Cần thiết sửa đổi Luật Chứng khoán
Thừa ủy quyền Thủ tướng Chính phủ, thay mặt Chính phủ trình bày Tờ trình tóm tắt dự án Luật Chứng khoán (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng nêu rõ, Chính phủ thấy rằng việc sửa đổi Luật Chứng khoán ở thời điểm hiện nay là hết sức cần thiết.
Việc sửa đổi Luật Chứng khoán nhắm thể chế hóa đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về phát triển kinh tế thị trường có sự quản lý của Nhà nước, trong đó có việc phát triển thị trường vốn và thị trường chứng khoán. Đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính nhà nước, trong đó có cải cách thể chế, góp phần thực hiện mục tiêu tạo môi trường kinh doanh bình đẳng, thông thoáng, thuận lợi, minh bạch. Đồng thời nhằm tiếp cận tới các chuẩn mực và thông lệ quốc tế để góp phần thu hút đầu tư trong nước, nước ngoài, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế sâu rộng, góp phần triển khai hiệu quả các điều ước, cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên, trong đó có các Hiệp định thương mại thế hệ mới.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Chứng khoán (sửa đổi)
Việc sửa đổi Luật cũng nhằm khắc phục những tồn tại, hạn chế sau hơn 10 năm thi hành Luật Chứng khoán và bảo đảm thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong tình hình mới, đặc biệt trong bối cảnh phát triển của cách mạng công nghệ 4.0.
Theo đánh giá của Chính phủ, bên cạnh những kết quả tích cực như quy mô thị trường chứng khoán ngày càng phát triển, thị trường chứng khoán đã trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng cho nền kinh tế; hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về chứng khoán và thị trường chứng khoán ngày càng được nâng cao, thực tiễn sau hơn 10 năm thi hành cho thấy Luật Chứng khoán đã bộc lộ một số hạn chế, bất cập.
Nội dung một số điều khoản của Luật hiện hành chưa đủ rõ ràng, cụ thể còn dẫn đến cách hiểu khác nhau, gây khó khăn trong áp dụng; một số điều khoản không còn hợp lý, không còn phù hợp với thực tiễn hoặc đòi hỏi cần phải thể chế hóa bằng Luật; một số điều khoản chưa tương thích với thông lệ quốc tế, chưa phù hợp với yêu cầu và cam kết hội nhập kinh tế quốc tế. Cùng với đó một số quy định của Luật Chứng khoán không còn thống nhất, đồng bộ với quy định liên quan tại các văn bản quy phạm pháp luật mới được sửa đổi, bổ sung như Bộ luật Dân sự, Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư, Luật Xử lý vi phạm hành chính, Luật Thanh tra, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Luật Phòng, chống rửa tiền...
Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng trình bày Tờ trình dự án Luật Chứng khoán (sửa đổi) tại phiên họp
Trong thời gian qua, cơ quan quản lý nhà nước về chứng khoán và thị trường chứng khoán đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng trong tổ chức thi hành pháp luật, quản lý giám sát, xử lý vi phạm trên thị trường chứng khoán ; góp phần cho hoạt động thị trường chứng khoán phát triển an toàn, lành mạnh. Tuy nhiên, các hành vi vi phạm pháp luật trên thị trường ngày càng tinh vi, phức tạp trong khi việc thu thập thông tin để phát hiện, xử lý các hành vi giao dịch nghi vấn gặp nhiều khó khăn do hạn chế về thẩm quyền, vì vậy kết quả thanh tra, kiểm tra và xử lý còn hạn chế.
Trình bày Báo cáo thẩm tra sơ bộ dự án Luật Chứng khoán (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nêu rõ, Ủy ban Kinh tế cơ bản tán thành với sự cần thiết sửa đổi Luật Chứng khoán nêu trong Tờ trình của Chính phủ nhằm thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng; khắc phục những hạn chế, bất cập của Luật Chứng khoán sau hơn 10 năm thi hành, bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật liên quan. Qua đó, tiếp tục hoàn thiện thể chế, ổn định môi trường pháp lý bảo đảm sự phát triển bền vững, an toàn của thị trường chứng khoán, nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với thị trường chứng khoán, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư, tiệm cận các chuẩn mực quốc tế, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn và hội nhập quốc tế, góp phần nâng hạng thị trường và bảo đảm thị trường chứng khoán là kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng cho nền kinh tế Việt Nam.
Về vấn đề này, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng cho rằng, việc sửa đổi Luật Chứng khoán trong thời điểm này là cần thiết để bảo đảm hội nhập kinh tế quốc tế nhưng vẫn có sự quản lý của nhà nước, phát huy được năng lực, sức khỏe của nền tài chính quốc gia. Nhất trí với nội dung thẩm tra sơ bộ của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng đánh giá cao sự chuẩn bị hồ sơ dự án Luật của cơ quan soạn thảo và cho rằng dự án Luật Chứng khoán (sửa đổi) đủ điều kiện để trình Quốc hội.
Rà soát để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật
Dự thảo Luật Chứng khoán (sửa đổi) bao gồm 10 chương, 135 điều. So với Luật Chứng khoán hiện hành, dự thảo Luật sửa đổi 98 điều, bổ sung 29 điều, bãi bỏ 30 điều và giữ nguyên 08 điều. Nội dung sửa đổi, bổ sung chủ yếu là về phạm vi điều chỉnh; giải thích từ ngữ; chào bán chứng khoán; công ty đại chúng; thị trường giao dịch chứng khoán; Đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh toán chứng khoán; Công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán; Quỹ đầu tư chứng khoán, công ty đầu tư chứng khoán; Công bố thông tin; Thanh tra, xử lý vi phạm và Điều khoản thi hành.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày báo cáo thẩm tra sơ bộ dự án Luật Chứng khoán (sửa đổi)
Thẩm tra sơ bộ của Ủy ban Kinh tế cho rằng, bố cục của dự thảo Luật là hợp lý, trong đó đã tập trung giải quyết những vấn đề đang vướng mắc hiện nay như chất lượng hàng hóa đầu vào của thị trường, hành vi thao túng giá, chống giao dịch nội gián, cải cách hành chính nâng cao hiệu quả công tác tổ chức vận hành, quản lý, thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm.
Bên cạnh đó, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cũng đề nghị Cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, luật hóa tối đa các quy định của văn bản dưới luật đã được kiểm nghiệm và có tính ổn định trong thực tiễn, quy định chi tiết hơn những điều, khoản về nguyên tắc áp dụng để giảm bớt các điều giao Chính phủ quy định. Tiếp tục nghiên cứu, rà soát, đối chiếu với quy định tại các luật liên quan nhằm bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật.
Thảo luận tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cũng đặt vấn đề làm rõ tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống nhất trong hệ thống pháp luật của dự thảo Luật, trong đó có đề xuất tăng mức phạt tiền xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán liệu có tạo ra mâu thuẫn khi quy định cao hơn mức xử lý của bộ luật hình sự. Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cũng đề nghị làm rõ thêm các nội dung liên quan đến chào báo chứng khoán riêng lẻ của doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, mô hình của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, mô hình của Sở giao dịch chứng khoán.
Cùng băn khoăn, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Phan Thanh Bình nêu rõ liệu các quy định về tăng thẩm quyền của Ủy ban Chứng khóan Nhà nước với các quyền như tiếp cận thông tin dòng vốn ngân hàng, thông tin của các công ty viễn thông, yêu cầu cung cấp thông tin…có phù hợp với quy định hiện hành.
Cho rằng nhiều nội dung của dự thảo Luật chưa bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật như các quy định về thanh tra chứng khoán, quy định về xử lý vi phạm hành chính, thẩm quyền của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, quy định về tổ chức xã hội nghề nghiệp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định cho rằng Ban soạn thảo cần tiếp tục rà soát để có hướng quy định cho phù hợp với các luật liên quan như Luật Thanh tra, Luật Xử lý vi phạm hành chính, các luật về tố tụng.
Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển kết luận nội dung thảo luận
Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nêu rõ, qua nghe trình bày tờ trình của Chính phủ, báo cáo thẩm tra sơ bộ của Ủy ban Kinh tế và thảo luận tại phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí về phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật; đồng thời đề nghị Chính phủ nghiên cứu, tiếp thu ý kiến thẩm tra của Ủy ban Kinh tế và các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội để hoàn thiện dự án Luật. Trong đó cần tiếp tục rà soát để bảo đảm sự phù hợp trong hệ thống pháp luật liên quan đến các Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư, Luật Xử lý vi phạm hành chính, Luật Thanh tra…phù hợp với thông lệ quốc tế, tính đến lộ trình, bước đi hợp lý; rà soát các khái niệm cho rõ ràng, dễ hiểu.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ khẩn trương hoàn thiện hồ sơ, Uỷ ban Kinh tế sớm thẩm tra chính thức để bảo đảm dự án Luật đủ điều kiện trình Quốc hội cho ý kiến lần đầu tại Kỳ họp thứ 7 tới.