Cần mở rộng đối tượng tham vấn chính sách
Toàn cảnh Phiên họp
Theo Tờ trình của Chính phủ, việc sửa đổi cơ bản và hợp lý các quy định về tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương để cụ thể hoá đầy đủ quy định của Hiến pháp năm 2013 và thể chế hoá các chủ trương, định hướng trong các Văn kiện, Nghị quyết của Đảng nhằm tiếp tục đổi mới chính quyền địa phương theo hướng đẩy mạnh phân quyền giữa cơ quan nhà nước ở Trung ương với địa phương và giữa các cấp chính quyền địa phương, tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, bảo đảm sự thống nhất, thông suốt của nền hành chính nhà nước từ Trung ương đến cơ sở.
Dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) có bố cục gồm 07 chương, 50 điều (giảm 93 điều so với Luật hiện hành), tập trung quy định về các nội dung về: Phân định thẩm quyền, phân quyền, phân cấp, ủy quyền giữa chính quyền địa phương các cấp; nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương các cấp; mô hình tổ chức chính quyền địa phương; cơ cấu tổ chức và hoạt động của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân các cấp; tổ chức đơn vị hành chính, thành lập, giải thể, nhập chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính.
Các đại biểu tại Phiên họp
Qua thảo luận, các đại biểu cơ bản tán thành với sự cần thiết sửa đổi, phạm vi, tên gọi và bố cục của dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi); đồng thời cho rằng nội dung của dự thảo Luật đã bảo đảm phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng; hồ sơ dự án Luật đã được chuẩn bị công phu, nghiêm túc theo quy định. Nhìn chung, các đại biểu đều ủng hộ, thống nhất với quan điểm là cần đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền để tăng tính chủ động của chính quyền địa phương theo nguyên tắc địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm, nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của chính quyền địa phương.
Góp ý kiến vào nội dung liên quan đến phân cấp, ủy quyền trong dự thảo Luật, đại biểu Trần Thị Diệu Thúy cho rằng, Cơ quan chủ trì soạn thảo cần nghiên cứu, bổ sung giải thích để phân định rõ hơn các khái niệm này, bảo đảm việc triển khai áp dụng hiệu quả và tránh bị lạm dụng trong thực tế.
Đại biểu Trần Thị Diệu Thúy
Liên quan đến nội dung về phân quyền cho chính quyền địa phương, tại khoản 2 Điều 13 của dự thảo Luật quy định chính quyền địa phương tự chủ, tự chịu trách nhiệm về việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được phân quyền; được phân cấp, ủy quyền thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn được phân quyền theo quy định tại Điều 14, Điều 15 của Luật này, trừ trường hợp luật quy định không được phân cấp, ủy quyền. Theo đại biểu Trần Thị Diệu Thúy, dự thảo Luật cần bổ sung cụ thể quy định về các trường hợp không được phân cấp, ủy quyền để đảm bảo dễ thực hiện.
Bên cạnh đó, đại biểu cũng đề xuất dự thảo Luật bổ sung thêm quy định về thẩm quyền của Hội đồng nhân dân liên quan đến đầu tư công, quy định về thành phần Ủy ban nhân dân, cơ chế hoạt động của Ủy ban nhân dân. Đồng thời đề nghị, cần phân định rõ thẩm quyền chung của Ủy ban nhân dân và thẩm quyền riêng của Chủ tịch Ủy ban nhân dân; xem xét khả năng tái lập cơ chế Thường trực Ủy ban nhân dân để giảm gánh nặng công việc cho Ủy ban.
Cũng quan tâm đến nội dung phân cấp, ủy quyền trong dự thảo Luật, đặc biệt liên quan đến các đơn vị sự nghiệp công lập, đại biểu Hà Phước Thắng cho rằng, so với việc phân cấp, ủy quyền chỉ cho các cơ quan hành chính cấp dưới như trước đây, dự thảo Luật đã mở rộng thêm đối tượng được phân cấp, ủy quyền là các đơn vị sự nghiệp công lập. Tuy nhiên, để tránh chồng chéo và rõ trách nhiệm, đại biểu cho rằng, cần có quy định về phân nhóm các lĩnh vực và loại đơn vị sự nghiệp công lập được phân cấp, ủy quyền. Như vậy sẽ giúp cho việc phân cấp, ủy quyền được chính xác theo định hướng từng nhóm, lĩnh vực được giao, đồng thời phát huy tính tự chủ của các đơn vị sự nghiệp công lập.
Đại biểu Hà Phước Thắng
Cùng với đó, đại biểu cho rằng, khoản 3, Điều 4 quy định về nguyên tắc tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương cần điều chỉnh lại theo hướng tăng cường tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương trong phạm vi quyền hạn, nhiệm vụ được phân cấp, phân quyền. Đồng thời cần phải có cơ chế kiểm soát quyền lực và trách nhiệm giải trình trước nhân dân để nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của chính quyền địa phương. Theo đại biểu, đây là một trong những nguyên tắc quan trọng cần được quy định trong Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) lần này.
Về quy định liên quan đến Ủy ban nhân dân, một số ý kiến đề nghị dự thảo Luật kế thừa nguyên tắc tổ chức và hoạt động hiện nay, nhưng cần làm rõ hơn vai trò, trách nhiệm của Chủ tịch Ủy ban nhân dân và các thành viên. Đồng thời, có thể xem xét đề cao vai trò, thẩm quyền của Chủ tịch Ủy ban nhân dân theo nguyên tắc rõ người, rõ trách nhiệm để phù hợp với yêu cầu cải cách tư pháp và tổ chức bộ máy mạnh mẽ hơn.
Ngoài ra, các đại biểu đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo cần tiếp tục rà soát để đảm bảo sự thống nhất giữa dự thảo Luật này và dự thảo Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) về cơ chế phân cấp, phân quyền và kiểm tra, giám sát. Cùng với đó có quy định rõ ràng về mối quan hệ giữa dự thảo Luật này với các Nghị quyết đặc thù của Quốc hội có liên quan.
Một số hình ảnh tại Phiên họp:
Đại biểu Hà Phước Thắng
Đại biểu Nguyễn Minh Đức
Đại biểu Trần Thị Diệu Thúy
Đại biểu Đỗ Đức Hiển