Quốc hội thông qua Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ
Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ.
Khu vực sản xuất kinh doanh phải có vách ngăn chống cháy với khu vực nhà ở
Nội dung quy định về cứu nạn, cứu hộ cơ bản được luật hóa các quy định tại Nghị định số 83/2017/NĐ-CP của Chính phủ quy định về hoạt động cứu nạn, cứu hộ của lực lượng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ đã được triển khai thực hiện trong nhiều năm qua.
Luật cũng bỏ quy định phòng cháy đối với 11 loại hình cơ sở đang được quy định trong Luật Phòng cháy, chữa cháy hiện hành vì các cơ sở này đều đã có các quy chuẩn, tiêu chuẩn chuyên ngành hướng dẫn quy định về an toàn phòng cháy, chữa cháy. Đồng thời, bỏ các quy định phòng cháy đối với rừng; thanh tra phòng cháy, chữa cháy; tạm đình chỉ, đình chỉ hoạt động của cơ sở, phương tiện giao thông cơ giới, hộ gia đình và cá nhân không bảo đảm an toàn về phòng cháy, chữa cháy để đảm bảo đồng bộ, thống nhất với quy định của Luật Lâm nghiệp, Luật Thanh tra, Luật Xử lý vi phạm hành chính.
Luật đã bổ sung quy định về công tác thẩm định thiết kế, nghiệm thu, kiểm tra công tác nghiệm thu về phòng cháy, chữa cháy theo hướng phân định, xác định rõ trách nhiệm của cơ quan công an, cơ quan chuyên môn về xây dựng, cơ quan đăng kiểm trong việc thẩm định thiết kế, kiểm tra công tác nghiệm thu về phòng cháy, chữa cháy đối với các dự án, công trình, phương tiện giao thông thuộc phạm vi quản lý gắn với chức năng, nhiệm vụ được giao.
Lưu ý hiện nay, tình trạng xảy ra cháy, nổ đối với nhà ở còn diễn biến phức tạp, để khắc phục, Luật đã quy định cụ thể các điều kiện an toàn về phòng cháy và việc bảo đảm điều kiện về chữa cháy, thoát nạn đối với nhà ở. Cụ thể, bổ sung quy định đối với nhà ở tại thành phố trực thuộc trung ương thuộc khu vực không bảo đảm hạ tầng giao thông hoặc nguồn nước phục vụ chữa cháy theo quy định của pháp luật, quy chuẩn kỹ thuật trong hoạt động phòng cháy, chữa cháy thì phải trang bị bình chữa cháy, thiết bị truyền tin báo cháy kết nối với hệ thống Cơ sở dữ liệu về phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ và truyền tin báo cháy góp phần giảm nguy cơ gây thiệt hại về người và tài sản cho người dân.
Đối với nhà ở tại khu vực khác thì khuyến khích trang bị thiết bị truyền tin báo cháy kết nối với hệ thống Cơ sở dữ liệu về phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ và truyền tin báo cháy. UBND thành phố trực thuộc trung ương xác định khu vực không bảo đảm hạ tầng giao thông hoặc nguồn nước phục vụ chữa cháy. Đối với nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh là loại hình cơ sở có nguy cơ cháy, nổ cao, ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng, tài sản của người dân, Luật đã bổ sung một điều quy định về các điều kiện an toàn về phòng cháy đối với nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh để đáp ứng yêu cầu thực tiễn.
Đội PCCC cơ sở và người dân có nhờ ở kết hợp sản xuất kinh doanh tham gia diễn tập PCCC&CNCH nhằm nâng cao kỹ năng PCCC khi có cháy nổ xảy ra.
Luật cũng đã quy định chặt chẽ hơn về loại hình nhà ở kết hợp sản xuất kinh doanh. Cụ thể, khu vực sản xuất kinh doanh phải có vách ngăn chống cháy với khu vực nhà ở. Đối với loại hình kinh doanh có mức độ nguy hiểm cao hơn về cháy nổ thì phải có vách ngăn lối thoát nạn giữa nhà ở với khu vực sản xuất kinh doanh. Không bố trí chỗ ngủ trong khu vực sản xuất kinh doanh. Kèm theo đó là có biển báo, chỉ dẫn, có phương tiện báo cháy, thông gió, cảnh báo an toàn cháy nổ.
Một điểm mới nữa là loại hình nhà ở kết hợp kinh doanh phải lắp các thiết bị để truyền tin báo sự cố cháy nổ sớm tới trung tâm tiếp nhận tin báo cháy nổ của lực lượng phòng cháy, chữa cháy.
Luật cũng quy định cụ thể, chặt chẽ hơn về các điều kiện bảo đảm an toàn về phòng cháy đối với cơ sở; bổ sung quy định cơ sở phải trang bị thiết bị truyền tin báo cháy kết nối với hệ thống Cơ sở dữ liệu về phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ và truyền tin báo cháy; khai báo, cập nhật dữ liệu về phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ theo lộ trình do Chính phủ quy định.
Luật bổ sung quy định cụ thể, đầy đủ hơn về bảo đảm điều kiện an toàn phòng cháy trong lắp đặt, sử dụng điện cho sinh hoạt, sản xuất; trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, thiết bị điện và đơn vị bán lẻ điện. Lý do là bởi, hiện nay đa số các vụ cháy, nổ xảy ra có nguyên nhân do chưa đảm bảo an toàn về điện. Trong khi đó, Luật Phòng cháy, chữa cháy trước đây chưa có quy định đầy đủ về các giải pháp bảo đảm an toàn phòng cháy trong lắp đặt, sử dụng điện, "vì vậy, Luật lần này quy định cụ thể hơn, để nâng cao các giải pháp an toàn phòng cháy, chữa cháy, giảm thiểu số vụ cháy, nổ do điện gây ra".
Bổ sung quy định kiểm tra về phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ
Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ năm 2024 đã quy định bao quát, đầy đủ hơn trách nhiệm của chính quyền địa phương, cơ quan, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân trong công tác phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ. Quy định cụ thể về trách nhiệm của người đứng đầu cơ sở, chủ phương tiện giao thông, người quyết định đầu tư, chủ đầu tư, chủ sở hữu công trình, chủ phương tiện giao thông, cơ quan, tổ chức, cá nhân trong hoạt động đầu tư xây dựng công trình, sản xuất, lắp ráp, đóng mới, hoán cải phương tiện giao thông trong hoạt động phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ qua đó, tạo cơ sở pháp lý để nâng cao hiệu quả công tác quản lý về phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ.
Luật bổ sung quy định kiểm tra về phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ theo hướng xác định cụ thể đối tượng, nội dung, phạm vi, thẩm quyền, trình tự, thủ tục kiểm tra về phòng cháy, chữa cháy để khắc phục vướng mắc, bất cập hiện nay khi Luật hiện hành khi chưa có quy định cụ thể công tác kiểm tra về phòng cháy, chữa cháy. Theo đó, Luật quy định người đứng đầu cơ sở, chủ hộ gia đình, chủ phương tiện giao thông, chủ đầu tư tự tổ chức kiểm tra, kịp thời phát hiện các sơ sở, nguy cơ mất an toàn dễ gây cháy, nổ ngay tại cơ sở, hộ gia đình, phương tiện giao thông thuộc phạm vi quản lý; UBND cấp xã, cơ quan công an, cơ quan chuyên môn về xây dựng, cơ quan đăng kiểm trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình thực hiện kiểm tra về phòng cháy, chữa cháy theo quy định của pháp luật.
Về chữa cháy, Luật tiếp tục kế thừa quy định của Luật Phòng cháy, chữa cháy và chỉnh lý, bổ sung một số quy định để khắc phục những vướng mắc, bất cập và nâng cao hiệu quả hoạt động chữa cháy, đáp ứng yêu cầu thực tiễn và tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác chữa cháy. Quy định cụ thể trách nhiệm chữa cháy của các chủ thể, cơ quan, tổ chức có liên quan, bao gồm: Người đứng đầu cơ quan, tổ chức, Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố, Chủ tịch UBND cấp xã trở lên; cơ quan y tế, điện lực, cấp nước, môi trường đô thị, giao thông và cơ quan, tổ chức, đoàn thể khác có liên quan; lực lượng phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ; lực lượng công an nhân dân; UBND địa phương giáp ranh với địa phương nơi xảy ra cháy trong công tác tham gia, phối hợp chữa cháy.
Luật quy định cụ thể hơn việc huy động lực lượng, người, phương tiện, tài sản tham gia chữa cháy. Quy định các phương tiện, tài sản của cơ quan, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân được huy động tham gia chữa cháy mà bị mất, hư hỏng, bị thiệt hại do việc huy động trực tiếp gây ra thì được bồi thường và giao trách nhiệm cho người có thẩm quyền quyết định huy động thực hiện việc bồi thường, mức bồi thường và việc chi trả bồi thường được thực hiện như đối với người có tài sản trưng dụng theo quy định của pháp luật về trưng mua, trưng dụng tài sản.
Để Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025, Chính phủ đang khẩn trương ban hành Nghị định quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật, Nghị định xử phạt vi phạm hành chính về phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ. Bộ Công an, trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ của mình ban hành các Thông tư quy định chi tiết các nội dung được giao trong Luật và tổ chức tập huấn nghiệp vụ cho lực lượng trực tiếp làm công tác quản lý phòng cháy, chữa cháy; tuyên truyền, phổ biến rộng rãi cho Nhân dân để hiểu và thực hiện đúng quy định của Luật năm 2024.