Tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du Lịch Nguyễn Ngọc Thiện cho biết, triển lãm là một trong những hoạt động quan trọng không thể thiếu để tuyên truyền, phổ biến, quảng bá các nội dung chính trị, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các nội dung để phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội. Đối với các Bộ, Ban, Ngành, tỉnh, thành phố, việc tổ chức triển lãm vừa là một kênh hữu hiệu để tuyên truyền, phổ biến, phục vụ nhiệm vụ chính trị, vừa là một hình thức để quảng bá, giới thiệu thông tin, hình ảnh, tư liệu chuyên ngành và địa phương. Đối với các cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước, triển lãm cũng là một hình thức được tổ chức thường xuyên nhằm mục đích công bố, phổ biến, giới thiệu, quảng bá tác phẩm, sản phẩm, thông qua đó tạo sự liên kết, hình thành và định hướng tư tưởng, nội dung, thẩm mỹ, văn hóa đối với công chúng.
Toàn cảnh phiên họp
Hiện nay, triển lãm là hoạt động diễn ra thường xuyên, liên tục, có xu hướng gia tăng cả về số lượng, nội dung và hình thức triển lãm. Mặt tích cực của hoạt động triển lãm trong những năm qua là đã góp phần nâng cao hiểu biết, trình độ và nhu cầu hưởng thụ văn hóa, làm phong phú đời sống tinh thần của nhân dân; là hoạt động hiệu quả giúp tổ chức, cá nhân trong việc công bố, phổ biến tác phẩm, sản phẩm, sự kiện, hình ảnh; góp phần gìn giữ, quảng bá, giới thiệu những thành tựu, hoạt động của các lĩnh vực trong xã hội, những tinh hoa văn hóa, nghệ thuật và những giá trị nhân văn, truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam cũng như những tinh hoa văn hóa của thế giới.
Tuy nhiên, do sự phát triển của đời sống xã hội, sự hội nhập sâu rộng của Việt Nam với thế giới, hoạt động triển lãm đã có những bước phát triển với nhiều nội dung, hình thức mới rất đa dạng, phong phú, đồng thời nảy sinh nhiều vấn đề mới cho thấy sự cần thiết phải có những quy định pháp lý để điều chỉnh. Các mô hình, nội dung, hình thức triển lãm hiện nay rất đa dạng. Đối tượng tổ chức, tham gia hoạt động triển lãm cũng không chỉ là các cơ quan Nhà nước, Bộ, Ban, Ngành, tỉnh, thành phố mà có sự tham gia ngày càng nhiều của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước. Mặt khác, việc chủ động hội nhập quốc tế thúc đẩy các triển lãm mang danh nghĩa quốc gia, nhằm quảng bá hình ảnh Việt Nam tại nước ngoài, nhưng không ít triển lãm chưa thực sự đạt yêu cầu, thậm chí có triển lãm còn có sai phạm về nội dung và thời gian tổ chức chưa phù hợp. Bên cạnh đó, có những trường hợp triển lãm được tổ chức vào thời điểm nhạy cảm không phù hợp dẫn đến những phản ứng tiêu cực trong một bộ phận nhân dân, gây bất ổn chính trị, có trường hợp triển lãm nội dung phản cảm gây bức xúc trong xã hội.
Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du Lịch Nguyễn Ngọc Thiện
Trong khi đó, những quy định về quản lý hoạt động triển lãm ban hành trước đây chủ yếu mới chỉ dừng ở phạm vi triển lãm, hội chợ thương mại, triển lãm mỹ thuật, triển lãm nhiếp ảnh, chưa bao quát được toàn bộ hoạt động triển lãm với rất nhiều loại hình, nội dung triển lãm khác, vì thế nếu không bổ sung, ban hành văn bản quy định về hoạt động triển lãm thì việc tổ chức và quản lý hoạt động triển lãm sẽ gặp nhiều khó khăn. Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du Lịch Nguyễn Ngọc Thiện nhấn mạnh, việc ban hành Nghị định về hoạt động triển lãm sẽ góp phần bổ khuyết hệ thống văn bản quy định về hoạt động triển lãm; là căn cứ để cơ quan quản lý nhà nước cũng như tổ chức, cá nhân thực hiện quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm cụ thể trong hoạt động triển lãm.
Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du Lịch Nguyễn Ngọc Thiện cho biết, dự thảo Nghị định gồm có 4 chương 20 điều. Trong đó, Chương I là những quy định chung (gồm 9 điều: từ Điều 1 đến Điều 9); Chương II quy định về cấp giấy phép tổ chức triển lãm (gồm 5 điều: từ Điều 10 đến Điều 14); Chương III là nội dung về thông báo tổ chức triển lãm (gồm 4 điều: từ Điều 15 đến Điều 18); Chương IV là Điều khoản thi hành (gồm 2 điều: từ Điều 19 đến Điều 20).
Thẩm tra dự thảo Nghị định, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Phan Thanh Bình cho biết, Ban soạn thảo Nghị định đã nghiêm túc nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến thẩm tra của Ủy ban để hoàn thiện hồ sơ dự án Nghị định. Theo đó, Ban soạn thảo đã bổ sung nội dung Báo cáo thực trạng hoạt động triển lãm, Báo cáo đánh giá tác động của dự thảo Nghị định về hoạt động triển lãm; bổ sung phiếu ghi ý kiến của thành viên Chính phủ và tổng hợp ý kiến thành viên Chính phủ vào hồ sơ dự án Nghị định.
Chủ nhiệm Ủy ban VH, GD, TN, TN & NĐ Phan Thanh Bình trình bày Báo cáo thẩm tra
Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng cơ bản nhất trí với phạm vi điều chỉnh của Dự thảo Nghị định. Ủy ban nhận thấy phạm vi điều chỉnh của Nghị định được chỉnh sửa theo hướng khái quát, chỉ điều chỉnh hoạt động tổ chức, phối hợp tổ chức triển lãm không vì mục đích thương mại, phân biệt với triển lãm thương mại đã được điều chỉnh tại Luật Thương mại và những triển lãm đã được điều chỉnh bởi các văn bản khác, đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước đối với một số loại hình triển lãm chưa được điều chỉnh trong các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành. Ngoài ra, để làm rõ nội dung này, Ban soạn thảo cũng đã bổ sung định nghĩa triển lãm không vì mục đích thương mại tại Khoản 2 Điều 3 Dự thảo Nghị định.
Về các nội dung cụ thể của dự thảo Nghị định, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng nhận thấy Ban soạn thảo đã tiếp thu ý kiến thẩm tra của Ủy ban và các cơ quan liên quan, chỉnh sửa, hoàn thiện Dự thảo Nghị định. Tuy nhiên, Ủy ban đề nghị thay cụm từ “hàng hóa” bằng “tác phẩm, hiện vật, tài liệu” để phù hợp với đối tượng điều chỉnh của Nghị định tại Khoản 3 Điều 6 quy định về quyền được tạm nhập, tái xuất hoặc tạm xuất, tái nhập hàng hóa để phục vụ triển lãm. Đồng thời đề nghị Ban soạn thảo quy định cụ thể số lượng tối thiểu thành viên của Hội đồng thẩm định trong Dự thảo Nghị định tại - Khoản 3 Điều 9.
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng phát biểu tại phiên họp
Qua thảo luận, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản tán thành với Tờ trình của Chính phủ và nội dung báo cáo thẩm tra của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng, cho rằng hồ sơ và nội dung dự thảo Nghị định đã rất đầy đủ và hoàn thiện.
Phát biểu kết thúc nội dung phiên họp, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng cho biết, tại Phiên họp thứ 19, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XIV đã cho ý kiến về Tờ trình số 155/TTr-CP của Chính phủ về việc xây dựng Nghị định về hoạt động triển lãm. Đến nay, Chính phủ đã hoàn thiện hồ sơ dự án Nghị định trên cơ sở nghiêm túc tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và ý kiến của cơ quan thẩm tra. Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng đề nghị Ủy ban thẩm tra và cơ quan soạn thảo tiếp tục phối hợp rà soát, hoàn thiện kỹ thuật văn bản của Dự thảo Nghị định để đảm bảo tính hợp pháp, tính thống nhất, tính khả thi của dự thảo Nghị định khi được ban hành./.