Các thành viên UBTVQH thảo luận về Dự án Luật Thuế (sửa đổi)
Trong phiên thảo luận về các vấn đề còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi), các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tập trung cho ý kiến Về phạm vi điều chỉnh của Luật; Về giao dịch điện tử trong lĩnh vực thuế; Về nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong quản lý thuế; Về khoanh nợ, xóa tiền thuế nợ, tiền chậm nộp, tiền phạt; Về Hội đồng tư vấn thuế xã, phường, thị trấn...Đối với quy định về thành lập Hội đồng tư vấn thuế, nhiều thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội còn băn khoăn về tính rõ ràng, tính pháp lý của Điều luật.
Cụ thể, Điều 28 của Dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi) quy định về Hội đồng tư vấn thuế xã, phường, thị trấn như sau:
“1. Thành lập Hội đồng tư vấn thuế
a) Chủ tịch Uỷ ban nhân dân quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh căn cứ số lượng, quy mô kinh doanh của các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trên địa bàn để quyết định thành lập Hội đồng tư vấn thuế xã, phường, thị trấn theo đề nghị của Chi cục trưởng Chi cục thuế, Chi cục thuế khu vực.
b) Hội đồng tư vấn thuế xã, phường, thị trấn gồm có:
- Đại diện Uỷ ban nhân dân, Mặt trận Tổ quốc, Công an xã, phường, thị trấn hoặc một số thành phần khác do Chủ tịch Hội đồng tư vấn quyết định;
- Đại diện Hội đồng nhân dân cấp xã, phường, thị trấn;
- Đại diện các hộ, cá nhân kinh doanh;
- Đại diện Chi cục thuế, Chi cục thuế khu vực.
c) Hội đồng tư vấn thuế xã, phường, thị trấn do Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn làm chủ tịch.
2. Nhiệm vụ, trách nhiệm và quyền hạn của Hội đồng tư vấn thuế
a) Nhiệm vụ của hội đồng tư vấn thuế
- Tư vấn cho cơ quan thuế về doanh thu và mức thuế của các hộ, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán trên địa bàn.
- Phối hợp với cơ quan thuế đôn đốc các hộ, cá nhân kinh doanh thực hiện nghĩa vụ thuế theo quy định của pháp luật.
b) Quyền hạn của hội đồng tư vấn thuế
- Được tham gia tập huấn, phổ biến, nhận tài liệu về chính sách thuế, quản lý thuế hiện hành liên quan đến công tác quản lý thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh.
- Yêu cầu Đội thuế liên xã, phường, thị trấn cung cấp thông tin về tình hình quản lý thu thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh trên địa bàn.
c) Trách nhiệm của Hội đồng tư vấn thuế
Hội đồng tư vấn thuế chịu trách nhiệm trước Chủ tịch Uỷ ban nhân dân quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh về tính chính xác của nội dung tư vấn, tránh gây thất thu ngân sách hoặc thiệt hại cho người nộp thuế. Nội dung tư vấn về doanh thu và mức thuế của hộ, cá nhân kinh doanh nôp thuế theo phương pháp khoán trên địa bàn bảo đảm đúng pháp luật, dân chủ, công khai, công bằng, phù hợp với thực tế.
3. Nguyên tắc hoạt động và chế độ làm việc của Hội đồng tư vấn thuế
a) Chủ tịch và các thành viên của Hội đồng tư vấn thuế hoạt động theo chế độ kiêm nhiệm. Hội đồng tư vấn thuế chịu sự chỉ đạo trực tiếp của Chủ tịch Hội đồng tư vấn thuế về các công việc liên quan đến nhiệm vụ tư vấn doanh thu và mức thuế của các hộ, cá nhân kinh doanh.
b) Các cuộc họp của Hội đồng tư vấn thuế được tiến hành khi có sự tham gia chủ trì của Chủ tịch Hội đồng tư vấn thuế và ít nhất 2/3 (hai phần ba) tổng số thành viên (bao gồm cả Chủ tịch Hội đồng) tham dự.
c) Hội đồng tư vấn thuế xã, phường, thị trấn hoạt động và làm việc theo chế độ thảo luận tập thể và quyết định theo đa số; trường hợp ý kiến ngang nhau thì quyết định theo nội dung có ý kiến nhất trí của Chủ tịch Hội đồng tư vấn thuế.
d) Các cuộc họp của Hội đồng tư vấn thuế phải được ghi thành biên bản có chữ ký xác nhận của các thành viên dự họp.
4. Quan hệ công tác giữa cơ quan thuế với Hội đồng tư vấn thuế và chính quyền địa phương
a) Cơ quan thuế có trách nhiệm gửi hồ sơ lấy ý kiến tư vấn cho Hội đồng tư vấn để Hội đồng tư vấn thuế tổ chức họp lấy ý kiến các thành viên.
b) Chủ tịch Hội đồng tư vấn thuế có trách nhiệm thông báo và gửi kết quả tư vấn cho cơ quan thuế và Ủy ban nhân dân cấp huyện, Ủy ban nhân dân cấp xã trên cơ sở biên bản họp Hội đồng tư vấn thuế.
c) Cơ quan thuế có trách nhiệm thông báo bằng văn bản cho Hội đồng tư vấn thuế và Ủy ban nhân dân cấp huyện, Ủy ban nhân dân cấp xã về các trường hợp và lý do khác nhau giữa kết quả tư vấn của Hội đồng tư vấn và quyết định chính thức của cơ quan thuế về doanh thu và mức thuế khoán của hộ, cá nhân kinh doanh tại địa bàn.
d) Cơ quan thuế có trách nhiệm cung cấp thông tin, tài liệu về chính sách thuế và quản lý thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh cho Hội đồng tư vấn thuế và Ủy ban nhân dân cấp huyện, Ủy ban nhân dân cấp xã khi có yêu cầu của Hội đồng tư vấn thuế.”
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định phát biểu
Phát biểu về quy định này, Trưởng Ban Dân Nguyện Nguyễn Thanh Hải chỉ ra rằng, hiện nay theo kiến nghị của cử tri để đảm bảo tính công khai, minh bạch, tránh thất thoát và nguy cơ trục lợi từ cán bộ thuế liên phường và Hội đồng tư vấn của phường đề nghị phải công khai mức thu thuế để các hộ tư nhân trên địa bàn phường có điều kiện để so sánh. Thực tế hiện nay tất cả mức đề nghị của cán bộ tư vấn thuế liên phường với Hội đồng phường phần lớn là được chấp nhận ngay, dễ xảy ra bất bình đẳng, thiếu công bằng. Do đó, Dự luật cần nghiên cứu đến nội dung này để quy định cho hợp lý.
Tán thành ý kiến của Trưởng Ban Dân nguyện, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc định cho rằng trong điều kiện điện tử hóa công khai, phương pháp rõ ràng thì Hội đồng tư vấn thuế xã, phường, thị trấn này nên thiết kế gọn lại.
Cho ý kiến về nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nêu rõ, Hội đồng tư vấn này đang có, đã có mấy chục năm rồi nhưng chưa rõ hiệu quả hoạt động như thế nào. Theo quy định như Dự luật thì những người không am hiểu về thuế lại đi tư vấn cho thuế; phần quy định nhiệm vụ, trách nhiệm, quyền hạn thì rất nhiều, gần 2 trang nhưng không có chế độ đãi ngộ. Khi tư vấn sai, thất thoát ngân sách hay gây thiệt hại cho người nộp thuế thì chịu trách nhiệm thế nào cũng không rõ; không có trách nhiệm pháp lý ở đây.
Theo Chủ tịch Quốc hội, về nguyên tắc tư vấn cho ai thì người đó thành lập, đây là tư vấn cho xã nhưng Chủ tịch huyện thành lập hội đồng. Do đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị nghiên cứu, thiết kế Điều 28 này theo hướng có gì đổi mới, cải tiến; nếu giữ quy định này thì cần gom lại cho gọn hơn, tránh dài dòng.
Kết luận về nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển, đề nghị Cơ quan soạn thảo và Cơ quan thẩm tra rà soát lại quy định về Hội đồng tư vấn thuế xã, phường, thị trấn. Phó Chủ tịch cũng nêu rõ, hiện nay vẫn còn thuế khoán nhưng cách quy định này vẫn theo tư duy cũ, chúng ta đã thực hiện sổ sách kế toán rồi, dần dần công tác quản lý ngày càng tiến bộ, đo đó đề nghị rà soát thêm cách quy định trong Dự luật cho đảm bảo tinh thần mới./.