Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Nguyễn Đức Hải trình bày Báo cáo Ảnh: Đình Nam
Trình bày Báo cáo một số vấn đề còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Nguyễn Đức Hải cho biết, tại Kỳ họp thứ 3, Quốc hội đã thảo luận tại Tổ và tại Hội trường về Dự án Luật Quản lý nợ công (sửa đổi). Trên cơ sở ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Ủy ban Tài chính, Ngân sách đã phối hợp với Cơ quan soạn thảo tổ chức hội thảo lấy ý kiến trong quá trình chỉnh lý, hoàn thiện Dự thảo luật.
Về phạm vi nợ công, đa số ý kiến thống nhất với phạm vi nợ công thể hiện trong Dự thảo luật là nợ công bao gồm nợ của Chính phủ, nợ được Chính phủ bảo lãnh và nợ của chính quyền địa phương.
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Nguyễn Đức Hải nêu rõ, về cơ bản, các ý kiến đại biểu Quốc hội liên quan đến Dự thảo luật đã được Ủy ban Tài chính, Ngân sách và Cơ quan soạn thảo thống nhất về định hướng giải trình, tiếp thu, chỉnh lý. Riêng đối với quy định về nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của các cơ quan, trong quản lý nợ công, giữa Ủy ban Tài chính, Ngân sách và Cơ quan soạn thảo còn có ý kiến khác nhau.
Đa số ý kiến đề nghị quy định thống nhất một đầu mối quản lý nợ công. Ý kiến khác thống nhất một đầu mối nhưng cân nhắc không nên thay đổi đầu mối đàm phán với các tổ chức quốc tế. Một số ý kiến đề nghị đánh giá kỹ hơn về tính hiệu quả của việc tập trung chức năng quản lý nợ công vào một đầu mối đồng thời, cần xem xét vấn đề này sớm trong bối cảnh cải cách hành chính hiện nay. Cũng có ý kiến đề nghị giữ như hiện hành.
Về vấn đề này, Chính phủ đề nghị giữ nguyên nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam như quy định hiện hành nhằm bảo đảm ổn định bộ máy, không gây xáo trộn về tổ chức, chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan và không phải điều chỉnh các luật có liên quan.
Đa số ý kiến Ủy ban Tài chính, Ngân sách đều đề nghị quy định thống nhất đầu mối trong quản lý nợ công vì đáp ứng yêu cầu đổi mới, cải cách bộ máy hành chính; phù hợp với tinh thần Nghị quyết số 07-NQ/TW ngày 18/11/2016 của Bộ Chính trị về chủ trương, giải pháp cơ cấu lại Ngân sách nhà nước, quản lý nợ công. Việc quy định nhiều cơ quan cùng là đầu mối quản lý nợ công sẽ không khắc phục được tình trạng quản lý phân tán, phối hợp chưa chặt chẽ, dẫn đến công tác theo dõi, tổng hợp báo cáo, quyết toán, thống kê, đặc biệt việc xác định trách nhiệm vay, trả nợ, đánh giá hiệu quả sử dụng vốn vay còn khó khăn, bất cập hiện nay.
Bên cạnh những ưu điểm trên, Uỷ ban Tài chính, Ngân sách thấy rằng, việc thống nhất đầu mối trong quản lý nợ công đòi hỏi phải điều chỉnh, sắp xếp lại bộ máy liên quan đến công tác quản lý nợ tại một số cơ quan; tập trung, củng cố quản lý nợ tại cơ quan đầu mối tương xứng với yêu cầu, nhiệm vụ được giao cả về chức năng, nhiệm vụ và cơ chế kiểm tra, giám sát. Vì vậy, Ủy ban Tài chính, Ngân sách trình Ủy ban thường vụ Quốc hội tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội theo hướng quy định rõ Chính phủ chịu trách nhiệm thống nhất quản lý nhà nước về nợ công và điều chỉnh quy định về chức năng, nhiệm vụ của các bộ, ngành. Bộ Tài chính thực hiện huy động, đàm phán, ký kết hiệp định khung và đàm phán, ký kết các hiệp định cụ thể; Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì giúp Chính phủ quản lý thống nhất về đầu tư công, đề xuất nhu cầu sử dụng vốn vay cho đầu tư công trong cân đối tổng thể các nguồn vốn đầu tư phát triển, trong đó có các dự án sử dụng nguồn vốn vay ODA, vay ưu đãi; Ngân hàng nhà nước Việt Nam là đại diện các tổ chức tài chính tiền tệ quốc tế, phối hợp với Bộ Tài chính trong quá trình đàm phán, ký kết các hiệp định vay, thực hiện quản lý ngoại hối theo quy định của Pháp lệnh ngoại hối và Luật Ngân hàng nhà nước Việt Nam.
Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển điều hành phiên họp
Cho ý kiến về nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng, cần phải thống nhất đầu mối quản lý nợ công, đặt lợi ích quốc gia lên trên hết. Nếu vấn đề này còn nhiều ý kiến khác nhau giữa cơ quan thẩm tra và cơ quan soạn thảo, thì đề nghị hai cơ quan này cần làm việc thêm với nhau để thống nhất lại, đảm bảo thực hiện đúng theo tinh thần Nghị quyết 07 của Bộ Chính trị và phù hợp với thông lệ quốc tế. Nếu đưa ra lý do không thay đổi đầu mối quản lý để tránh làm xáo trộn chức năng nhiệm vụ tổ chức của một số cơ quan thì không thuyết phục, không hợp lý với việc cải cách hành chính nhà nước hiện nay.
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng đánh giá, dự thảo Luật có nhiều nội dung đã được cập nhật, gắn với Luật tổ chức Quốc hội. Tuy nhiên, cần phải nghiên cứu kỹ hơn quy định về nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của các cơ quan, trong quản lý nợ công. Đồng thời, trong vấn đề chỉ tiêu an toàn nợ công, cần làm rõ sự phối hợp giữa Ủy ban Tài chính, Ngân sách, trách nhiệm của Quốc hội trong công tác phối hợp với Chính phủ để điều hành vấn đề này như thế nào để quản lý tốt nợ công.
Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nêu rõ, Ủy ban thường vụ Quốc hội thống nhất về vấn đề phạm vi nợ công của dự thảo Luật. Về thẩm quyền của các cơ quan trong quản lý nợ công thì phải phân định rõ vai trò chức năng của nhà nước và rà lại, tránh những vấn đề trùng lắp. Về chỉ tiêu an toàn nợ công, Ủy ban thường vụ Quốc hội thống nhất như dự thảo và đề nghị bổ sung ngưỡng cảnh báo an toàn nợ công; đồng thời, chỉ tiêu an toàn nợ công phải kiểm soát được toàn bộ diện rủi ro và đảm bảo được hiệu quả nợ công.
Về đầu mối quản lý, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đề nghị Cơ quan thẩm tra và Cơ quan soạn thảo phải bàn lại với nhau, trên tinh thần của Nghị quyết 07, vì lợi ích quốc gia mà quyết định sao cho đúng đắn nhất. Đề nghị Chính phủ phải có báo cáo đánh giá tác động để xem xét, nếu như tập trung vào một đầu mối thì có lợi gì, nếu để như hiện nay thì có lợi gì và 2 cơ quan thống nhất với nhau, sau đó sẽ trình ra Ủy ban thường vụ Quốc hội trong phiên họp sau.