Tham dự có: Phó Chủ tịch thứ nhất Quốc hội Campuchia Kittisethabindit Cheam Yeap; các nghị sĩ đại diện cho 8 Nghị viện thành viên AIPA; Tổng Thư ký AIPA Nguyễn Tường Vân và Ban Thư ký AIPA; đại diện Văn phòng Liên Hợp Quốc về phòng, chống ma túy và tội phạm (UNODC) tại khu vực Đông Nam Á và Thái Bình Dương; các quan chức cấp cao ASEAN về vấn đề ma túy (ASOD) và cơ quan quốc gia về đấu tranh phòng, chống ma túy của Campuchia (NACD).
Đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam có: Ủy viên Thường trực Ủy ban Xã hội Nguyễn Thanh Cầm và Ủy viên Thường trực Ủy ban Đối ngoại Thái Quỳnh Mai Dung.
Ủy viên Thường trực Ủy ban Xã hội Nguyễn Thanh Cầm và Ủy viên Thường trực Ủy ban Đối ngoại Thái Quỳnh Mai Dung tham dự Hội nghị
Phát biểu chào mừng hội nghị, Tổng Thư ký AIPA Nguyễn Tường Vân nêu rõ, hoạt động buôn bán ma túy trên toàn cầu, kể cả ở Đông Nam Á, ngày càng phức tạp, để lại hậu quả lâu dài về sức khỏe, kinh tế và xã hội cho tất cả các quốc gia. Buôn bán ma túy không chỉ là vấn đề cấp bách mà còn là vấn đề an ninh phi truyền thống lâu dài mà các khu vực và toàn thế giới phải đối mặt.
Báo cáo của Văn phòng Liên hợp quốc về Ma túy và Tội phạm (UNODC) gần đây đã cảnh báo rằng buôn bán ma túy tổng hợp tiếp tục mở rộng ở Đông và Đông Nam Á, với việc sản xuất và buôn bán đạt mức kỷ lục vào năm 2021. Do đó, hoạt động phân phối và buôn bán ma túy đặt ra vấn đề thách thức lớn đối với ASEAN đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các Quốc gia thành viên ASEAN.
Tổng Thư ký AIPA cho biết, Kế hoạch Công tác của ASEAN về bảo vệ cộng đồng chống tệ nạn ma túy giai đoạn 2016 - 2025 đã được triển khai hiệu quả, giải quyết các hoạt động ma túy bất hợp pháp, nâng cao nhận thức về sự nguy hiểm của ma túy và tăng cường nghiên cứu về tác động của đại dịch Covid-19 trên thị trường ma túy nhằm đưa ra phản ứng phù hợp thông qua tăng cường hợp tác song phương quốc tế.
“Mặc dù chúng ta đã thấy được tiến bộ của Kế hoạch làm việc này, nhưng chắc chắn các mục tiêu về một ASEAN không có ma túy chắc chắn sẽ khó được hoàn thành vì Đông Nam Á tiếp tục được xác định là thị trường ma túy bất hợp pháp nổi bật nhất trên thế giới. Có một số rào cản, thách thức và khó khăn để chống buôn bán ma tuý xuyên quốc gia, vì vậy chúng ta cần tăng cường hiệu quả của hợp tác khu vực trong các hoạt động thực thi pháp luật cụ thể, vốn đã tiếp tục được tái khẳng định là các ưu tiên trụ cột trong Kế hoạch Công tác ASEAN 2016-2025”, Tổng Thư ký AIPA nhấn mạnh.
Tổng Thư ký AIPA cũng cho biết, nhằm hỗ trợ ASEAN thực hiện các mục tiêu và ưu tiên của khu vực, các nghị viện thành viên AIPA đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giảm cung cầu ma túy bất hợp pháp thông qua việc ban hành và thực hiện các chính sách phòng ngừa dựa trên bằng chứng và vận động triển khai các chương trình giáo dục, nâng cao năng lực, nhận thức và tăng cường hợp tác quốc tế trong các lĩnh vực tư pháp, thực thi pháp luật và y tế.
Tổng Thư ký AIPA cho rằng, Hội nghị AIPACODD lần thứ 5 là một diễn đàn để các nước thành viên AIPA cập nhật tiến trình tổng thể và những thách thức đối với các nỗ lực kiểm soát ma túy cũng như việc thực hiện các nghị quyết đã được AIPA thông qua ở các nước kể từ cuộc họp Hội đồng tư vấn AIPA về ma túy (AIPACODD) gần đây nhất vào tháng 05/2021, trong đó tái khẳng định hợp tác giữa các nghị viện thành viên AIPA nhằm hướng tới một ASEAN không có ma túy.
Đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam tham dự Hội nghị tại điểm Nhà Quốc hội
Tại hội nghị, các đại biểu đã nghe báo cáo của Liên Hợp Quốc về ma túy và tội phạm; báo cáo của ASEAN về ma túy; báo cáo của các quốc gia thành viên AIPA về tình hình ma túy và việc thực hiện các biện pháp kiểm soát ma túy; thảo luận và góp ý về dự thảo Nghị quyết AIPACODD 5.
Đại diện Đoàn Đại biểu Quốc hội Việt Nam phát biểu tại Hội nghị, Ủy viên Thường trực Ủy ban Xã hội Nguyễn Thanh Cầm cho biết, tình hình sản xuất, mua bán, vận chuyển ma túy trái phép trên thế giới và trong khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường, đặc biệt khi dịch COVID-19 dần được kiểm soát, các hoạt động trở lại bình thường.
Ủy viên Thường trực Ủy ban Xã hội Nguyễn Thanh Cầm nêu rõ, Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ban, ngành, địa phương của Việt Nam đã ban hành các văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Phòng, chống ma túy. Cụ thể: Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua Pháp lệnh số 01/2022/UBTVQH15 quy định trình tự, thủ tục Tòa án nhân dân xem xét, quyết định việc đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
Chính phủ đã ban hành Nghị định số 105/2021/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Phòng, chống ma túy; Nghị định số 116/2021/NĐ-CP ngày 21.12.2021 quy định chi tiết một số điều của Luật Phòng, chống ma túy; Luật Xử lý vi phạm hành chính về cai nghiện ma túy và quản lý sau cai nghiện ma túy; các quy định pháp luật khác có liên quan đến cai nghiện ma túy… Các địa phương đã ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành Luật phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội và đặc thù tệ nạn ma túy của địa phương mình.
Về cơ bản, các quy định pháp luật về phòng, chống ma túy của Việt Nam đáp ứng được với tình hình thực tiễn, góp phần đẩy mạnh đấu tranh tội phạm về ma túy, nâng cao hiệu quả điều trị nghiện ma túy, quản lý sau cai nghiện ma túy, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người nghiện ma túy trong việc tiếp cận các dịch vụ hỗ trợ, điều trị, cai nghiện ma túy …
Ủy viên Thường trực Ủy ban Xã hội Nguyễn Thanh Cầm nhấn mạnh, các cơ quan chức năng đã tích cực phối hợp trong việc đấu tranh tội phạm về ma túy và thực hiện công tác cai nghiện và quản lý sau cai nghiện ma túy, trong đó làm tốt công tác hợp tác quốc tế và trong khu vực để triển khai các hoạt động này.
Ủy viên Thường trực Ủy ban Xã hội Nguyễn Thanh Cầm phát biểu tại Hội nghị
Dự báo trong thời gian tới khi tình hình dịch COVID-19 được kiểm soát, hoạt động thương mại trong nước và quốc tế trở lại bình thường, tình hình tội phạm ma túy sẽ diễn biến rất phức tạp. Để làm tốt công tác phòng, chống ma túy, theo Ủy viên Thường trực Ủy ban Xã hội Nguyễn Thanh Cầm cần triển khai các nội dung của Luật Phòng, chống ma túy năm 2021 và các văn bản hướng dẫn Luật sớm được thi hành và đi vào cuộc sống; tiếp tục tập trung lực lượng, phương tiện nghiệp vụ đấu tranh mạnh với tội phạm ma túy. Đồng thời, cần làm tốt công tác rà soát, quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy, tạo điều kiện cho người nghiện ma túy tham gia cai nghiện; quan tâm bố trí nguồn lực cho công tác phòng, chống, kiếm soát ma túy và dự phòng, điều trị, cai nghiện ma túy phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội; có biện pháp thu hút nguồn lực xã hội hóa.
Ngoài ra, cần tăng cường hợp tác quốc tế về phòng, chống ma túy, thúc đẩy hợp tác song phương, khu vực và quốc tế, nhất là với Lào, Trung Quốc, Campuchia. Thông qua chia sẻ thông tin, hợp tác qua biên giới, duy trì và mở rộng các dự án/chương trình, cung cấp hỗ trợ kỹ thuật và nâng cao năng lực nhằm đối phó với vấn đề ma túy thế giới và khu vực một cách hiệu quả hơn, đặc biệt trong thời kỳ hậu đại ịch Covid-19.
Ủy viên Thường trực Ủy ban Xã hội cũng lưu ý, cần tăng cường gắn kết giữa hội nghị AIPACODD với các cơ chế hợp tác khu vực hiện có về kiểm soát ma túy như: Hội nghị cấp Bộ trưởng ASEAN về vấn đề ma túy (AMMD), Hội nghị Quan chức cấp cao ASEAN về vấn đề ma túy (ASOD).
Tại Hội nghị trực tuyến, các quốc gia thành viên đã nhất trí thông qua Nghị quyết và báo cáo hội nghị AIPACODD 5 để trình Đại hội đồng AIPA lần thứ 43 xem xét thông qua./.