc làm hiện nay hay không?
Theo đại biểu, Việt Nam đã tham gia Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương và nhiều hiệp định thương mại tự do thế hệ mới. Khi thuyết minh ban hành Hiệp định này, Chính phủ cho rằng sẽ tạo được nhiều cơ hội việc làm cho người lao động. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết thực trạng của việc thực hiện các Hiệp định này? Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội có hệ thống theo dõi, đánh giá vấn đề này không?
10h12: Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ điều hành chất vấn
Chủ tịch Quốc hội cho biết, trong sáng nay, Quốc hội sẽ mời Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn giải trình về vấn đề đào tạo nhân lực khu vực nông nghiệp, nông thôn.
10h13: Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung trả lời chất vấn
Trả lời câu hỏi chất vấn về quy hoạch mạng lưới giáo dục nghề nghiệp, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết, không chỉ riêng lĩnh vực văn hóa nghệ thuật, thời gian qua khi thực hiện sắp xếp lại các đơn vị sự nghiệp công lập, các địa phương cũng đã sắp xếp lại hệ thống giáo dục nghề nghiệp. Việc thực hiện sắp xếp lại cơ bản được thực hiện đúng, tuy nhiên cá biệt có một số trường hợp còn khiên cưỡng.
Cụ thể, Bộ trưởng cho biết, có trường hợp ngành y lại xếp chung trường với ngành công nghiệp cơ khí, hoặc văn hóa nghệ thuật ghép chung với các trường khác, để đảm bảo tiêu chí giảm đầu mối cao đẳng nghề tại địa phương. Bộ trưởng cho biết, với những ngành nghề có tính chất đặc thù, chuyên biệt, chẳng hạn như y tế, văn hóa, nghệ thuật, cần bố trí cho phù hợp.
Theo Nghị quyết số 19, chỉ sắp xếp đối với các trường khi có 3 năm liền hoạt động không hiệu quả. Tuy nhiên, thời gian qua, việc giảm đầu mối đã xuất hiện một số bất cập. Bộ trưởng cho biết, việc sắp xếp các trường trung cấp ở địa phương do địa phương quyết định, nên đề nghị các địa phương xem xét, rà soát vấn đề này để có giải pháp, quyết định thấu đáo.
Về vấn đề sửa luật Bảo hiểm xã hội và đảm bảo lương hưu cho đối tượng nữ giới, nam giới, Bộ trưởng cho biết Bộ sẽ tiếp thu trong quá trình sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội, việc lấy ý kiến sửa đổi luật này cũng vừa được tiến hành, thu thập, tổng hợp được trên 380 ý kiến của các tập thể và nhiều ý kiến cá nhân. Bộ đang tích cực trong công tác tiếp thu, tuy nhiên, Bộ trưởng cho biết, về lĩnh vực này, cần đảm bảo các nguyên tắc đóng – hưởng, bình đẳng và chia sẻ, đồng thời cần có các chính sách để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho phụ nữ.
Về việc rút bảo hiểm một lần, Bộ trưởng cho biết, trước năm 2019, số rút bảo hiểm bình quân một năm khoảng 500 ngàn, đến năm 2023, con số này tăng lên thành gần 900 ngàn. Nếu tình trạng rút bảo hiểm một lần không giảm, thì có nguy cơ khó đảm bảo an sinh xã hội cho người già, người đến tuổi về hưu, hệ thống chính sách an sinh xã hội khó đảm bảo tính bền vững.
Bàn về nguyên nhân của tình trạng này, Bộ trưởng cho biết là do thu nhập của người lao động ở mức thấp, cơ chế rút bảo hiểm xã hội một lần còn quá dễ dàng, quyền lợi khi rút bảo hiểm xã hội một lần ở mức cao, công tác tuyên truyền về vấn đề này cũng chưa được thực hiện hiệu quả.
Bộ trưởng cho rằng, cần sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội theo hướng không hạn chế quyền, tăng quyền lợi cho người đóng. Tại Kỳ họp tới, Quốc hội sẽ bàn các phương án khác nhau để có những quy định xử lý vấn đề rút bảo hiểm xã hội một lần hiệu quả nhất.
10h26: Đại biểu Lý Tiết Hạnh - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định: Có cần gói hỗ trợ trực tiếp cho người lao động trong giai đoạn hiện nay như hỗ trợ trong giai đoạn Covid-19 hay không?
Theo đại biểu Lý Tiết Hạnh - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định, sau lưng mỗi người lao động mất việc là cả một gia đình và có nhiều vấn đề xã hội khác. Có ý kiến cho rằng, khó khăn của doanh nghiệp và người lao động hiện đang gặp phải hiện này còn khó khăn hơn cả giai đoạn dịch Covid-19. Trong giai đoạn Covid -19, chúng ta đã phát huy rất tốt các gói hỗ trợ trực tiếp cho người dân và người lao động.
Do đó, đại biểu Lý Tiết Hạnh đặt câu hỏi, trong giai đoạn hiện nay, theo Bộ trưởng có cần gói hỗ trợ trực tiếp cho người lao động như đã hỗ trợ trong giai đoạn Covid-19 hay không?
Liên quan đến đào tạo nghề, đại biểu cho rằng, thước đo của dạy nghề là người học nghề có việc làm và có thu nhập. Và để làm được điều đó thì một yếu tố rất quan trọng là kết nối thị trường vận động trong và ngoài nước. Đại biểu Lý Tiết Hạnh đề nghị Bộ trưởng nói rõ hơn về định hướng chiến lược trong giai đoạn tới.
10h27: Đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương: Trách nhiệm của Bộ LĐTBXH và Bộ GDĐT trong quản lý nhà nước về nguồn nhân lực chất lượng cao
Thực tế hiện nay chúng ta có rất nhiều trường đại học trên cả nước và học sinh tốt nghiệp THPT dễ dàng có được tấm bằng cử nhân sau 4 năm đại học, thậm chí sau đại học. Tuy nhiên, con số không nhỏ sinh viên, thạc sĩ không tìm được việc làm hoặc việc làm không đúng chuyên ngành và phần lớn lại phải mất một thời gian dài để cập nhật lại kiến thức cho phù hợp với thực tế công việc tại cơ quan, doanh nghiệp.
Do vậy, đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân đề nghị Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội và Bộ Giáo dục - Đào tạo cho biết thế nào là nguồn nhân lực chất lượng cao, chất lượng cao quy định ở trình độ nào, có quy định ngành nghề, lĩnh vực cụ thể không và có phải chúng ta đang lãng phí nguồn lực này không? Hay do chưa xác định rõ nguồn nhân lực chất lượng cao để có hướng khuyến khích phát triển phù hợp với nhu cầu thực tiễn của thị trường lao động hiện nay.
Bên cạnh đó, đề nghị cần chỉ rõ nguyên nhân do đâu người lao động phải chịu trách nhiệm với quyết định của mình, nhưng trách nhiệm của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội và Bộ Giáo dục Đào tạo đến đâu trên cương vị quản lý nhà nước của mình, có phải do trùng lợi khi giao nhiệm vụ mà dẫn đến tình trạng này hay không?
10h28: Đại biểu Lý Văn Huấn - Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên: Giải pháp hạn chế vi phạm trong lĩnh vực BHXH
Đặt câu hỏi chất vấn Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung, ĐBQH Lý Văn Huấn - Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên phản ánh tình trạng vi phạm pháp luật trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội hiện nay rất phức tạp, đặc biệt như việc lập khống hồ sơ bảo hiểm xã hội. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, Bộ đã xử lý những vi phạm này như thế nào và giải pháp trong thời gian tới để hạn chế vi phạm trong lĩnh vực này?
Ngoài ra, đại biểu cũng đề nghị Bộ trưởng làm rõ nguyên nhân chưa xử lý được việc chậm, trốn đóng bảo hiểm xã hội thời gian qua là gì? Để nghị Bộ trưởng nêu rõ giải pháp xử lý dứt điểm.
10h29: Đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hạnh - Đoàn ĐBQH Tp. Hồ Chí Minh: Giải pháp nâng cao uy tín, chất lượng của các sàn giao dịch việc làm
Đặt câu hỏi chất vấn Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung, ĐBQH Nguyễn Thị Hồng Hạnh - Đoàn ĐBQ H Tp. Hồ Chí Minh cho biết, sàn giao dịch việc làm là một kênh để kết nối người lao động và doanh nghiệp. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng nêu rõ những giải pháp để giúp các sàn này trở thành địa chỉ tin cậy cho người lao động. Đồng thời, đại biểu cũng đề nghị Bộ trưởng cho biết những giải pháp để nâng cao chất lượng lao động của người Việt Nam ở nước ngoài trong thời gian tới?
10h31: Đại biểu Trần Thị Diệu Thúy - Đoàn ĐBQH TP. Hồ Chí Minh tranh luận
Tranh luận với Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung, Đại biểu Trần Thị Diệu Thúy cho biết, Bộ trưởng cho rằng một trong những nguyên nhân khiến nhiều người dân rút bảo hiểm xã hội một lần là công tác tuyên truyền.
Cơ bản thống nhất với ý kiến này, tuy nhiên, đại biểu Trần Thị Diệu Thúy cho rằng, mong muốn của người lao động Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng đó là chính sách về bảo hiểm xã hội phải nhất quán và tính ổn định lâu dài.
Đại biểu Trần Thị Diệu Thúy cho rằng mong muốn của người lao động là cần làm rõ việc quyền lợi của người lao động an tâm hơn, suy nghĩ lại khi muốn rút bảo hiểm xã hội một lần.
10h33: Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung: Cần tính tổng thể các chính sách liên quan đến bảo hiểm
Trả lời tranh luận, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nêu rõ nguyên nhân quan trọng là làm sao cải thiện đội sống người lao động là sâu xa nhất. Hai là thời gian qua khi tung ra thông tin thay đổi chính sách, dẫn đến người lao động ồ ạt rút bảo hiểm xã hội 1 lần. Bộ trưởng cho rằng ở đây có hạn chế do chưa quan tâm đầy đủ thông tin tuyên truyền đến người lao động. Do đó, nếu làm tốt công tác thông tin tuyên truyền để người lao động hiểu rõ thì có lẽ mức độ sẽ không nhiều như vừa qua.
Bộ trưởng Đao Ngọc Dung cũng cho rằng cần tính tổng thể các chính sách liên quan đến bảo hiểm, nếu tiếp tục đóng 20 năm thì người lao động không đợi được mà nhất là ở những ngành lĩnh vực ngành thâm dụng lao động. Quan điểm của Bộ là giảm xuống 15 năm hoặc 10 năm theo thông lệ quốc tế, tương ứng là đóng ít hưởng ít, bên cạnh đó nguyên tắc chia sẻ có nguyên tắc đóng hưởng và bình đẳng.
Bộ tưởng cũng cho biết thêm, việc dừng rút bảo hiểm 1 lần là vấn đề khó khăn nhưng có quy định về điều kiện, trường hợp nào được rút, mức độ rút như thế nào, trong thời gian tới Quốc hội sẽ xem xét quyết định.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung khẳng định, thời gian qua một bộ phận người dân người lao động gặp không ít khó khăn, đặc biệt là tại các đô thị lớn. Về có cần gói hỗ trợ không, cơ quan tham mưu đang đánh giá kĩ thực trạng tình hình, dự báo chính xác tình hình từ nay đến Tết và năm 2024 để có chính sách dài hạn và ngắn hạn. Bộ trưởng cũng chia sẻ cá nhân mình không có thẩm quyền nói ngay quyết ngay chính sách lúc này mà trình cấp có thẩm quyền xem xét quyết định
Về kết nối thị trường, Bộ trưởng cho biết thực tế nơi nào kết nối tốt, dự báo tốt thì công ăn việc làm tốt, tỉ lệ thất nghiệp giảm. Thời gian tới Bộ tham mưu có kế hoạch triển khai Chỉ thị 21 của Ban Bí thư và xem xét kĩ lưỡng các giải pháp.
Về đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, Bộ trưởng làm rõ việc bồi dưỡng không chỉ riêng 2 Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội và Bộ Giáo dục và Đào tạo mà còn có Bộ Kế hoạch - Đầu tư có chức năng tổng hợp. Đối với Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội và Bộ Giáo dục - Đào tạo phân công theo chức năng nhiệm vụ, hai ben có phối hợp chặt chẽ, phân công nhiệm vụ, không có trùng lặp, không có tranh chấp mà có sự liên thông.
Về hồ sơ giả, thu gom sổ bảo hiểm, trục lợi chính sách, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nêu rõ, thời gian qua Bộ đẩy mạnh thanh tra xử lý và kết quả về cơ bản tình trạng đã giảm đi. Bộ trưởng nhấn mạnh, chưa bao giờ quyết liệt như vừa qua, từ sau chất vấn của Quốc hội, Bộ vào cuộc quyết liệt. 1/3 số đoàn thanh tra để xử lý vi phạm bảo hiểm xã hội. Đã có 2995 kiến nghị được xử lý; ban hành 205 quyết định xử phạt. Qua đó giảm tình trạng chậm đóng bảo hiểm.
Về giải pháp căn cơ, Bộ trưởng cho biết tập trung tuyên truyền chính sách pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành của người sử dụng lao động; tập trung sửa đổi quy phạm pháp luật; tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm; ứng dụng công nghệ thông tin kết nối cơ sở dữ liệu của bảo hiểm với dữ liệu dân cư; minh bạch cho người lao động biết tình hình đóng bảo hiểm của mình.
Về giải quyết việc làm, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung đề nghị các địa phương đẩy mạnh sàn giao dịch, trung tâm giao dịch việc làm. Trong sửa đổi Luật Việc làm sẽ quy định cụ thể về vấn đề này.
Về lực lượng lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài, Bộ trưởng cho biết đây là giải pháp tạo công ăn việc làm tăng thêm thu nhập và tạo điều kiện cho thanh niên có nhu cầu tiếp cận công việc mới, tác phong làm việc mới, công nghệ mới. Thị trường tập trung ở Nhật Bản, Hàn Quốc, Malaysia, Đài Loan và một số quốc gia châu Âu. Thu nhập bình quân cao hơn ở Đức, Nhật Bản, Hàn Quốc. Thu nhập trung bình khoảng 600-700USD/tháng. Các nước đánh giá chất lượng lao động Việt Nam nhìn chung được đánh giá tốt, ý thức tốt, kĩ năng tốt và quan trọng hơn là hiệu suất công việc tốt. Tuy nhiên lưu ý ngoại ngữ còn kém, ý thức tổ chức kỉ luật. Với phương châm nâng cao năng lực đơn vị thực thi, tiếp tục đàm phán lựa chọn đối tác, vùng miền đến, xử lý nghiêm các trường hợp lừa đảo lao động, trục lợi chính sách. Bộ trưởng nêu rõ không đưa lao động đi bằng mọi giá.
10h49: Đại biểu Lê Thanh Phong - Đoàn ĐBQH Tp. Hồ Chí Minh tranh luận
Tranh luận với Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, đại biểu Lê Thanh Phong cho rằng trả lời các đại biểu, Bộ trưởng đã nêu rõ một trong nguyên nhân khiến người lao động rút bảo hiểm xã hội một lần là do tình hình doanh nghiệp khó khăn, đứt gãy cung cầu khiến người lao động gặp nhiều khó khăn.
Bộ trưởng cũng nêu một trong các giải pháp là sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội, thắt chặt lại quyền lợi của người tham gia bảo hiểm xã hội, tuy nhiên, đại biểu Lê Thanh Phong cho rằng giải pháp căn cơ để giải quyết tình trạng này là phải giải quyết tình trạng người lao động bị nghỉ việc, mất việc khiến cuộc sống của người lao động gặp khó khăn.
10h51: Đại biểu Hồ Thị Kim Ngân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn: Đề nghị cho biết việc thực hiện chính sách đối với học sinh, sinh viên theo Quyết định 53
Đại biểu Hồ Thị Kim Ngân nêu rõ, nhằm tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc của địa phương khi thực hiện Quyết định 861 của Thủ tướng Chính phủ và Quyết định 612 của Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc. Được biết, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đã được Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo nghiên cứu, đề xuất đối với chính sách nội trú đối với học sinh, sinh viên học cao đẳng, trung cấp theo Quyết định số 53 năm 2015 của Thủ tướng Chính phủ. Đề nghị Bộ trưởng cho biết, đề xuất này đã được thực hiện chưa? Quá trình thực hiện chính sách liên quan đối với học sinh, sinh viên trong các trường cao đẳng, trung cấp theo Quyết định 53 được thực hiện như thế nào?
10h52: Đại biểu Trần Văn Khải - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Nam: Giải pháp để quỹ bảo hiểm thất nghiệp phát huy tốt hơn vai trò bệ đỡ?
Đại biểu Trần Văn Khải cho biết, theo Báo cáo của Cục Việc làm trong ba tháng đầu năm 2023 có 146.000 người nộp hồ sơ xin hưởng trợ cấp thất nghiệp. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết, đến thời điểm hiện nay, bảo hiểm thất nghiệp đã hỗ trợ được bao nhiêu người trong số 146.000 hồ sơ đã nộp lên cơ quan chức năng?
Đồng thời đề nghị Bộ trưởng cho biết có đề xuất như nào để quỹ bảo hiểm thất nghiệp phát huy tốt hơn vai trò bệ đỡ trong công tác an sinh xã hội trước bối cảnh kinh tế đang khó khăn như hiện nay?
10h53: Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn - Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương: Giải pháp thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực R&D trong khu vực doanh nghiệp
Theo Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn, Báo cáo của OECD cho biết phần lớn nhân lực nghiên cứu và phát triển của các quốc gia trong OECD thuộc khu vực doanh nghiệp. Trong khi đó, ở Việt Nam, nhân lực này thuộc khu vực doanh nghiệp chỉ chiếm 15,17%. Đây là tỷ trọng rất nhỏ so với yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đã thực hiện cơ chế, chính sách như nào để thúc đẩy phát triển và chuyển dịch, nâng cao tỷ trọng nhân lực R&D trong khu vực doanh nghiệp? Đại biểu cũng gửi câu hỏi này tới Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà!
10h54: Đại biểu Nguyễn Minh Tâm - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình: Giải pháp đột phá để tận dụng thời kỳ dân số vàng?
Đại biểu Nguyễn Minh Tâm cho biết, Việt Nam đang bước vào thời kỳ dân số vàng và đã đi được một chặng đường dài. Những năm tới, đất nước phải tăng tốc để tận dụng cơ hội này. Bên cạnh đó, nhiều quốc gia trên thế giới đã bứt phá, phát triển nhanh nhờ tận dụng thành công giai đoạn cơ cấu dân số vàng. Tuy nhiên, cũng không ít quốc gia bỏ lỡ, chìm sâu trong bẫy thu nhập trung bình. Việc biến cơ hội dân số vàng thành hiện thực là một thách thức trong việc thực hiện chiến lược phát triển nhân lực Việt Nam hiện nay. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết các giải pháp đột phá, ưu tiên để tận dụng cơ hội này trong thời gian tới?
10h55: Đại biểu Lý Văn Huấn - Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên phát biểu tranh luận
Phát biểu tranh luận tại hội trường, đại biểu Lý Văn Huấn Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên cho rằng, Bộ trưởng chưa trả lời vào trọng tâm câu hỏi của mình.
Câu hỏi thứ nhất, đại biểu nêu vấn đề liên quan đến việc lập khống, làm giả hồ sơ để hưởng chế độ bảo hiểm xã hội. Đại biểu Lý Văn Huấn cho rằng, đây là một vi phạm hình sự chứ không phải vi phạm hành chính. Quan điểm của đại biểu, với vấn đề vi phạm hình sự thì Bộ trưởng phải chỉ đạo xử lý các vụ việc này như thế nào?
Câu hỏi thứ hai liên quan đến vấn đề trốn đóng bảo hiểm xã hội, tại sao đến giờ chưa khởi kiện được dân sự và chưa xử lý theo Điều 216 của Bộ luật Hình sự. Vì trong Bộ luật Hình sự đã quy định vấn đề về tội phạm liên quan đến trốn đóng bảo hiểm xã hội. Đại biểu Lý Văn Huấn bày tỏ băn khoăn vì lý do gì, về cơ chế, về quy định của pháp luật, hay vì do các cơ quan bảo hiểm chưa cương quyết trong vấn đề này. Nguyên nhân, lý do là gì để giải quyết dứt điểm trong thời gian tới. Bộ trưởng có chỉ đạo cụ thể liên quan đến lĩnh vực này như thế nào để giải quyết dứt điểm vấn đề này?
10h56: Đại biểu Nguyễn Anh Trí - Đoàn ĐBQH Tp. Hà Nội tranh luận
Phát biểu tranh luận tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn, ĐBQH Nguyễn Anh Trí - Đoàn ĐBQH Tp. Hà Nội cho rằng, con số người lao động rút bảo hiểm xã hội một lần thời gian qua rất đáng quan ngại. Tuy nhiên, việc người lao động rút bảo hiểm xã hội một lần thường là bất đắc dĩ và là nguyện vọng thực sự của họ nên cần được tôn trọng, nhưng cũng cần phải có giảu pháp để đảm bảo Quỹ bảo hiểm này được ổn định.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí đồng tình với việc giải quyết theo hướng đảm bảo quyền lợi cho người gửi và giữ tính ổn định của Quỹ. Để làm được điều này, đại biểu Trí đễ xuất nên chăng nên cân nhắc phương án trong 5 năm đầu tiên nếu người đóng rút thì chỉ được tra lại bằng đúng số tiền đã đóng và gia tăng dần quyền lợi cho người đóng trong những năm tiếp theo.
10h58: Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ điều hành chất vấn
Điều hành nội dung chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc giải trình vấn đề đại biểu nêu về việc thu sai bảo hiểm xã hội đối với các chủ hộ kinh doanh cá thể. Tiếp đó, Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội sẽ trả lời chất vấn của đại biểu liên quan đến đào tạo nghề, nâng cao trình độ cho lao động khu vực nông thôn…
10h59: Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc trả lời chất vấn
Trả lời câu hỏi của đại biểu Quốc hội về vấn đề thu sai đối tượng bảo hiểm xã hội, Bộ trưởng cho biết, năm 2003, chúng ta có chủ trương mở rộng độ bao phủ bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã có văn bản hướng dẫn cho một số tỉnh về đóng bảo hiểm xã hội. Có 54 tỉnh thu của 4240 đối tượng từ năm 2003 đến năm 2016, đến năm 2016 thì có chủ trương dừng lại, nhưng có một số đối tượng vẫn nộp tiếp đến năm 2020 thì dừng hẳn.
Bộ trưởng cho rằng, về bản chất và đạo lý không có gì sai, nhưng vẫn bị vướng về quy định pháp luật. Cụ thể, quy định của pháp luật bảo hiểm xã hội là phải có hợp đồng về giao kết bảo hiểm, nhưng ở đây, các chủ hộ kinh doanh không có hợp đồng giao kết, mà chỉ có hợp đồng của họ với nhân viên, những nhân viên của họ được nộp bảo hiểm xã hội bắt buộc, nhưng đối với các chủ hộ thì không có hợp đồng với ai cả, nên không được nộp bảo hiểm.
Về bản chất, những đối tượng này vừa là chủ hộ, vừa là người lao động, vừa có thu nhập, nên việc được tham gia bảo hiểm có thể coi là chấp nhận được, nhưng pháp luật lại không quy định, nên có thể kết luận là sai đối tượng. Bộ trưởng cho rằng, tới đây, khi tiến hành sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội sẽ cho phép chủ hộ kinh doanh được tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.
11h04: Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan giải trình về đào tạo nghề cho lao động nông thôn
Tham gia trả lời về chất vấn của đại biểu liên quan đến đào tạo nghề cho lao động nông thôn, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan cho biết, thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, Bộ đã thiết kế phát triển khu vực kinh tế nông thôn gắn với nâng cao kiến thức, kỹ năng cho lao động nông nghiệp, lao động phi nông nghiệp là yêu cầu bức thiết.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội thiết kế hệ thống chương trình, nhưng nhu cầu lao động xuất phát từ nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương của từng cấp xã, cấp huyện, tỉnh. Bộ trưởng khẳng định, đào tạo nghề nông thôn không chỉ là đào tạo nghề nông, mà đã chuyển từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp. Tuy nhiên, kinh tế nông nghiệp là một chuỗi ngành hàng và những giá trị tích hợp, cần thêm những ngành nghề khác.
Căn cứ vào nhu cầu của địa phương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ tập trung đào tạo theo nhu cầu gắn với sự phát triển của địa phương. Bộ cũng đã đề ra kế hoạch tái cấu trúc đào tạo nghệ nông thôn gắn với sự phát triển nông thôn. Thực hiện Nghị quyết 19, một trong những giải pháp đầu tiên là nâng cao năng lực của người nông dân, gắn liền với kiến thức và kỹ năng làm ngề nông cũng như những ngành nghề phi nông nghiệp, với tư duy của nền kinh tế nông nghiệp chứ không chủ là tư duy sản xuất nông nghiệp. Do vậy, cùng cần đào tạo theo chuỗi ngành hàng từ sản xuất, đến bảo quản, thu hoạch, chế biến, thương mại điện tử; mỗi khâu có ngành nghề kèm theo…. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã xây dựng 5 vùng nguyên liệu và đào tạo theo đúng qu trình để phát huy tất cả nguồn nhân lực phục vụ cho vùng nguyên liệu..
Ngoài ra, Bộ cũng cấu trúc lại hệ thống các trường của Bộ, trong đó đã đặt hàng, giao nhiệm vụ, gắn với sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; Bộ cũng yêu cầu các trường, viện nghiên cứu chuyển giao tiến bộ kỹ thuật – đây cũng là cách để đào tạo nghề cho nông dân, để người nông dân nhận những giải pháp hữu ích, cũng được đào tạo, sử dụng nguồn lực đó hiệu quả…
11h12: Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung trả lời chất vấn
Trả lời chất vấn của ĐBQH Hồ Thị Kim Ngân về việc thực hiện chính sách đối với học sinh, sinh viên theo Quyết định 53 của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết, Bộ Giao dục và Đào tạo, Bộ Tài chính đã ban hành thông tư để hướng dẫn thực hiện quyết định này.
Tuy nhiên, thông tư này qua quá trình triển khai cũng đã bộc lộ nhiều bất cập. Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết trong thời gian tới sẽ điều chỉnh các chế độ cho phù hợp, kinh phí sẽ được cân đối trong dự toán ngân sách Nhà nước, phân bổ trực tiếp cho các địa phương thực thi vấn đề này. Đồng thời sớm sửa đổi thông tư để điều chỉnh các chế độ.
Liên quan đến chất vấn về ưu tiên dân số vàng, dân số trẻ, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho rằng, Việt Nam đã đi qua thời kỳ dân số vàng một chặng đường dài, tốc độ giá hóa dân số của nước ta cũng thuộc loại nhanh nhất. Do đó, tận dùng dân số vàng, dân số trẻ cũng là một cơ hội của chúng ta.
Giải pháp trong thời gian tới, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho rằng, phải tập trung nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia về nguồn nhân lực – đây là một giải pháp tổng thể. Để làm được vấn đề này, cần phải khắc phục về ngoại ngữ, kỹ năng nghề nghiệp, trình độ đào tạo và kỹ năng quản trị hệ thống.
Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cũng cho rằng, thời gian tới cần phải tăng cường đào tạo, chuẩn bị kịch bản cho dân số già, quy hoạch ngành, quy hoạch vùng phải gắn với quy hoạch nguồn nhân lực…
11h28: Đại biểu Dương Khắc Mai - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông: Định hướng đào tạo nghề cho thanh niên miền núi
Đại biểu cho biết, đào tạo nghề là trang bị cho người lao động chiếc cần câu và cách câu cá. Thời gian qua, công tác đào tạo nghề đã đạt được các bước tiến quan trọng, tuy nhiên số lượng đào tạo chưa tỷ lệ thuận với chất lượng lao động, tỷ lệ mất việc làm, thất nghiệp trong thanh niên rất đáng quan tâm. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng thể hiện quan điểm về vấn đề này, đưa ra giải pháp chiến lược, định hướng đào tạo nghề cho thanh niên, nhất là thanh niên miền núi, dân tộc thiểu số để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội của các địa phương.
11h29: Đại biểu Trần Văn Tiến - Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Phúc: Trách nhiệm thuộc về ai trong việc chậm giải ngân tiền thuê nhà cho người lao động?
Kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội năm 2022 có 2 chỉ tiêu không đạt mục tiêu. Đại biểu chất vấn Bộ trưởng nguyên nhân nào dẫn đến không đạt mục tiêu, Bộ trưởng có giải pháp gì cho vấn đề này trong thời gian tới?
Chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động đến nay đã hết thời hạn thực hiện nhưng mới giải ngân được 64,6%. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng lý giải nguyên nhân giải ngân chậm và nêu rõ trách nhiệm thuộc về ai trong vấn đề này?
11h30: Đại biểu Nguyễn Hải Anh - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp: Giải pháp nào để đẩy nhanh việc ký hiệp định song phương về bảo hiểm xã hội
Tại Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 28, Chính phủ giao Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội chủ trì đàm phán, ký kết các Hiệp định song phương về bảo hiểm xã hội, người lao động Việt Nam đi lao động ở nước ngoài.
Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết Bộ đã triển khai thực hiện chỉ đạo này như thế nào, kết quả thực hiện trong 5 năm qua ra sao, giải pháp nào để đẩy nhanh việc ký hiệp định song phương về bảo hiểm xã hội trong thời gian tới, nhất là các quốc gia có đông người Việt Nam lao động. Việc thực hiện đóng bảo hiểm xã hội ở các nước chưa ký hiệp định ra sao? Bộ trưởng có suy nghĩ gì khi nhiều người lao động đi lao động ở nước ngoài vẫn phải đóng bảo hiểm xã hội hai lần?
11h31: Đại biểu Đỗ Chí Nghĩa - Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Yên: Quan điểm của Bộ trưởng về việc thống nhất hệ thống giáo dục nghề nghiệp với hệ thống giáo dục phổ thông?
Chỉ thị 21 của Ban Bí thư đặt mục tiêu đến năm 2030 thu hút được 50 đến 55% học sinh vào học các trường nghề, có ý kiến cho rằng đây là mục tiêu khó, nhưng sẽ dễ hơn rất nhiều nếu thống nhất được hệ thống giáo dục nghề nghiệp với hệ thống giáo dục phổ thông, và cùng một bộ thực hiện quản lý nhà nước.
Hiện nay, trên cổng thông tin tuyển sinh của Bộ Giáo dục và Đào tạo không có tên các trường nghề của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, trong tổng kết năm học của các trường THPT cũng chỉ nêu tỷ lệ đỗ đại học như một sự vinh danh, không nêu tỷ lê đỗ trường nghề. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết quan điểm về vấn đề này.
11h32: Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu điều hành
Phát biểu điều hành phiên chất vấn và trả lời chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, chiều nay Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội và các thành viên Chính phủ liên quan sẽ tiếp tục trả lời chất vấn đối với nhóm vấn đề thứ nhất. Sau đó, phiên chất vấn và trả lời chất vấn sẽ tiếp tục với nhóm vấn đề thứ hai thuộc lĩnh vực dân tộc.
