UBTVQH CHO Ý KIẾN VỀ DỰ ÁN LUẬT DẦU KHÍ (SỬA ĐỔI): THỂ CHẾ HÓA ĐẦY ĐỦ CÁC CHỦ TRƯƠNG LỚN CỦA ĐẢNG VỀ ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NGÀNH DẦU KHÍ

Toàn cảnh Phiên họp

Nhất trí sự cần thiết ban hành Luật Dầu khí (sửa đổi)

Thừa Ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình tại Phiên họp, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, qua thực tiễn đánh giá thi hành Luật Dầu khí được ban hành ngày 06 tháng 7 năm 1993, được sửa đổi, bổ sung vào các năm 2000 (Luật số 19/2000/QH10 ngày 09 tháng 6 năm 2000) và năm 2008 (Luật số 10/2008/QH12 ngày 03 tháng 6 năm 2008), Bộ Công Thương nhận thấy, Luật Dầu khí và các văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật Dầu khí trong những năm qua đã tạo điều kiện cho sự phát triển của ngành dầu khí trong lĩnh vực tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí, đóng góp lớn vào nguồn thu ngân sách nhà nước và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia.

Tuy nhiên, thời gian qua hoạt động dầu khí cũng đã phát sinh một số vướng mắc, bất cập. Xuất phát từ thực tiễn quản lý, thực trạng thi hành pháp luật và bối cảnh tình hình hiện nay, việc xây dựng Luật Dầu khí (sửa đổi) để thay thế Luật Dầu khí năm 1993, năm 2000, năm 2008 là hết sức cần thiết, nhằm tăng cường hiệu quả, hiệu lực trong quản lý nhà nước, loại bỏ rào cản, tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho nhà đầu tư, góp phần cải thiện mức độ hấp dẫn của môi trường đầu tư trong lĩnh vực dầu khí.

Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên trình bày Tờ trình

Theo Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên, việc xây dựng dự án Luật Dầu khí (sửa đổi) phải đáp ứng yêu cầu đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết, trước hết, gắn với xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, các cân đối lớn của nền kinh tế nhất là về năng lượng; bảo vệ, khai thác hiệu quả tài nguyên, chủ quyền quốc gia bao gồm cả chủ quyền pháp lý, xây dựng thể chế hội nhập, khẳng định vị thế của Việt Nam là quốc gia có trách nhiệm với cộng đồng quốc tế; tăng cường năng lực quản lý nhà nước, đẩy mạnh phân cấp, tránh lợi ích cục bộ của các bộ, các ngành. Mục đích và quan điểm xây dựng Luật dầu khí (sửa đổi) đã được xác định và nêu chi tiết tại Tờ trình số 94/TTr-CP. Dự thảo Luật Dầu khí (sửa đổi) gồm 9 Chương 56 điều, kế thừa các điều khoản cơ bản của Luật Dầu khí hiện hành, bảo đảm tính ổn định, liên tục của các hợp đồng dầu khí, Hiệp định đã ký kết; bảo đảm tính tương thích, đồng bộ với hệ thống pháp luật hiện hành, các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên và thông lệ công nghiệp dầu khí quốc tế.

Thẩm tra Tờ trình, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nêu rõ, Thường trực Ủy ban Kinh tế nhất trí sự cần thiết ban hành Luật Dầu khí (sửa đổi) để đáp ứng yêu cầu như Tờ trình của Chính phủ đã nêu. Các nội dung của dự thảo Luật cơ bản phù hợp với quy định của Hiến pháp năm 2013, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật, tương thích với các điều ước quốc tế có liên quan mà Việt Nam là thành viên. Đề nghị Cơ quan soạn thảo báo cáo thêm về việc nội luật hóa các quy định tại các điều ước quốc tế song phương trực tiếp điều chỉnh lĩnh vực dầu khí, bảo đảm đáp ứng yêu cầu quy định của Luật Điều ước quốc tế. Các tài liệu trong Hồ sơ cơ bản bảo đảm theo yêu cầu quy định tại Điều 64 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Để có thêm cơ sở nghiên cứu, xem xét các quy định tại dự thảo Luật, đề nghị Cơ quan soạn thảo bổ sung nội dung đánh giá tác động cụ thể đối với những quy định mới tại dự thảo Luật so với quy định hiện hành của pháp luật.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày báo cáo thẩm tra

Liên quan đến hợp đồng dầu khí, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế nêu rõ, Thường trực Ủy ban Kinh tế nhất trí có quy định riêng tại Luật Dầu khí về đấu thầu lựa chọn nhà thầu ký kết hợp đồng dầu khí (nhà đầu tư dầu khí) với những đặc thù trong lựa chọn nhà đầu tư và đặc thù liên quan đến tài nguyên, quốc phòng - an ninh, chủ quyền biển đảo quốc gia. Tuy nhiên, đề nghị có Chương riêng quy định về nội dung này; rà soát, bổ sung quy định bảo đảm tính toàn diện, tổng thể, rõ ràng, cụ thể. Rà soát các quy định về điều kiện đối với bên dự thầu, bảo đảm phù hợp với quy định của các luật có liên quan như Bộ luật Dân sự, Luật Phá sản…

Về đấu thầu lựa chọn nhà thầu cung cấp dịch vụ dầu khí, đề nghị Cơ quan soạn thảo báo cáo thêm về tình hình thực hiện quy định pháp luật hiện hành về việc lựa chọn nhà thầu trong lĩnh vực dầu khí thời gian qua và làm rõ: Các trường hợp lựa chọn nhà thầu trong lĩnh vực dầu khí được thực hiện theo Luật Đấu thầu; Luật Đấu thầu hay Luật Dầu khí điều chỉnh việc nhà đầu tư dầu khí lựa chọn nhà thầu cung cấp dầu khí; Có sự phân biệt các nhà thầu cung cấp dịch vụ dầu khí liên quan trực tiếp, gián tiếp đến hoạt động tìm kiếm thăm dò, phát triển mỏ và khai thác dầu khí và việc lựa chọn các nhà thầu này hay không; Áp dụng Luật Dầu khí hay Luật Đấu thầu đối với lựa chọn nhà thầu cung cấp dịch vụ liên quan trực tiếp đến thu dọn công trình dầu khí. Trên cơ sở đó, đề nghị chỉnh sửa quy định tại Điều 4 dự thảo Luật bảo đảm phân biệt rõ ràng về phạm vi điều chỉnh giữa Luật Đấu thầu và Luật Dầu khí; thống nhất thuật ngữ được sử dụng và câu chữ quy định; trường hợp cần thiết sửa đổi quy định có liên quan của Luật Đấu thầu thì cần quy định ngay tại dự thảo Luật Dầu khí (sửa đổi).

Đảm bảo mối quan hệ của Luật Dầu khí (sửa đổi) với các luật hiện hành có liên quan

Thảo luận tại Phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy chỉ ra rằng, vấn đề bảo vệ môi trường đối với hoạt động dầu khí đã có quy định trong Luật Bảo vệ môi trường, do đó, việc thiết kế nội dung này trong Luật Dầu khí (sửa đổi) cần phải đảm bảo sự thống nhất, các quy định nghiêm minh, khả thi khi áp dụng trong thực tiễn. Bên cạnh đó, việc ứng dụng khoa học, công nghệ với hoạt động dầu khí có mối liên hệ rất chặt chẽ. Vì vậy, cần tính toán quy định trong dự án Luật đậm nét hơn, cụ thể hơn.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng

Phát biểu tại Phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nhấn mạnh, cần đảm bảo mối quan hệ của Luật Dầu khí (sửa đổi) với các luật hiện hành có liên quan trên cơ sở nguyên tắc là quy định phải rõ ràng, cụ thể, khả thi, vừa bảo đảm tính đặc thù trong điều tra cơ bản về dầu khí và hoạt động dầu khí thượng nguồn thực hiện theo quy định của Luật Dầu khí, vừa bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật.

Liên quan đến quản lý nhà nước về dầu khí, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật đề nghị rà soát, chỉ quy định nội dung đặc thù, thực sự cần thiết đối với các Bộ, ngành chính; cần bảo đảm quyền chủ động trong phân công, chỉ đạo, điều hành của Chính phủ theo quy định, không quy định lại các thẩm quyền đã được quy định trong các điều cụ thể khác, đồng thời, bảo đảm phù hợp với quy định tại khoản 2 Điều 8 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường đề nghị thiết kế các điều khoản chặt chẽ, đảm bảo sự minh bạch rõ ràng trong các quy trình, thủ tục triển khai các hoạt động dầu khí 

Tham gia thảo luận, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường cho rằng, nên có chương riêng về việc lựa chọn nhà thầu, ký kết hợp đồng để đảm bảo quá trình lựa chọn nhà đầu tư được xác đáng, đáp ứng yêu cầu, tránh những rủi ro không đáng có.

Ngoài ra, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội đề nghị, trên cơ sở quan điểm sửa đổi luật, cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi bổ sung, thiết kế các điều khoản cho chặt chẽ hơn, đảm bảo sự minh bạch rõ ràng trong quy trình, thủ tục triển khai các hoạt động dầu khí, qua đó góp phần thúc đẩy công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực ngay từ khi xây dựng chính sách, pháp luật như chủ trương của Đảng đã đề ra.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho ý kiến tại Phiên họp

Cho ý kiến tại Phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ chỉ ra rằng, thiết kế các điều khoản về điều tra cơ bản dầu khí còn tương đối mờ nhạt. Cụ thể, tại Chương II chỉ có 03 điều quy định điều tra cơ bản về dầu khí gồm: nội dung điều tra cơ bản về dầu khí; quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân thực hiện điều tra cơ bản về dầu khí; tổ chức thực hiện điều tra cơ bản về dầu khí. Nhấn mạnh điều tra cơ bản là một trong lĩnh vực quan trọng đối với vấn đề dầu khí, Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần nghiên cứu, rà soát kỹ lưỡng về nội hàm và bản chất của điều tra cơ bản, quy định chặt chẽ và toàn diện hơn đối với nội dung này.

Về địa vị pháp lý của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, theo Chủ tịch Quốc hội, dự án Luật quy định Tập đoàn Dầu khí Việt Nam là doanh nghiệp nhà nước. Điều lệ và tổ chức hoạt động của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam do Chính phủ quy định. Tập đoàn Dầu khí Việt Nam được tiến hành điều tra cơ bản về dầu khí và hoạt động dầu khí, ký kết và quản lý hợp đồng dầu khí với các tổ chức, cá nhân để tiến hành hoạt động dầu khí. Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần quy định rõ, cụ thể hơn, chặt chẽ, minh bạch hơn nữa về địa vị pháp lý của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam.

Kết luận nội dung Phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao quá trình chuẩn bị dự án Luật Dầu khí (sửa đổi) của Chính phủ, hồ sơ dự án Luật đã đầy đủ theo quy định, báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế cũng đã tập trung bao quát các vấn đề của dự án Luật, cần khẩn trương tiếp tục nghiên cứu để đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu kết luận

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của cơ quan thẩm tra và ý kiến tham gia của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, để hoàn thiện hồ sơ dự án Luật theo hướng tiếp tục rà soát để thể chế hóa đầy đủ các chủ trương lớn của Đảng về định hướng phát triển của ngành dầu khí; quy định rõ về hoạt động dầu khí, tăng cường phân công, phân cấp quản lý nhà nước từ trung ương đến địa phương, đảm bảo hiệu lực, tạo điều kiện kinh doanh thuận lợi cho các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế trong lĩnh vực dầu khí; xây dựng cơ chế đặc thù thu hút đầu tư nước ngoài phát triển ngành dầu khí trong nước; tạo điều kiện khai thác các dạng năng lượng mới trong lĩnh vực dầu khí.

Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh các quy định của luật phải thống nhất về nguyên tắc xuyên suốt là phát triển kinh tế gắn với bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của quốc gia trên biển, phù hợp với luật pháp quốc tế, đảm bảo an toàn cho người, tài sản của các nhà đầu tư cũng như các quyền lợi chính đáng của họ, trên cơ sở tôn trọng độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, an ninh quốc gia Việt Nam và tuân thủ pháp luật Việt Nam.

Bên cạnh đó, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo cơ quan soạn thảo, các cơ quan hữu quan nghiên cứu tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến của các cơ quan thẩm tra để hoàn chỉnh hồ sơ Dự án Luật; đề nghị Ủy ban Kinh tế hoàn thiện báo cáo thẩm tra để trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 3.

Cổng Thông tin điện tử Quốc hội trân trọng giới thiệu một số hình ảnh:

Toàn cảnh Phiên họp

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho rằng việc thiết kế nội dung bảo vệ môi trường cần phải đảm bảo khả thi khi áp dụng trong thực tiễn 

Tổng Giám đốc điều hành của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam Lê Mạnh Hùng nêu rõ mục đích sửa đổi Luật là để tiếp tục đưa tài nguyên dầu khí thành nguồn lực phát triển kinh tế, xã hội của đất nước

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị Chính phủ chỉ đạo cơ quan soạn thảo, các cơ quan hữu quan nghiên cứu tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến của các cơ quan thẩm tra để hoàn chỉnh hồ sơ dự án Luật./.