UBTVQH cho ý kiến về báo cáo của Chính phủ về tình hình thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội Ảnh: Đình Nam
Trình bày các báo cáo của Chính phủ về kết quả triển khai thi hành Hiến pháp, luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội và ban hành văn bản quy định chi tiết trong năm 2017, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, trong năm 2017 các bộ, ngành đã tích cực hoàn thiện, trình Quốc hội thông qua 13/14 dự án luật, nghị quyết, cho ý kiến đối với 05/05 dự án khác nhằm tiếp tục triển khai thi hành Hiến pháp 2013. Chính phủ đã xem xét, quyết định việc đứa 18 đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh, nghị quyết vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2018 và bổ sung chương trình năm 2017.
Trong năm 2018, Chính phủ đề ra các nhiệm vụ triển khai thi hành Hiến pháp gồm tổ chức sơ kết 05 năm triển khai thi hành Hiến pháp 2013; ưu tiên tập trung cho công tác soạn thảo, trình các dự án luật, pháp lệnh thuộc Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh hàng năm của Quốc hội khóa XIV; tăng cường phối hợp giữa cơ quan chủ trì soạn thảo, thẩm định, thẩm tra dự án luật, pháp lệnh để kiểm soát chặt chẽ tính hợp Hiến của các dự án và tổ chức thi hành hiện quả các văn bản luật, dưới luật, tăng cường giám sát, thanh tra, kiểm tra, theo dõi tình hình thi hành Hiến pháp.
Về kết quả triển khai thi hành luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành theo Nghị quyết 67/2013/QH13 của Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, thời gian qua Chính phủ Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt, Bộ Tư pháp phối hợp với Văn phòng Chính phủ thường xuyên theo dõi, đôn đốc tình hình triển khai thi hành luật, pháp lệnh và ban hành văn bản quy định chi tiết. Mặc dù vẫn còn tình trạng nợ ban hành văn bản (13 văn bản) nhưng đã giảm nhiều do với các năm trước. Công tác triển khai thi hành luật, pháp lệnh và ban hành văn bản quy định chi tiết vẫn còn một số hạn chế, nhiều văn bản quy định chi tiết chưa được ban hành để có hiệu lực cùng thời điểm với luật, pháp lệnh. Nhiệm vụ trong thời gian tới của Chính phủ là tiếp túc xây dựng, ban hành 141 văn bản quy định chi tiết; triển khai thi hành các luật, pháp lệnh đã được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua; đồng thời thực hiện nghiêm các giải pháp nhằm tăng cường công tác triển khai thi hành luật, pháp lệnh và ban hành văn bản quy định chi tiết.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định phát biểu tại Phiên họp
Trình bày báo cáo thẩm tra sơ bộ các báo cáo của Chính phủ về kết quả triển khai thi hành Hiến pháp, luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và ban hành văn bản quy định chi tiết trong năm 2017, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định cho biết, Thường trực Ủy ban Pháp luật cơ bản tán thành với nhiều nội dung của 02 Báo cáo và nhận thấy giai đoạn từ tháng 10/2016 đến nay, Chính phủ đã có nhiều nỗ lực, đổi mới, coi việc triển khai thi hành Hiến pháp, xây dựng, trình các dự án luật, pháp lệnh, ban hành văn bản quy định chi tiết thi hành luật, pháp lệnh, nghị quyết là nhiệm vụ trọng tâm trong chương trình hoạt động của Chính phủ.
Tuy nhiên, Thường trực Ủy ban Pháp luật cũng chỉ ra rằng việc triển khai thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh còn nhiều vấn đề cần được Chính phủ lưu ý, rút kinh nghiệm như: tình trạng thường xuyên không thực hiện đúng, không hoàn thành Chương trình chưa được khắc phục, Chương trình phải điều chỉnh quá nhiều trong thời gian ngắn; hiện tượng dự án luật đã được trình Quốc hội nhưng chưa dự tính được hết các tác động nếu được thông qua, chưa thống nhất được các quy định và trách nhiệm của các Bộ, ngành có liên quan, xác định phạm vi điều chỉnh chưa rõ, dẫn tới phải lùi thời hạn thông qua dự án; có dự án được Chính phủ thống nhất trình Quốc hội nhưng ý kiến của các Bộ, cơ quan ngang Bộ vẫn chưa thống nhất, còn rất khác nhau dẫn đến phải điều chỉnh Chương trình; có dự án mặc dù đã được chuẩn bị nhiều năm nhưng vẫn chưa được trình Quốc hội hoặc vẫn chưa đủ điều kiện để trình Quốc hội thông qua. Bên cạnh đó, tình trạng nợ đọng văn bản quy định chi tiết thi hành luật, pháp lệnh, nghị quyết mặc dù đã giảm nhưng vẫn chưa được khắc phục triệt để...
Để khắc phục các tình trạng nêu trên, Thường trực Ủy ban Pháp luật kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành hữu quan khẩn trương hoàn tất việc rà soát các quy định của pháp luật có liên quan để đề xuất đưa vào Chương trình sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới 19 dự án luật thuộc danh mục ban hành để thi hành Hiến pháp hoặc sửa đổi, bổ sung danh mục này cho phù hợp với yêu cầu thực tiễn hiện nay. Thực hiện nghiêm các quy định về thẩm định đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh, kiên quyết không đưa vào đề nghị xây dựng các dự án không bảo đảm hồ sơ, không bảo đảm chất lượng, không bảo đảm tính khả thi, không đủ nguồn lực thực hiện. Đề cao trách nhiệm, thực hiện nghiêm quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật; không trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội dự án, dự thảo không bảo đảm chất lượng và tiến độ; xác định rõ nguyên nhân, trách nhiệm của từng cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc không hoàn thành Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh, không hoàn thành Kế hoạch ban hành văn bản triển khai thi hành Hiến pháp, luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội. Đồng thời, đề nghị Chính phủ phải có biện pháp quyết liệt hơn nữa để giải quyết dứt điểm tình trạng chậm ban hành văn bản quy định chi tiết; tập trung sớm xử lý dứt điểm các văn bản còn nợ chưa ban hành thời gian qua.
Thảo luận tại phiên họp, đa số các ý kiến phát biểu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản tán thành với các nội dung của các báo cáo của Chính phủ và báo cáo thẩm tra sơ bộ của Thường trực Ủy ban Pháp luật; đánh giá cao việc Chính phủ đã nghiêm túc thực hiện Nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong việc chuẩn bị 02 Báo cáo về hai nội dung này một cách đầy đủ, có chất lượng. Cho rằng các báo cáo này đủ điều kiện để gửi đến các đại biểu Quốc hội xem xét, nghiên cứu, Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ cũng đề nghị làm rõ thêm một số tồn tại, hạn chế trong quá trình triển khai thi hành Hiến pháp, luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội như Chính phủ cần thống nhất trong nội bộ các nội dung của dự án luật trước khi trình lên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội; rút kinh nghiệm tình trạng dự án luật mới làm phát sinh thêm thủ tục hành chính, tổ chức bộ máy; nhiều nội dung trong dự thảo luật chưa được tổng kết đánh giá; hạn chế chế tình trạng một luật sửa nhiều luật.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga phát biểu tại Phiên họp
Có cùng quan điểm, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga chỉ rõ, thời gian qua, nhiều dự thảo luật không có tổng kết, tổng kết không đầy đủ, không bảo đảm hồ sơ theo yêu cầu của luật định, đánh giá tác động chủ quan, đánh giá theo hướng mình chọn, kỷ luật, kỷ cương trong quá trình soạn thảo không bảo đảm dẫn đến chất lượng dự án luật không cao. Vì vậy cần phải sửa đổi, bổ sung Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật trong thời gian tới để hoàn thiện quy trình xây dựng luật, pháp lệnh khắc phục những bất cập hiện nay, xác định rõ thiết kế tổng thể hệ thống pháp luật, kiểm soát tính ổn định của hệ thống pháp luật.
Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho biết, qua thảo luận Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao sự chuẩn bị của Chính phủ; tán thành với kết quả được nêu trong báo cáo của Chính phủ và báo cáo thẩm tra sơ bộ của Thường trực Ủy ban Pháp luật. Tán thành với những đề xuất, kiến nghị của Chính phủ và Thường trực Ủy ban Pháp luật, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị thời gian thới, với chủ trương chuyển trọng tâm từ xây dựng thể chế sang tập trung cho công tác tổ chức thực hiện, tăng cường chỉ đạo, lãnh đạo kiểm tra, giám sát thực hiện; đề nghị Chính phủ tiếp thu ý kiến Ủy ban thường vụ Quốc hội, Ủy ban Pháp luật tổ chức hội nghị thẩm tra hoàn chỉnh các báo cáo đẻ gửi đến đại biểu Quốc hội.